همه‌گیری کووید-19 بار دیگر این حقیقت را برجسته نمود که در دوران گسترش یک پاندمی، در دسترس‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و مؤثرترین راهبرد مقابله با شیوع بیماری، تمرکز بر تقویت روش‌های پیشگیری از انتقال عامل بیماری‌زا می‌باشد. ناگفته پیداست که در مورد یک بیماری تنفسی مانند بیماری کرونا، که ویروس ایجاد‌کننده‌ی آن به کمک ذرات معلق موجود در هوای تنفسی منتقل می‌شود، اصلی‌ترین روش پیشگیری از بیماری می‌بایست مبتنی بر محدود کردن هر چه بیشتر حجم ویروس منتقله از فردی به فرد دیگر، تعریف گردد.
در صورتیکه به تاریخ شیوع پاندمی‌های تنفسی در جوامع بشری نیز نگاهی داشته باشیم، این موضوع مشخص می‌شود که استفاده از یک پوشش تنفسی ماسک‌مانند (گرچه در شکل ابتدایی آن)، اولین و کارآمدترین سد پیشگیری در برابر شیوع این دسته از بیماری‌های همه‌گیر بوده است. بارزترین نمونه‌های این موضوع را می‌توان در جریان همه‌گیری‌های طاعون سیاه (سال 1347 میلادی) و آنفولانزای اسپانیایی (سال 1918 میلادی) مشاهده کرد. در جریان شیوع این همه‌گیری‌ها که با گرفتن جان میلیون‌ها نفر خسارت مادی و معنوی عظیمی را به جوامع بشری وارد کرد، پزشکان نتوانستند روش درمانی مؤثری برای کنترل بیماری ارائه دهند. از همین رو، خرد جمعی پزشکان و درمانگران آن دوران، پیشگیری از سرایت بیماری را راهکاری مؤثرتر از تلاش برای یافتن روش درمانی برای بیماری تشخیص داد. در نهایت، به عموم مردم توصیه شد که در مکان‌های عمومی از یک نوع پوشش تنفسی بر روی بینی و دهان خود استفاده کنند تا شانس ابتلا به بیماری را کاهش دهند. به این پوشش تنفسی که در طی دوره‌های مختلف تاریخی به شکل و فرم‌های مختلفی از آن استفاده می‌شد، واژه‌ی جامع “ماسک” اطلاق گردید که در زبان لاتین به معنای پوشانیدن می‌باشد.
تصویر سمت چپ: کارگر شهرداری با پوشش تنفسی ماسک‌مانند سر کار حاضر شده است.
هر دو تصویر مربوط به دوران پاندمی آنفولانزای اسپانیایی (سال 1918) در کشور آمریکا می‌باشند.
تا قبل از قرن بیستم، ایده استفاده از انواع ماسک‌های استاندارد نه تنها رایج و توسعه یافته نبوده، بلکه طرفدار چندانی نیز نداشته است. از میان انواع ماسک‌هایی که طی چند دهه اخیر راهی بازار مصرف شده‌اند، ماسک سه لایه استاندارد موفق‌ترین تجربه را در زمینه جلب مقبولیت عمومی و فروش در سطح جهانی داشته است. این دسته از ماسک‌ها، نه تنها کارایی قابل قبولی را در برابر عوامل بیماری‌زا ارائه می‌دهند، بلکه از نظر سازگاری با ارگونومی صورت افراد و نیز صرفه‌ی اقتصادی ارجحیت مشخصی را نسبت به نسل‌های قبل از خود نشان می‌دهند. بر همین اساس، ساختار کلی ماسک‌های سه لایه پزشکی به یک استاندارد طلایی برای صنایع تولید لوازم و تجهیزات پزشکی تبدیل شده است و در سال‌های اخیر، عمده تلاش‌های این صنایع تنها مبتنی بر ارتقای جزییات ساختاری-عملکردی این دسته از ماسک‌ها بوده است.
امروزه، در ساختار رایج‌ترین انواع ماسک‌های سه‌لایه استاندارد از یک لایه‌ی پارچه اسپان‌باند در سطح رویی ماسک، یک لایه‌ی میانی از جنس ملت‌بلون (melt-blown) و یک لایه پارچه اسپان باند در سطح زیرین ماسک استفاده می‌شود. در این ساختار، لایه میانی (ملت بلون) به عنوان لایه فیلتراسیون عوامل خارجی از جمله ویروس‌ها و باکتری‌ها عمل می‌کند. از آنجایی که کارایی ماسک کاملاً وابسته این لایه‌ی فیلتراسیون است، مهمترین چالش‌های پیش روی تولید ماسک‌های سه‌لایه استاندارد نیز مرتبط با تهیه، تولید و نحوه عملکرد همین لایه می‌باشد. از جمله مهمترین این چالش‌ها می‌توان به گران بودن ماده اولیه، ایده‌آل نبودن کارایی لایه فیلتراسیون و نیز افت تنفس‌پذیری ماسک‌های ملت‌بلون اشاره کرد. بطور مثال، در صورتیکه بخواهیم به یک کارایی فیلتراسیون ایده‌آل در ماسک‌های سه‌لایه دست پیدا کنیم، می‌بایست که تعداد و یا ضخامت لایه‌های ملت‌بلون را افزایش دهیم که این موضوع به نوبه‌ی خود موجب افت بیشتر در تنفس‌پذیری ماسک و نیز گران‌تر شدن قیمت تمام‌شده آن می‌شود. از همین‌رو، لزوم ارائه‌ی یک راهکار مؤثر در جهت ارتقای کارایی فیلتراسیون ماسک، همزمان با بهبود تنفس‌پذیری و نیز ثابت ماندن قیمت تمام شده محصول، بیش از پیش احساس می‌شد.
با ظهور و پیشرفت روزافزون فیلتر‌های از جنس نانوفیبر در سال‌های اخیر، بخشی از تولید‌کننده‌های ماسک‌های استاندارد، ملت‌بلون را در لایه فیلتراسیون خود با یک لایه‌ی نانوفیبری بسیار نازک جایگزین کرده‌اند. بطورکلی، انواع ماسک‌های سه‌لایه و ماسک‌های سه‌بعدی استاندارد با لایه فیلتراسیون نانوفیبری، می‌توانند کارایی تا 99% را در برابر عوامل خارجی (ویروس‌ها، باکتری‌ها و ذرات گرد و غبار و …) فراهم نمایند. همانگونه که در بالا ذکر گردید، علاوه بر ارتقا یافتن توان فیلتراسیون، ماسک‌های نانو بطور محسوس تنفس‌پذیری بهتری را نسبت به ماسک‌های ملت‌بلون رایج در بازار ارائه می‌دهند که این موضوع یک مزیت بسیار بزرگ برای آن‌ها بشمار می‌آید. علاوه بر این، در شرایط برابر از نظر طراحی و جنس پارچه، ماسک‌های نانو از قیمت پایین‌تری نسبت به ماسک‌های معمولی ملت‌بلون برخوردار هستند. این پایین‌تر بودن قیمت به نوبه‌ی خود موجب می‌شود که تولیدکنندگان بتوانند هزینه بیشتری را بر روی بهبود ارگونومی، طراحی ظاهری و رنگ ماسک‌ها صرف کرده و محصول شکیل‌تری را به بازار ارائه دهند. این موضوع از آن جهت اهمیت دوچندان پیدا می‌کند که طراحی و ظاهر جذاب ماسک، یک عامل بسیار مهم و مؤثر در تشویق افراد جامعه به استفاده‌ی فراگیر و مداوم از ماسک، بویژه در محیط‌های عمومی، می‌باشد.
تصویر سمت چپ: تصویر لایه‌ی فیلتراسیون نانوفیبری از جنس پلیمر پلی‌آمید که می‌تواند با لایه‌ی ملت‌بلون موجود در ماسک‌های سه‌لایه و یا سه‌بعدی معمولی جایگزین گردد.
ماسک‌های سه لایه و سه بعدی استاندارد نانو
به صورت رایج، ساختار ماسک‌های سه‌لایه و سه‌بعدی استاندارد نانو، به ترتیب از سه و چهار لایه مجزا تشکیل شده است:
- ماسک سه‌لایه: اسپان‌باند-نانوفیبر- اسپان‌باند
- ماسک سه‌بعدی: اسپان‌باند-نانوفیبر-ملت‌بلون-اسپان‌باند
متأسفانه، با وجود تمام مزایای موجود، حتی بهترین ماسک‌های سه لایه استاندارد نیز ارگونومی مناسبی نداشته و نمی‌توانند با آناتومی صورت انسان سازگاری کاملی را نشان دهند. از همین رو، با وجود کارایی فیلتراسیون بالا، این ماسک‌ها حداکثر حفاظت ممکن در برابر عوامل بیماری‌زا را برای افراد فراهم نمی‌آورند. بر همین اساس، توسعه و استفاده از ماسک‌های سه بعدی نانو ضرورت جدی پیدا کرده است. ماسک‌های سه‌بعدی نانو برخلاف ماسک‌های سه‌بعدی معمولی رایج که از پنج لایه تشکیل شده‌اند (اسپان‌باند- اسپان باند- ملت‌بلون- ملت‌بلون- اسپان‌باند)، تنها دارای چهار لایه (اسپان‌باند- نانوفیبر- ملت‌بلون- اسپان‌باند) می‌باشند و تجربه موفق‌تری را نسبت به رقبای خود در بازار نشان داده‌اند. لایه فیلتراسیون در این دسته از ماسک‌های ترکیبی دوگانه از جنس یک لایه نانوفیبر پلی‌آمید و یک لایه ملت‌بلون می‌باشد. این موضوع بدان معناست که در این نوع ماسک‌ها نه تنها توان فیلتراسیون بهبود یافته است، بلکه با اصلاح ارگونومی ماسک، مسیر ورود عوامل بیماری‌زا از کناره‌ها و نقاط نشتی نیز نزدیک به صفر رسیده است. با تجمیع همه این عوامل، فیلتراسیون اسمی ماسک‌های سه‌بعدی نانو می‌تواند تا 99% برسد که یک رقم منحصر بفرد برای این دسته از ماسک‌های حفاظتی به شمار می‌آید. افزون بر این، تهویه تنفسی و دوام در ماسک‌های سه‌بعدی نانو به شکل محسوسی نسبت به ماسک‌های سه‌لایه نانو دچار افت نشده و فرد می‌تواند تجربه قابل قبولی را در هنگام استفاده از از این ماسک‌ها نیز داشته باشد. برای تهیه ماسک‌های استاندارد سه‌لایه و سه‌بعدی نانو با بالاترین تنوع طرح و رنگ و بهترین قیمت بازار، می‌توانید به ترمه بیومارکت سر بزنید و با سفارش آنلاین ماسک‌های مورد نظر خود، آن‌ها را در سریع‌ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه ارسال دریافت کنید.
