فهرست...
کبد، یکی از مهمترین اعضای بدن است که باید به سلامت آن توجه داشت و از غذاهایی که باعث آسیب رساندن به آن میشوند دوری کرد.
کبد، عضوی کم و بیش بزرگ و گوشتی است که در سمت راست شکم قرار دارد. وزن کبد چیزی در حدود ۱.۵ کیلوگرم است و اگر به جگر گوسفند دست زده باشید، بهخوبی میدانید که جنسی لاستیکی دارد. کبد سالم به رنگ قهوهای مایل به قرمز است. شما بهطور معمول نمیتوانید کبد را احساس کنید؛ زیرا توسط دندهها محافظت میشود. کبد دارای دو قسمت است که لوبهای راست و چپ نامیده میشوند. کیسه صفرا همراه با قسمتهایی از پانکراس و روده در زیر کبد قرار دارند و برای هضم، جذب و فرآوری غذاها با یکدیگر همکاری میکنند.
وظیفهی اصلی کبد، فیلتر کردن خون از دستگاه گوارش پیش از انتقال به سایر نقاط بدن است. کبد همچنین مواد شیمیایی را سمزدایی کرده و داروها را متابولیزه میکند. کبد عضوی حساس است که شرایطی نظیر کبد چرب، آن را تهدید میکنند. سلامت کبد بهنوعی با غذاها و خوراکیهایی که ما مصرف میکنیم در ارتباط است؛ بنابراین لازم است که از مصرف غذاهایی که باعث آسیب به کبد میشوند خودداری کرده و بیشتر به سمت مصرف غذاهایی برویم که سلامت کبد را تضمین میکنند. در ادامه با تعدادی از بهترین و بدترین غذاها برای سلامتی کبد آشنا خواهید شد. با کیمازی مگ همراه باشید.
بلغور جو دوسر
غذاهایی که حاوی فیبر زیادی هستند باعث میشوند که کبد بهترین کارایی را داشته باشد. اگر به دنبال یک خوراکی مناسب و مقوی برای صبحانه هستید حتماً بلغور جو دوسر را امتحان کنید. پژوهشها نشان دادهاند که این خوراکی مقوی میتواند به شما در کاهش چربیهای دور شکم کمک کند و این موضوع باعث محافظت کبد از بیماریها خواهد شد.
از غذاهای چرب دوری کنید
سیب زمینی سرخ شده و همبرگر گزینههای مناسبی برای سلامت کبد شما نیستند. اگر شما بیش از حد غذاهای حاوی چربی اشباع مصرف کنید، کار کردن کبد سختتر شده و دچار مشکل میشود. این امر با گذشت زمان میتواند منجر به التهاب کبد شده که این موضوع نیز به شرایطی خطرناکتر مانند زخم در کبد (سیروز) منجر خواهد شد. بنابراین اگر قصد دارید که از رستوران غذا سفارش دهید، بهتر است به سراغ گزینههای سالمتر بروید.
بروکلی
اگر میخواهید کبد شما همیشه سالم باشد، سعی کنید مقدار زیادی سبزیجات را در رژیم غذایی خود جای دهید. بروکلی نیز یکی از بهترین سبزیجات است. برخی از پژوهشها نشان میدهند که این سبزی تُرد میتواند از شما در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی محافظت کند. اگر شما نیز همانند بسیاری از افراد نمیتوانید کلم بروکلی بخارپز مصرف کنید، آن را تکه تکه کرده و به همراه مغز بادام خرد شده و قره قاط خشک شده مصرف کنید و روی آن سس وینگرت یا سرکه بالزامیک ریخته و آن را مصرف کنید.
قهوه
اگر شما نیز جزو آن دسته از افرادی هستید که روزانه قهوه مینوشید، باید بدانید که این نوشیدنی محبوب مزایایی برای کبد دارد. مطالعات نشان میدهند که نوشیدن روزانه یک الی دو فنجان قهوه، از کبد در برابر آسیبهای ایجاد شده توسط الکل یا رژیم غذایی نامناسب جلوگیری خواهد کرد. برخی دیگر از پژوهشها نیز نقش مثبت قهوه در جلوگیری از ابتلا به سرطان کبد را نشان میدهند.
بیخیال شکر شوید
خوردن مقدار زیادی از مواد شیرین، میتواند به کبد شما آسیب بزند. یکی از وظایف کبد، تبدیل شیرینی به چربی است؛ بنابراین اگر مقدار زیادی شکر یا شیرینی مصرف کنید، کبد هم بیش از حد چربی میسازد و آنها را در جاهایی ذخیره میکند که در حالت عادی چربی ندارند. در طولانی مدت، شما ممکن است به بیماریهایی نظیر کبد چرب مبتلا شوید. پس به کبد خود لطفی کنید و بیخیال شکر و سایر انواع شیرینی شوید.
چای سبز
چای سبز مملو از نوعی آنتی اکسیدان به نام کاتچین است. پژوهشها نشان میدهند که کاتچین میتواند از شما در برابر برخی از انواع سرطان از جمله سرطان کبد محافظت کند. اگر خود چای را دم کرده و گرم بنوشید، کاتچین بیشتری دریافت خواهید کرد. چای سرد یا چای سبز کیسهای (لیپتون) سطح بسیار کمی از کاتچین دارند.
آب
یکی از بهترین راههای حفظ سلامتی کبد، داشتن وزن مناسب است. سعی کنید که خود را به نوشیدن آب عادت دهید و به جای نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابه یا دلستر از آب استفاده کنید. آب میتواند باعث تناسب اندام شود و ضرری هم برای کبد نخواهد داشت.
بادامها
دانههای آجیل، بهخصوص انواع بادام، منابعی بسیار خوب از ویتامین E هستند. پژوهشها نشان میدهند که ویتامین E میتواند از کبد در برابر بیماریهایی نظیر کبد چرب محافظت کند. همچنین بادامها برای قلب نیز بسیار خوب هستند؛ بنابراین سعی کنید که از بادامها بهعنوان میان وعده استفاده کنید.
اسفناج
سبزیجات دارای برگ درشت، یک آنتی اکسیدان قوی بهنام گلوتاتیون دارند که میتواند به عملکرد مناسب کبد شما کمک کند. تهیهی اسفناج بسیار ساده است؛ شما میتوانید از آن در سالاد استفاده کنید یا اینکه آن را بهصورت پخته شده به همراه روغن زیتون و سیر مصرف کنید. اسفناج یکی از غنیترین منابع آهن نیز بهشمار میرود؛ بنابراین برای آن دسته از افرادی که از کم خونی رنج میبرند نیز گزینه مناسبی خواهد بود.
بلوبری
بلوبری حاوی یک مادهی مغذی بهنام پلیفنول است که میتواند از شما در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی، که اغلب همراه با چاقی و کلسترول بالا است، محافظت کند. اگر شما علاقهای به بلوبری ندارید، میتوانید از سایر خوراکیهای غنی از پلیفنول استفاده کنید. برخی از این غذاها عبارتند از: شکلات تلخ، زیتون و آلو.
در مصرف نوشیدنی الکلی زیادهروی نکنید
نوشیدن زیاد الکل میتواند باعث آسیب جدی کبدی شود و باگذشت زمان، منجر به شرایط جدیتری نظیر سیروز کبدی خواهد شد. اگر دائماً نوشیدنی الکلی مصرف نمیکنید ولی گاهی زیاد مصرف میکنید باید بدانید که این موضوع هم در مردان و هم در زنان بسیار خطرناک خواهد بود. سعی کنید که از نوشیدنیهای الکلی دوری کنید یا اینکه مصرف آن را محدود کنید.
گیاهان خشک و ادویهها
اگر میخواهید هم از قلب و هم از کبد خود محافظت کنید، مقداری پونه کوهی، مریم گلی یا رزماری را در رژیم غذایی خود جای دهید یا روی سالاد بریزید. آنها منابع بسیار خوبی از پلیفنولهای سالم هستند. همچنین این ادویهها به شما کمک میکنند که مصرف نمک را کاهش دهید. دارچین، پودر زیره و ادویه کاری نیز از جمله مواد بسیار خوب برای حفظ سلامت کبد هستند.
از پفک و چیپس دوری کنید
اگر خواستید یک خوراکی جهت سرگرمی یا میان وعده مصرف کنید، بهتر است به سراغ گزینههای سالم رفته و دور چیپس و پفک و سایر کالاهای مشابه پخته شده را خط بکشید. مشکل چیپس و کالاهای پخته شده این است که آنها معمولاً مملو از شکر، نمک و چربی هستند. اگر بتوانید مصرف این خوراکیها را برای خود ممنوع کنید، تغییرات بزرگی در رژیم غذایی شما ایجاد خواهد شد. به جای مصرف این خوراکیها، سعی کنید به سراغ گزینههای مناسبتری نظیر سیب، آجیل یا حتی هوموس بروید.
این لیستی از غذاها و خوراکیهایی بود که میتوانند از کبد شما محافظت کنند یا به آن آسب برسانند. اگر میخواهید سلامت کبد خود را حفظ کنید، بهتر است خوراکیهای توصیه شده را مصرف کنید. اگر هم اکنون به بیماریهایی نظیر کبد چرب مبتلا هستید، میتوانید از خوراکیهای توصیه شده استفاده کنید؛ اما بهتر است که ابتدا طبق دستور پزشک عمل کنید و از او بخواهید که رژیم غذایی مناسب را در اختیار شما بگذارد.