فهرست...
آهن، یک ماده معدنی ضروری برای تولید هموگلوبین در خون است و نوزادان و کودکان برای رشد طبیعی بدن و مغز به آن احتیاج دارند.وقتی آهن کافی به بدن کودک نرسد، گلبول‌های قرمز، کوچک و رنگ‌پریده شده و نمی‌توانند اکسیژن کافی را به اندام‌ها و ماهیچه‌های بدن برسانند. در این شرایط کودک دچار کم‌خونی می‌شود. استفاده از قطره آهن، یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری و درمان کم‌خونی در کودکان است.
اما استفاده از مکمل آهن شرایط خاصی دارد که باید قبل از مصرف، از آن آگاه باشید تا کودک شما دچار مشکل نگردد.
در ادامه این مطلب، در رابطه با شرایط و نحوه مصرف قطره آهن صحبت می‌کنیم. با کیمازی مگ همراه باشید.
چرا آهن برای کودکان ضروری است؟
گلبول قرمز یکی از سلول‌های خون است که وظیفه انتقال اکسیژن به تمام سلول‌های بدن را برعهده دارد. گلبول‌های قرمز از مولکول‌های «هموگلوبین» ساخته شده‌اند. بدن برای تولید هموگلوبین، به آهن نیاز دارد و اگر کودک شما نتواند آهن مورد نیاز بدن خود را از منابع مختلف تامین کند، تولید گلبول قرمز سالم کم شده و بدون آهن کافی، ماهیچه‌ها، بافت‌ها و سلول‌های بدن کودک، اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنند و این به معنای کاهش رشد بدن، آسیب به مغز و به خطر افتادن سیستم ایمنی کودک است.
برخی از عوارض کمبود آهن به شرح زیر است:
- کم‌خونی
- ضعف عضلانی
- کند شدن سرعت رشد
- کاهش توان سیستم ایمنی
- افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
چه علائمی نشان‌دهنده کمبود آهن در کودکان است؟
اگر نوزادان و کودکان نتوانند به اندازه کافی آهن دریافت کنند، از نظر مهارت‌های ذهنی و مهارت‌های حرکتی، دچار اختلالاتی در رشد شده و ممکن است از نظر اجتماعی گوشه‌گیر شوند. همچنین تمرکز و به دنبال آن، دامنه توجه کاهش پیدا می‌کند. علائم دیگر کم‌خونی ناشی از فقر آهن شامل خستگی، افزایش تعریق، سرد شدن دست‌ها و پاها، رنگ‌پریدگی پوست، کندی رشد، اشتهای کم، علاقه به خوردن خاک و ایجاد مشکلات رفتاری مانند تحریک‌پذیری یا آشفتگی در کودک است.
اهمیت شناسایی دلیل کم‌خونی در کودک
کم‌خونی انواع مختلفی دارد و همه آن‌ها، به دلیل فقر آهن ایجاد نشده‌اند. به عنوان مثال، تالاسمی نوعی کم‌خونی ارثی یا ژنتیکی است و ارتباطی با فقر آهن ندارد، پس کم‌خونی کودک با مصرف مکمل آهن درمان نمی‌شود.
بنابراین قبل از شروع درمان، باید حتما علت و ریشه کم‌خونی کودک شناسایی شود. پس در صورت مشاهده علائم کم‌خونی، از دادن خودسرانه مکمل آهن به کودک، خودداری کنید و ابتدا به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که علت کم‌خونی به دلیل فقر آهن باشد، کودک می‌تواند مصرف مکمل آهن را زیر نظر پزشک شروع کند.
میزان مصرف مکمل آهن در گروه‌های سنی مختلف چگونه است؟
نوزادانی که در نه ماهگی دنیا آمده‌اند، در سه ماه آخر بارداری مادر به اندازه کافی منابع آهن را از جفت دریافت کرده‌اند، در نتیجه تا چهار ماهگی دچار کمبود آهن نخواهند شد.
همچنین هم شیر مادر و هم شیر خشک، از نظر ارزش غذایی، سرشار از آهن هستند و نوزادان سالمی که تا قبل از شش ماهگی، تنها غذای آن‌ها شیر است از نظر دریافت منابع آهن مشکلی نخواهد داشت.
اما نوزادان نارس، به دلیل اینکه زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند، دوره رشدشان در شکم مادر کامل نشده و نتوانسته‌اند در سه ماه آخر بارداری مادر به اندازه کافی آهن جذب کنند، لازم است زیر نظر پزشک به آن‌ها مکمل آهن داده شود.
شش ماهگی، زمانی است که نوزاد کم‌تر از شیر تغذیه می‌کند و کم کم منابع غذایی دیگری به برنامه غذایی او اضافه می‌شود.
به دلایلی ممکن است این منابع نتوانند به اندازه کافی نیاز روزانه بدن نوزاد به آهن را تامین کنند، در این شرایط پزشک برای نوزاد مصرف مکمل آهن را تجویز می‌کند.
در جدول زیر، میزان نیاز نوزادان و کودکان به آهن، براساس رده سنی ذکر شده است.
| گروه سنی | مقدار مصرف |
| ۷ الی ۱۲ ماهگی | ۱۱ میلی‌گرم |
| ۱ الی ۳ سالگی | ۷ میلی‌گرم |
| ۴ الی ۸ سالگی | ۱۰ میلی‌گرم |
| ۹ الی ۱۳ سالگی | ۸ میلی‌گرم |
| دختران بین ۱۴ تا ۱۸ سالگی | ۱۵ میلی‌گرم |
| پسران بین ۱۴ تا ۱۸ سالگی | ۱۱ میلی‌گرم |
بهترین منابع غذایی برای تامین آهن
داشتن رژیم غذایی سرشار از آهن، از ابتلای کودک به کم‌خونی پیشگیری می‌کند. برخی منابع غذایی مفید برای کودک عبارتند از:
- آجیل‌ها مانند پسته، بادام زمینی، گردو، فندق و غیره.
- تخم‌مرغ
- گوشت قرمز
- برخی میوه‌ها مانند انار
- سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم بروکلی
- میوه‌ها و دانه‌های خشک شده مثل دانه کدو تنبل، زردآلو و غیره.
- غلات مانند جو دوسر، گندم و جو
- حبوبات مانند لوبیا و عدس
- ماهی
نحوه مصرف قطره آهن در کودکان
بهترین زمان برای دادن قطره به نوزاد، در فواصل بین شیردهی است؛ زیرا کلسیم موجود در شیر، موجب اختلال در جذب آهن می‌شود. همچنین بین زمان شیردهی و دادن قطره به نوزاد فاصله بیندازید تا عوارض گوارشی برای نوزاد به وجود نیاید.
دادن مکمل آهن با معده خالی، ممکن است موجب دل‌درد نوزاد شود، پس بهترین زمان برای مصرف قطره، بین دو وعده غذایی است. همچنین می‌توانید قطره آهن را داخل یک قاشق آبمیوه مانند آب سیب حل کنید و آن را به کودک بدهید.
شیر گاو منبع خوبی از آهن نیست. اگرچه شیر گاو به اندازه شیر انسان آهن دارد، اما بدن انسان نمی‌تواند آن را جذب کند. از طرفی دیگر کلسیم درون شیر اجازه جذب آهن را نمی‌دهد. بنابراین از دادن شیر گاو همراه با مکمل آهن به کودک خودداری کنید.
نکات مهم هنگام دادن قطره آهن به کودک
هنگام مصرف مکمل آهن، رسیدگی به دندان‌های کودک بسیار ضروری است. زیرا برخورد یون‌های آهن با دندان‌های کودک، موجب سیاه شدن آن‌ها می‌شود. بنابراین بعد از دادن قطره به کودک، دندان‌های او را با مسواک‌های مخصوص تمیز کنید.
از طرفی دیگر، به خاطر سیاه شدن دندان‌های کودک، ممکن است بسیاری از والدین، از دادن قطره آهن به کودک خود منصرف شوند.
به همین دلیل کیمیا کالای رازی، قطره آهن لیپیفر را با تکنولوژی ویژه تولید کرده است. در این تکنولوژی یون‌های آهن درون ساختار لیپوزومی قرار داشته، در نتیجه با دندان‌های کودک تماس نداشته و آن‌ها را سياه نخواهد کرد.
علائم مسمومیت دارویی با آهن چیست؟
متاسفانه آهن مازاد بر نیاز، از بدن دفع نمی‌شود و در اندام‌ها رسوب می‌کند. بنابراین در صورت مصرف بیش از اندازه ممکن است کودک دچار مسمومیت شده و خطر مرگ او را تهدید کند.
پس از دادن خودسرانه آهن به کودک خودداری کنید و زیر نظر پزشک و براساس مقدار دوز تجویز شده، شروع به دادن مکمل آهن به کودک نمایید.
در صورت مسمومیت دارویی با آهن، ممکن است علائم زیر در کودک بروز پیدا کند، این علائم عبارتند از:
- درد غیر طبیعی
- زخم معده
- استفراغ شدید یا خونی
- اسهال
- خواب‌آلودگی
- کاهش شدید فشار خون
- تب
- تشنج
- مشکلات تنفسی
در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا، سریعا کودک را نزد پزشک ببرید.
راهکارهای کاهش علائم گوارشی پس از مصرف مکمل آهن
ممکن است با شروع مصرف مکمل آهن، نوزاد دچار علائم و اختلالات گوارشی مانند اسهال، یبوست، استفراغ شود یا اینکه به نوع فرمول دارویی برند خاصی از مکمل آهنی که مصرف می‌کند، حساسیت داشته باشد.
در این شرایط بهترین راه تغییر روش مصرف است، به عنوان مثال مکمل همراه با غذا به کودک داده شود. همچنین ممکن است با تغییر برند مکمل آهن، این مشکلات مرتفع شوند. قطره آهن نانو لیپوزمال لیپیفر، به دلیل قرار داشتن یون آهن درون ساختار لیپوزومی، ساختار پایدارتری داشته و هنگام جذب در روده، مولکول‌های آهن تماس مستقیم با دستگاه گوارش ندارند.
ویژگی‌های قطره آهن لیپیفر
از جمله ویژگی‌های اصلی قطره آهن نانولیپوزومال لیپیفر، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درصد جذب بالاتر
- عدم تحریک دستگاه گوارش
- جلوگیری از سیاه شدن دندان‌ها
- جلوگیری از یبوست
- کاهش مزه‌ی آهن در دهان
- حاوی ویتامین B12 و اسید فولیک
- انطباق‌پذیری بهتر
- فاقد گلوتن
در نتیجه قطره آهن لیپیفر، فاقد علائم گوارشی بوده و مزه بد ندارد، در نتیجه بهترین گزینه برای مصرف کودکان است. شما می‌توانید قطره آهن لیپیفر را از وبسایت کیمیا کالای رازی با قیمت مناسب و براحتی سفارش دهید. چنانچه مایل به خواندن مطالب بیشتری درباره قطره آهن کودکان هستید، کافیست به بخش مقالات ما در سایت کیمازی مگ مراجعه کنید.
