علائم کمبود آهن در بزرگسالان را بشناسید

کمبود آهن یکی از اختلالاتی است که در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود و مشکلات زیادی را برای آن‌ها به‌وجود می‌آورد.

در ابتدا باید بگوییم که منظور از کمبود آهن چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر سطح مواد معدنی از نوع آهن، در بدن پایین‌تر از حد معمول باشد به طوری‌که عملکرد بدن دچار اختلال شود، به معنای کمبود آهن و یا همان کم خونی خواهد بود. وظیفه اصلی آهن کمک به تولید هموگلوبین‌های خونی است که این هموگلوبین‌ها وظیفه انتقال اکسیژن را در بدن بر عهده دارند؛ بنابراین کمبود آهن موجب اختلال در اکسیژن رسانی به اندام‌های بدن خواهد شد. لازم به ذکر است که در مقاله‌ای جامع می‌توانید نشانه‌ها و علائم کمبود آهن در بدن را بشناسید.

دلایلی مختلفی برای بروز کمبود آهن عنوان شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تغذیه نامناسب، خونریزی‌های داخلی، عادت ماهیانه و… اشاره کرد. برای پیشگیری و درمان این اختلال معمولاً پیشنهاد اول استفاده از تغذیه حاوی آهن خواهد بود. این مواد خوراکی عبارتند از: حبوبات، گوشت، جگر، برخی از سبزیجات و… . استفاده از مکمل های غذایی همچون شربت آهن نیز از دیگر راه‌های درمان کم خونی عنوان شده است. در ادامه با ما همراه شوید تا علائم کمبود آهن را در بزرگسالان بررسی کرده و راه‌های درمان آن را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم.

خستگی بیش از حد

اولین علامتی که به‌عنوان نشانه کم خونی می‌توانیم از آن نام ببریم، خستگی بیش از حد است. همانطور که پیش از این نیز بیان کردیم، آهن به تولید هموگلوبین در گلبول‌های قرمز کمک می‌کند که وظیفه این سلول‌ها تولید اکسیژن و رساندن آن به سایر اندام‌ها است. حال آن‌که اگر بدن با کمبود اکسیژن مواجه شده، اندام‌ها انرژی لازم را برای انجام وظایف خود ندارد و همین موضوع باعث ایجاد خستگی خواهد شد.

امروزه به دلیل مشغله‌های کاری، بیشتر افراد خستگی‌ها را عادی تلقی کرده و این موضوع کار را برای تشخیص کم خونی دشوار می‌کند. معمولا مصرف غذاهای حاوی آهن و همچنین مکمل‌های آهن می‌تواند از بروز چنین مشکلی جلوگیری کند.

رنگ پریدگی پوست

از دیگر نشانه‌های فقر آهن در بزرگسالان، رنگ پریدگی پوست است. علت این امر را این‌گونه می‌توان توضیح داد که آهن عامل تولید هموگلوبین در خون است، حال هموگلوبین دلیلی برای قرمزی خون خواهد بود؛ بنابراین هرگونه کمبود آهن در خون موجب خارج شدن خون از حالت قرمزی و نزدیک شدن به صورتی کم‌رنگ است. این رنگ پریدگی پوست معمولا در داخل لب، پلک، پوست صورت و… به راحتی قابل مشاهده خواهد بود. در صورت مشاهده این علایم می‌توانید به پزشک متخصص مراجعه و تحت درمان با داروی‌های مختلف از جمله شربت آهن قرار بگیرید.

بروز تنگی نفس

گاهی به علت تغذیه نامناسب و استفاده نکردن از مکمل‌های آهن مانند شربت آهن، حالتی شبیه به تنگی نفس ایجاد می‌شود. توجه داشته باشید که در صورتی که آهن بدن به سطح کافی نرسیده باشد، تعداد کافی هموگلوبین تولید نمی‌شود و به همین دلیل اندام‌های بدن اکسیژن و در نهایت انرژی کافی را دریافت نمی‌کنند.

کمبود اکسیژن، بدن را مجاب می‌کند که برای تولید آن تلاش کند و به همین دلیل مجبور به سرعت دادن به تنفس می‌شود. حال آن‌که انجام کارهایی مانند بالا رفتن از پله‌ها یا ورزش کردن با افزایش تعداد تنفس و در نهایت تنگی نفس همراه خواهد بود. مصرف به موقع شربت آهن می‌تواند از بروز چنین علائمی پیشگیری به عمل آورد.

سر دردهای مکرر را جدی بگیرید

اگرچه علت‌های مختلفی برای بروز سردردهای روزانه عنوان شده است؛ اما یکی از دلایل شایع این سردردها می‌تواند کمبود آهن باشد. زمانی که هموگلوبین‌های خونی نتوانند به‌درستی عمل کنند، بافت‌های بدن و از جمله مغز انسان اکسیژن کافی را دریافت نمی‌کنند. قطعاً عملکرد مغز انسان در بدن بسیار مهم بوده و به همین دلیل کمبود آهن باعث نرسیدن اکسیژن به مغز و در نتیجه تورم رگ‌های آن خواهد شد.

همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا سردردهای آزار دهنده را به وجود آورند. به منظور پیشگیری از این عارضه در بزرگسالان بهتر است که غذاهای حاوی آهن در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود و همچنین در کنار آن از شربت آهن به عنوان مکمل غذایی استفاده گردد.

تپش قلب، یکی از علائم کمبود آهن

یکی دیگر از نشانه‌های کمبود آهن در خون، ضربان نامنظم قلب و یا همان تپش قلب است که البته این عارضه چندان شایع نخواهد بود و تنها در مواردی که کم خونی بسیار شدید باشد اتفاق می‌افتد. زمانی‌که هموگلوبین‌های خونی توان اکسیژن رسانی کافی به بافت‌های بدن را نداشته باشند، قلب مجبور می‌شود برای دریافت اکسیژن لازم برای کارکرد خود، بیشتر کار کند و همین موضوع خود دلیلی برای افزایش سرعت ضربان قلب خواهد بود که از آن به نام تپش قلب یاد می‌شود. اگر دچار این عارضه شده‌اید حتما به پزشک مراجعه کرده و بر حسب شرایط موجود و تجویز پزشک از شربت آهن استفاده کنید.

خشکی پوست و مو

از دیگر علائم و نشانه‌های فقر آهن، خشکی پوست و مو است. دلیل این عارضه را این‌گونه می‌توانیم توجیه کنیم که نرسیدن مقدار کافی آهن به خون موجب ناتوانی خون در اکسیژن رسانی به بافت‌های مهم می‌شود. حال اگر بافت‌هایی مانند پوست و مو اکسیژن کافی را دریافت نکنند، خشک و شکننده خواهند شد. شکنندگی مو از عوامل ریزش مو است که باید به موقع درمان شود چرا که درمان به موقع با شربت آهن برای بزرگسالان موجب کمک به اکسیژن رسانی به مو شده و از ریزش مو جلوگیری می‌کند.

تورم دهانی

شاید تا به حال برخی از افراد دچار کمبود آهن را از نزدیک دیده باشید؛ این افراد علاوه بر حالت رنگ پریدگی پوستی که دارند، دارای حالت زبانی متورم و رنگ پریده هستند که همین موضوع می‌تواند به‌عنوان علتی محکم برای وجود کمبود آهن نام برده شود. یقینا کمبود اکسیژن ناشی از فقر آهن شرایط را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که هموگلوبین‌های خونی قادر به پشتیبانی از عضلات زبان نباشد و به همین دلیل این عضلات حالت طبیعی خود را از دست داده و به صورت متورم در می‌آیند.

بی قراری دست و پا

به جرأت می‌توان گفت که یکی از بدترین و ناخوشایندترین نشانه‌های فقر آهن، بی‌قراری دست و پا خواهد بود. این عارضه که بیشتر در شب‌ها اتفاق افتاده با حالتی شبیه به نیاز به تکان دادن پاها خود را نشان می‌دهد به گونه‌ای که فرد برای خوابیدن با مشکل روبه‌رو می‌شود و همین موضوع خود مشکلات بیشتری را به همراه خواهد آورد. به گفته کسانی که به این عارضه دچار هستند، بی‌قراری دست و پا حالتی شبیه به یک خارش آزار دهنده را ایجاد می‌کند که سطح فقر آهن بیشتر، آزار دهندگی بیشتری را به‌دنبال دارد.

پیشنهاد ما این است که در صورت بروز هرگونه علائم مشابه با مطالبی که عنوان کردیم، سریعاً برای انجام یک‌سری آزمایشات به پزشک مربوطه مراجعه نمایید. معمولا مصرف غذاهای حاوی آهن از جمله گوشت و جگر به همراه شربت آهن به عنوان مکمل می‌تواند فقر آهن را بهبود ببخشد.

نتیجه‌گیری

آهن یکی از عنصرهای حیاتی و مهم بدن است که فقر آن در بدن موجب بروز اختلالات زیادی می‌شود. از جمله این اختلالات می‌توان به رنگ پریدگی، خستگی بیش از حد، تپش قلب، تورم زبان، سر درد و… اشاره کرد. علت تمامی این علائم را می توان در ناتوانی هموگلوبین در اکسیژن رسانی به اندام های بدن خلاصه کرد. همانطور که پیش از این نیز توضیح دادیم وظیفه اصلی آهن کمک به هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز برای انتقال اکسیژن است.

حال آن‌که اگر بدن با کمبود آهن روبه‌رو شود گلبول‌های قرمز قادر به تولید مقدار کافی از اکسیژن نخواهند بود و این نارسایی اکسیژن به بافت‌های بدن، مشکلات زیادی را به وجود خواهد آورد. برای پیشگیری و درمان کمبود آهن معمولا از مکمل‌های دارویی شربت آهن استفاده می‌شود.