با علائمی که خبر از زایمان قریب الوقوع می‌دهند آشنا شوید

زایمان، یکی از اتفاقات خوشایند و البته دردناکی است که درصد بالایی از بانوان در زندگی خود تجربه می‌کنند.

زایمان طبیعی علائمی دارد که با دانستن آن‌ها می‌توان از بروز برخی اتفاقات ناخوشایند جلوگیری کرد و به موقع خود را به بیمارستان رساند. علائم زایمان می‌تواند از زنی به زن دیگر متفاوت باشد و حتی برای همان زن ممکن است از یک بارداری به بارداری دیگر تغییر کند. اگرچه راهی برای پیش‌بینی چگونگی پیشرفت زایمان یا مدت زمان زایمان وجود ندارد؛ اما چند نشانه‌ی معمول زایمان وجود دارد. با وجود این، هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث زایمان می‌شود و فرآیند آن را آغاز می‌کند.

لزلی لودکا، ماما و سرپرست بخش پرستاری CHA در کمبریج، می‌گوید:

ما هنوز نمی‌دانیم که چه سازوکارهایی زمان زایمان را تعیین کرده و آن را آغاز می‌کنند؛ علم هنوز نتوانسته به ماهیت این فرآیند پیچیده پی ببرد.

برخی متخصصان گمان می‌کنند هنگامی زایمان آغاز می‌شود که یک‌سری هورمون‌های خاص توسط جنین تولید می‌شوند. در ادامه با ۶ نشانه‌ی فیزیکی آشنا می‌شویم که خبر از زایمان قریب‌الوقوع می‌دهند؛ پس با مجله‌ی دانستنی کیمازی همراه باشید.

نشانه‌های زایمان

یکی از نشانه‌های زایمان قریب‌الوقوع این است که برخی زنان غریزه‌ای به‌نام «تو در تو» را تحربه می‌کنند. این غریزه در حیوانات نر دیده نمی‌شود و فقط حیوانات ماده آن را تجربه می‌کنند. عملکرد غریزه تو در تو به این شکل است که زنان با وجود این‌که در هفته‌های آخر بارداری به‌شدت خسته هستند؛ اما به‌طور ناگهانی انفجار انرژی در بدن آن‌ها رخ می‌دهد و به پخت و پز و نظافت و نظم بخشیدن به خانه تمایل پیدا می‌کنند. این غریزه به گونه‌ای است که مادر شرایط به دنیا آمدن کودک را آماده می‌کند.

سال ۲۰۱۳ مطالعه‌ای توسط پژوهش‌گران کانادایی انجام شد و نتیجه‌ی آن در نشریه‌ی Evolution and Human Behavior نیز منتشر شد. این مطالعه نشان‌ داد که غریزه‌ی تو در تو، در سه ماهه‌ی پایانی بارداری زنان به اوج می‌رسد. نقش این غریزه که با نام لانه‌سازی نیز شناخته می‌شود، در زنان همانند قلمرو حیوانات و به‌خصوص پرندگان است؛ به این صورت که پرنده‌ی ماده اواخر دوره‌ی بارداری شروع به ساخت لانه می‌کند تا محیطی امن را برای جوجه‌ی خود ایجاد کند. علاوه بر این، بدن می‌تواند علائم دیگری را درباره‌ی احتمال زایمان از خود نشان دهد، در ادامه با ۶ مورد از این علائم آشنا می‌شویم.

احساس افتادن بچه

یکی از علائم زایمان، با عنوان «سبک شدن» شناخته می‌شود. این اتفاق ممکن است چند ساعت یا چند هفته مانده به زایمان رخ دهد. در این حالت، مادر احساس می‌کند که کودک در لگن به موقعیت پایین‌تری افتاده است؛ این بدان معنی است که سر کودک در قسمت پایین قرار گرفته و آماده‌ی تولد است (بانوانی که پیش‌تر زایمان کرده‌اند ممکن است تا قبل از به دنیا آمدن بچه چنین حالتی را تجربه نکنند).

وقتی که کودک در موقعیت پایین قرار می‌گیرد، فشار وارده بر دیافراگم زن را کاهش می‌دهد و اجازه می‌دهد که مادر راحت‌تر نفس بکشد؛ اما از طرفی باعث فشار بیشتر به لگن و مثانه می‌شود و به همین دلیل مادر مجبور می‌شود که به‌طور مکرر به دستشویی برود. وقتی کودک در این حالت است، قسمت پایینی شکم مادر برجسته‌تر می‌شود و مادر مجبور می‌شود که کج و سنگین راه برود. این یکی از نشانه‌های زایمان قریب الوقوع است.

انقباضات منظم

انقباض رحم می‌تواند یکی از نشانه‌های زایمان باشد. رحم، یک عضله است و باید دائماً برای رویداد بسیار مهم زایمان تمرین کند. وقتی که زمان زایمان نزدیک می‌شود، انقباضات رحم بچه را به موقعیت پایین‌تری در کانال تولد منتقل می‌کند و از طرفی وقوع چنین انقباضاتی به متولد شدن بچه کمک بسیاری می‌کند. زایمان طبیعی شامل انقباضات منظم، موزون و شدیدی است که برای مدت دو ساعت، در فاصله‌های زمانی پنج دقیقه‌ای رخ می‌دهند. این انقباضات معمولاً از پشت زن شروع شده و سپس در قسمت جلویی شکم احساس می‌شوند. در دوره‌ی انقباض، شکم همانند یک توپ بسکتبال سفت و سفت‌تر می‌شود و بعد خود را رها می‌کند و این فرآیند را باز هم تکرار می‌کند.

انقباضات کاذب و واقعی

تشخیص انقباضات کاذب از واقعی، اندکی مشکل است. اگر یک زن باردار در هر ساعت بیش از ۶ انقباض دارد و آن‌ها رفته رفته قوی‌تر و منظم‌تر می‌شوند، باید این موضوع را جدی بگیرد؛ زیرا کودک در راه است. انقباضات واقعی زایمان حتی اگر زن موقعیت خود را تغییر دهد (مانند دراز کشیدن یا به پهلو خوابیدن) از بین نمی‌روند. بسیاری از مردم نمی‌دانند که چگونه انقباضات را به‌درستی زمان‌بندی کنند. برای زمان‌بندی، باید از شروع یک انقباض تا شروع انقباضی دیگر را با زمان‌سنج ثبت کنید، در نظر داشته باشید زمان استراحت بین دو انقباض هم باید اندازه‌گیری شود. انقباضات کاذب زایمان که با نام «انقباضات براکستون هیکس» هم شناخته می‌شوند، اغلب در فواصل زمانی نامنظم رخ می‌دهند و با گذشت زمان به هم نزدیک‌تر نمی‌شوند و طبق گفته‌ی کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا، در نهایت فروکش می‌کنند.

انقباضات کاذب بر خلاف انقباضات واقعی، معمولاً در قسمت جلوی بدن در قسمت تحتانی شکم احساس می‌شوند و به‌طور معمول ضعیف هستند و ممکن است هنگام راه رفتن، استراحت یا تغییر موقعیت بدن متوقف شوند.

پاره شدن کیسه‌ی آب

کیسه‌ای که جنین در آن رشد می‌کند، حاوی مایع آمنیوتیک است. هنگامی که این کیسه‌ی محافظ پاره می‌شود (فرآیندی که به آن پارگی غشاها نیز می‌گویند) برخی زنان خروج حجم زیادی از مایع را تجربه می‌کنند و این در حالی است که دیگر زنان ممکن است خروج قطره‌ای مایع را تجربه کنند. ممکن است کیسه‌ی آب زن اصلاً پاره نشود و حتی در زمان زایمان نیز این اتفاق رخ ندهد، در این حالت متخصص زنان و زایمان حین زایمان کیسه را به‌صورت دستی پاره می‌کند. اگر زنان باردار علائمی مشابه علائم پارگی کیسه‌ی آب را تجربه کنند، باید فوراً با یک متخصص بهداشت تماس بگیرند و رنگ و بوی مایع خارج شده را توصیف کنند تا متخصص تشخیص دهد که این یک نشت ادرار است یا مایع آمنیوتیک یا یکی از علائم شایع دوران بارداری.

هنگامی که کیسه‌ی آب زن پاره می‌شود، کودک دیگر توسط کیسه‌ی محافظ محاصره نمی‌شود و ممکن است در معرض خطر عفونت قرار بگیرد. به همین دلیل، پزشکان و ماماها می‌گویند که کودک را باید یک الی دو روز پس از پارگی کیسه‌ی آب به دنیا آورد.

گرفتگی و درد قسمت تحتانی پشت

در حین زایمان، ممکن است زنان در ناحیه‌ی لگن و رکتوم خود احساس فشار یا گرفتگی کنند. همچنین ممکن است که درد مهیبی در ناحیه‌ی کمر احساس شود.

نمایش خونین

هنگام زایمان و یک یا چند روز پیش از آن، ممکن است که زن متوجه افزایش ترشحات واژن شود که صورتی، قهوه‌ای یا کمی خونین است. این ترشحات که با نام «نمایش خونین» هم شناخته می‌شوند ناشی از آزاد شدن پلاگ مخاطی است که در حین بارداری دهانه‌ی رحم را مسدود می‌کند. با گشاد شدن یا باز شدن دهانه‌ی رحم، پلاگ مخاطی شل می‌شود.

حالت تهوع و اسهال

برخی زنان در نزدیکی دوره‌ی زایمان، مدفوع شل و مکرر دارند یا ممکن است به دلایل نامعلوم استفراغ کنند. هنوز دقیقاً دلیل این امر مشخص نیست؛ اما گاهی دیده شده که ابتدا اسهال رخ داده و سپس زایمان شروع شده است. مشخص نیست که اول اسهال رخ می‌دهد یا اینکه شروع فرآیند زایمان باعث اسهال شدن می‌شود.

روش‌هایی برای جلو انداختن زایمان

میان پدران و مادران و نسل‌های قدیمی‌تر، باورهایی رایج در مورد روش‌های جلو انداختن زایمان وجود دارد که برخی از آن‌ها تأثیرگذار بوده و برخی دیگر بی‌اثر هستند. پیش‌تر مطالعه‌ای روی ۲۰۰ زن که اخیراً زایمان کرده بودند انجام شد که بیش از نیمی از آن‌ها اظهار داشتند که در هفته‌های آخر بارداری خود، حداقل یکی از روش‌ها را برای جلو انداختن زایمان امتحان کرده‌اند. ۸۵ درصد از این زنان پیاده‌روی، ۴۵ درصد رابطه‌ی جنسی، ۲۲ درصد خوردن غذای تند و ۱۵ درصد نیز عمل تحریک نوک پستان‌ها را انجام داده بودند.

طبق گفته‌های دکتر لودکا، یک زن با خوردن غذاهای تند و پر ادویه، رانندگی در جاده‌های پر دست‌انداز یا پیاده‌روی طولانی مدت (سه روش توصیه شده توسط زن‌های قدیمی) نمی‌تواند موعد زایمان را جلو بیاندازد. با این‌حال، انجام رابطه‌ی جنسی یا تحریک نوک پستان‌ها ممکن است که باعث شوند زایمان زودتر رخ دهد. دکتر لودکا می‌گوید که داشتن رابطه‌ی جنسی در هفته‌های آخر بارداری امر راحتی نیست؛ اما اسپرم مردان حاوی پروستاگلاندین است. پروستاگلاندین یک ترکیب هورمون مانند است که می‌تواند دهانه‌ی رحم را نرم کرده و به زایمان کمک کند.

به باور دکتر لودکا، تحریک نوک پستان‌ها نیز می‌تواند به زایمان زنانی که قرار است به‌طور طبیعی فرزند خود را به دنیا بیاورند کمک کند. این روش، باعث آزادسازی اکسی‌توسین می‌شود. اکسی‌توسین هورمونی است که می‌تواند باعث وقوع انقباضات رحمی شود. دکتر لودکا توصیه می‌کند که زنان می‌توانند با چرخاندن نوک یک پستان بین انگشتان، آن را تحریک کنند و هنگامی که انقباضات رحمی رخ دادند، باید تحریک متوقف شود و قبل از انجام دوباره باید ۵ دقیقه صبر کنند. این دکتر متخصص توصیه می‌کند که زنان از تحریک نوک هر دو پستان به‌طور هم‌زمان خودداری کنند؛ زیرا این کار باعث انقباضات رحمی بیش از حد می‌شود که می‌تواند خطرساز باشد.