شکلات: تاریخچه، خواص و هر آنچه که باید در مورد این خوراکی خوشمزه بدانید
فهرست...
شکلات یکی از خوراکیهای پرمصرف در جهان است که طرفداران بیشماری دارد.
شکلات، محبوبترین خوراکی شیرین در جهان است. بنابر گفتهی بنیاد جهانی کاکائو، مردم سراسر جهان (بهخصوص ساکنان اروپا و ایالات متحده) سالانه ۳ میلیون تُن دانهی کاکائو مصرف میکنند. خوردن شکلات علاوه بر حس خوبی که به افراد منتقل میکند، دارای خواص و مزایایی برای قلب و مغز است. با مجلهی دانستنی کیمازی همراه شوید تا با این خوراکی خوشمزه و دوست داشتنی بیشتر آشنا شویم.
شکلات چیست؟
شکلات از میوهی درخت کاکائو (تئوبروما کاکائو) تهیه میشود. تئوبروما کاکائو، درختی گرمسیری بوده و نام آن در زبان یونانی به معنای «غذای خدایان» است. درختان تئوبروما کاکائو، بومی آمازون و حوضههای رودخانهی اورینوکو هستند و بهطور گستردهای از جنوب شرقی مکزیک تا رودخانه آمازون توزیع شدهاند. بنابر گفتهی دانشگاه کرنل، این درختان در مناطق گرم و مرطوب در حدود ۲۰ درجهای خط استوا رشد میکنند. با گسترش محبوبیت روز افزون شکلات، تولید کنندگان در نواحی دیگر جهان مانند آفریقای غربی، آسیای جنوبی و جنوب شرقی نیز مزارع درختان کاکائو را تأسیس کردند. امروزه کشورهای غنا، برزیل، ساحل عاج، اندونزی و نیجریه ۷۹ درصد از تولیدات کاکائو در سرتاسر جهان را به خود اختصاص دادهاند.
درختان کاکائو میوههایی دارند که تقریباً همشکل و هم اندازهی یک پاپایا است. این میوههای نسبتاً درشت، حاوی ۵۰ دانه هستند که در یک بافت گوشتی سفید رنگ نسبتاً ترش در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. بنابر گفتههای دانشگاه کرنل، دانههای کاکائو را با دست جدا میکنند؛ زیرا این امکان وجود دارد که ماشینها و ابزارآلات به درختان آسیب بزنند. وقتی که میوههای کاکائو رسیده باشند، پوستهای نارنجی دارند. کارگرها با دست این پوستهها را جدا میکنند و سپس با کاردهای سنگین و بزرگ میوهها را باز میکنند. کارگرها دانهها را از درون میوه جدا میکنند و آنها را در سینیهای تخمیر قرار داده، روی هم انباشت میکنند و لای برگ موز میپیچند. آنها دانهها را به مدت ۲ الی ۷ روز در همین وضعیت قرار میدهند. فرآیند تخمیر باعث تولید طعم و رایحهی شکلات میشود. همچنین این فرآیند، رویان دانهها را از بین میبرد تا از جوانهزنی ناخواسته جلوگیری شود؛ زیرا جوانهزنی باعث جدا شدن بافت گوشتی سفید رنگ از هستهها میشود.
پس از اتمام فرآیند تخمیر، دانهها را روی سکوهای آفتابی قرار میدهند تا خشک شوند. کارگران به مدت ۳ الی ۵ روز، روزانه چندین مرتبه آنها را میچرخانند تا بهطور کامل خشک شوند. بنابر گفتهی دانشگاه کرنل، میتوان دانهها را در خشککنهای چرخان، سریعتر خشک کرد؛ اما دانههایی که بهطور طبیعی در مقابل نور آفتاب خشک شدهاند بهترین طعم را دارند.
در مرحلهی بعد، دانهها را به کارخانهی شکلات میبرند. در آنجا، دانهها را تمیز میکنند تا پوستههای ریز و سایر بقایا از روی آنها برداشته شود. سپس دانهها را در تنورهای بزرگ و چرخانی میریزند تا بو داده شوند (دودی شوند). فرآیند بو دادن باعث از بین رفتن طعم میشود و دانهها را از پوستهی آنها جدا میکند. پس از بو دادن، دانهها وارد ماشین غربالگر میشوند. در ماشین غربالگر، دانههای کاکائو شکسته میشوند و مغز آنها جدا میشود. به این مغز باقی مانده Nib میگویند. این Nibها هستند که در نهایت به شکلات تبدیل میشوند. Nibها در مسیری قرار میگیرند که تعدادی غلتک وجود دارد و آنها را خرد میکنند. Nibها زیر غلتک خرد میشوند و آنچه که بهدست میآید، خمیری ضخیم است که لیکور شکلات نامیده میشود. البته لیکور شکلات را نباید با مشروبات الکلی اشتباه گرفت؛ زیرا لیکور شکلات الکل ندارد. بنابر گفتههای پَم ویلیامز، بنیانگذار و رئیس سابق تأسیسات شکلاتسازی FCIA، لیکور شکلات، اصلیترین ماده برای پختن شکلات تلخ بهشمار میرود.
پس از این مرحله، نوع شکلات تولیدی تعیین میشود. طبق ادعای FCIA، اجزا تشکیل دهنده، شکلات عالی را از شکلات متوسط جدا میکنند. طبق گفتهی آنها، شکلات عالی شامل لیکور کاکائو، کرهی کاکائو (انتخابی)، شکر، لسیتین، وانیل (انتخابی)، چربیهای شیر یا شیر خشک است. سایر طعمها و مواد افزودنی مانند آجیلها را نیز میتوان بعداً به شکلات اضافه کرد.
تاریخچهی شکلات
دانشمندان تا به امروز دربارهی مدت زمان استفادهی انسانها از دانههای کاکائو بحث و تبادل نظر بسیاری کردهاند. تاریخچه شکلات حداقل به 2000 سال قبل باز میگردد؛ اما این در حالی است که سوفی و مایکل کو، نویسندگان کتاب «تاریخ واقعی شکلات»، احتمال میدهند که این داستان به ۴۰۰۰ سال پیش بازگردد. احتمالاً کلمهی شکلات از کلمهی آزتکی xocoatl برگرفته شده است. xocoatl نام یک نوشیدنی تلخ محلی است که از دانههای کاکائو تهیه میشود. تا پیش از آمدن کشورگشایان اسپانیایی به قارهی آمریکا، تنها روش مصرف شکلات، تهیهی xocoatl بود.
بنابر ادعای مجلهی اسمیتسونین، در جوامع لاتین پیش کلمبیایی، از دانههای کاکائو بهعنوان ارز استفاده میشد. مایاها و آزتکها معتقد بودند كه دانهی کاکائو دارای ویژگیهای عرفانی است و از این دانهها در آئینهای مهم استفاده میكردند. با ورود اسپانیاییها، شکلات شیرین بهوجود آمد. افسانهها حاکی از آن هستند که مونتزوما، پادشاه آزتک به هرنان کورتز، کشورگشای اسپانیایی، یک لیوان نوشیدنی شکلات تلخ داد که به گفتهی کورتز این نوشیدنی نفرتانگیز بود. اما سربازان کورتز شکر نیشکر و عسل را به آن افزودند و با خود به اسپانیا بردند و در آنجا بهسرعت محبوب شد.
در ابتدا در قرن هجدهم میلادی، شکلات یک نوشیدنی باارزش برای ثروتمندان اروپایی بود. انقلاب صنعتی باعث تولید انبوه شکلات شد و این خوراکی خوشمزه را در اختیار سایر اقشار جامعه قرار داد. محبوبیت شکلات باعث ایجاد مزارع درخت کاکائو شد. بر اساس کتاب «بیوگرافی شکلات» نوشتهی آدریانا مورگانلی، در ابتدا بردهها در مزارع کاکائو کار میکردند. استعمارگران اسپانیایی، ساکنان آمریکای میانه را به کاشت درختان کاکائو و کار در مزارع مجبور میکردند. هنگامی که مردم بومی به دلیل بیماریهای آورده شده توسط اروپاییان به طور گستردهای جان خود را از دست دادند، آفریقاییهایی که توسط اروپاییان به بردگی گرفته شده بودند به آمریکای میانه آورده شدند تا کمبود نیروی کار را جبران کنند. آفریقاییهای برده علاوه بر کاشت نیشکر، نیل هندی و سایر محصولات، به کاشت، نگهداری و برداشت درختان کاکائو در سرتاسر کارائیب، آمریکای مرکزی و جنوبی مجبور شدند تا نیاز جامعهی اروپا به شکلات را تأمین کنند.
بنابر گفتهی دانشگاه کرنل، در سال ۱۸۱۵ میلادی کونراد ون هوتن، فیزیکدان و شیمیدان هلندی، آزمایش حذف مقادیری از کرهی شکلات را از لیکور شکلات انجام داد. انجام این آزمایش منجر به تولید پودر کاکائو و در نهایت شکلات جامد شد. طبق اطلاعاتی که در موزهی بریستول وجود دارد، در سال ۱۸۴۷ میلادی، یک شرکت شکلات سازی در بریستول انگلستان به نام Frys، اولین خط تولید انبوه شکلات را ایجاد کرد. این اتفاق زمانی رخ داد که جوزف فری، مقدار اندک دیگری کرهی کاکائو به شکلات ون هوتن افزود و آن را به خمیری قالبپذیر تبدیل کرد. مدتی بعد با کمک هنری نستله، شکلات شیری ابداع شد. پس از آن هنری نستله شرکت بزرگ غذایی خود را احداث کرد تا نامش را همواره زنده نگه دارد. سایر برندهای بزرگ اروپایی مانند لینت و کدبری نیز در دههی ۱۸۰۰ میلادی شروع به کار کردند. رادولف لینت، بنیانگذار صنایع غذایی لینت، دستگاه همزن و غلتکزن مخصوصی را اختراع کرد که برای تهیهی خمیر صاف و نرم شکلات کاربرد دارد.
اواخر دههی ۱۸۰۰ میلادی هنگامی که میلتون هرشی فروش کاراملهای روکشدار شکلات را شروع کرد، مصرف گستردهی شکلات در ایالات متحده نیز آغاز شد. او سپس فرمول اختصاصی خود را برای ساخت شکلات شیری تهیه کرد و بعد تجهیزات مورد نیاز برای احداث کارخانهی شکلاتسازی را خریداری کرد و اوایل قرن بیستم میلادی خط تولید انبوه شکلات تختهای و دیگر شکلهای شکلات مانند Hersheys Kisses (ظاهری شبیه به بستنی زمستانی دارد) را راه انداخت.
در سال ۱۹۲۳ شرکت Mars، با قرار دادن نوقا در شکلات، نوع جدیدی از شکلاتهای مغزدار را بهنام Milky Way تولید کرد که امروزه نیز تولید میشود. در همان سال، اچ.بی ریسیز که یکی از کارمندان سابق شرکت هرشی بود، نوع جدیدی از شکلات را به نام « شکلات فنجانی کره بادام زمینی ریسز» تولید کرد که بعدها به زیرمجموعهی برند هرشی درآمد.
با گذشت سالها، اشکال و ترکیبات جدیدی از شکلات توسط شرکتهای بزرگ و کوچک ساخته میشد و این شکلاتها بهطور فزایندهای ابتکاری بودند. در سپتامبر ۲۰۱۷، شرکت شکلاتسازی سوئیسی Barry Callebaut، شکلات جدیدی به نام «روبی» را معرفی کرد. بنابر گفتهی این شرکت، شکلات روبی از جداسازی ترکیبات خاص دانههای کاکائو حاصل میشود. استفاده از این روش به همراه یک روش پردازش اصلاح شده، منجر به تولید شکلاتی صورتی شد که طعمی بین شیرین و ترش داشته و عطر و طعم سنتی شکلات را ندارد. سایر شکلاتهای رنگی موجود در بازار همان شکلات سفید هستند که رنگی شدهاند.
انواع شکلات
شکلات عالی، سه دسته دارد که عبارتند از: شکلات سیاه یا تلخ، شکلات شیری و شکلات سفید.
- شکلات تلخ یا سیاه از لیکور شکلات، کرهی کاکائو، شکر، لسیتین و وانیل تشکیل شده است.
- شکلات شیری تمام ترکیبات شکلات تلخ را داراست؛ اما علاوه بر آنها، چربیهای شیر یا شیرخشک نیز دارد.
- شکلات سفید تمام ترکیبات شکلات شیری را داراست و فقط لیکور شکلات ندارد.
بین افراد متخصص، این بحث وجود دارد که آیا میتوان شکلات سفید را جزو دستهی شکلاتها به حساب آورد یا خیر. تا اینکه بالاخره در سال ۲۰۰۲ سازمان غذا و داروی ایالات متحدهی آمریکا اعلام کرد شکلات سفید جزو دستهی شیرینیجات محسوب میشود و شکلات نیست؛ زیرا در ترکیبات آن لیکور شکلات وجود ندارد. پس از این اتفاق، شرکت هرشی و انجمن تولید کنندگان شکلات از سازمان غذا و داروی ایالات متحدهی آمریکا درخواست کردند تا استاندارد جدیدی را برای شناسایی شکلات سفید اضافه کند. از آنجایی که سازمان غذا و دارو نیز بهجای استفاده از شیرینیجات، به آن شکلات سفید گفته بود، کارشناسان نیز گفتند که شکلات سفید نیز باید گونهای از شکلاتها باشد.
سازمان غذا و داروی آمریکا قبول کرد که شکلاتها همان سه دستهی سابق خود را داشته باشند اما برای آنها درجاتی تعیین کرد. این درجات عبارتند از: شکلاتهای تلخ (لیکور شکلات میتواند ۹۹ درصد ترکیبات آنها را تشکیل دهد)، شکلاتهای تلخ و شیرین، شکلاتهای نیمه شیرین و شکلات شیری تیره. نوع شکلاتها به عواملی مانند ترکیبات، درصد کاکائو، محلی که دانهها کاشته شدهاند و همچنین نحوهی آمادهسازی آنها بستگی دارد.
مزایای سلامتی شکلات
خوراکی بسیار خوب برای قلب
اخیراً مطالعاتی انجام شدهاند که نقش شکلات روی سلامت قلب را مورد بررسی قرار دادهاند. دانههای کاکائو سرشار از عناصر غذایی گیاهی هستند که بهعنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند و همانطوری که پیشتر نیز در مقالهای جداگانه بررسی کردیم، آنتیاکسیدانها مزایای زیادی برای سلامتی ما دارند. علاوه بر این، دانههای کاکائو منابعی غنی از آهن، مس، منیزیم، روی و فسفر هستند. شکلات سیاه یا تلخ در مقایسه با شکلات شیری، حاوی دو الی سه برابر فلاوانول بیشتر است. در شکلات شیری، به دلیل وجود شیر و احتمال شکر بیشتر از غلظت کاکائو کاسته میشود. بیشتر مطالعات انجام شده نشان میدهند که میان مصرف شکلات و کاهش خطر مشکلات قلبی ارتباطاتی وجود دارد؛ اما نوع شکلات و همچنین مقدار مصرفی آن باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد. در سال ۲۰۱۷ در ژورنال Nutrients نتایج یک تحلیل از اثرات شکلات بر بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و سکته منتشر شد. در این مقاله آمده است که مصرف شکلات سودمند است اما به شرط اینکه بهصورت میانه آن را مصرف کنیم. اگر افراد بیش از سه بار در هفته شکلات مصرف کنند، تأثیر این خوراکی بر سلامت قلبی و کاهش خطر سکته از بین میرود. همچنین اگر افراد دو بار در هفته شکلات مصرف کنند، در برابر بیماریهایی همچون دیابت در امان خواهند بود؛ اما اگر این میزان به شش بار در هفته برسد، شکلات تأثیر خود بر سلامتی افراد را از دست خواهد داد.
از سوی دیگر، مطالعهی گستردهای که روی ۱۵۰ هزار مرد آمریکایی که سابقهی هیچگونه بیماری عروق کرونر قلب نداشتند، نشان داد که مصرف ۲۸ گرم شکلات پنج بار در هفته، از وقوع رویدادهای مربوط به عروق کرونر قلب مانند حملهی قلبی یا ایست قلبی جلوگیری میکند. همچنین شکلات میتواند از توسعهی فیبریلاسیون دهلیزی جلوگیری کند. فیبریلاسیون دهلیزی نوعی ضربان قلب نامنظم است که خطر نارسایی قلبی، سکته مغزی و… را افزایش میدهد. در مطالعهای که سال ۲۰۱۷ در نشریهی Heart منتشر شد، آمده است که خطر توسعهی فیبریلاسیون دهلیزی در افرادی که دستکم یکبار در ماه شکلات میخورند ۱۰ الی ۲۰ درصد کمتر از افرادی است که شکلات نمیخورند یا بهندرت آن را مصرف میکنند.
خوراکی بسیار خوب برای مغز
ممکن است که شکلات برای مغز نیز مفید باشد. برخی مطالعاتی که انجام شدهاند روی تأثیر شکلات بر بهبود عملکرد شناختی تمرکز داشتهاند. در مطالعهای که سال ۲۰۱۶ در نشریهی Alzheimers Disease منتشر شد، آمده است که مصرف شکلات خطر تضعیف عملکرد شناختی در افراد مسن را کاهش میدهد. این مطالعه روی ۴۰۰ شهروند پرتغالی بالای ۶۵ سال که به صورت متعادل شکلات مصرف کرده بودند (بهطور متوسط، یک میان وعدهی شکلاتی در هفته) انجام شده بود و نشان داد که ظرف مدت زمان ۲ سال، خطر تضعیف عملکرد شناختی در این افراد تا ۴۰ درصد کاهش یافته است. این مطالعه تفاوت میان شکلات شیری و سیاه را در نظر نگرفته بود. افرادی که شکلات بیشتری مصرف کرده بودند یا میزان مصرف کافئین آنها بالاتر بود از مزایای سلامتی شکلات بهرهمند نشده بودند.
خوراکی مناسب برای حالات
شکلات، اثرات مثبتی روی حالات افراد دارد؛ اما اینکه چرا باعث میشود برخی افراد پس از مصرف احساس خوبی داشته باشد، مسئلهای قابل بحث است. شکلات حاوی موادی مانند آناندامینها و موادی که اثرات مشابه آمفتامین دارند (مانند تیرامین و فنیلاتیلآمین) است که مغز را همانند حشیش تحریک میکنند. با این حال، درصد این مواد بسیار اندک و ناچیز است و نمیتوانند اثرات ضد افسردگی داشته باشند. بنابر ادعای مقالهای که در نشریهی انگلیسی Clinical Pharmacology منتشر شده است، شکلات ممکن است که با سیستمهای انتقال دهندهی عصبی مانند دوپامین، سروتونین و اندورفینها که به اشتها، پاداش و تنظیم خلق و خو کمک میکنند، ارتباط برقرار کند. با وجود این، نویسندگان مقاله به این نکته نیز اشاره کردهاند که ممکن است اثر شکلات روی حالات ما، بیشتر از اثرات شیمیایی، با طعم و بوی شکلات ارتباط داشته باشد.
مطالعهای که در سال ۲۰۱۰ در آرشیو نشریهی Internal Medicine منتشر شد، ارتباطاتی را میان افسردگی و مصرف شکلات شناسایی کرده بود. نتایج نشان داده بودند افرادی که در آزمایش غربالگری افسردگی نمره بالایی کسب کردند، نسبت به افرادی که افسرده نبودهاند، شکلات بیشتری مصرف کردهاند. با وجود این، مطالعهی نامبرده صرفاً یک ارتباط را کشف کرده است و توضیحی برای آن ارائه نداده است. از آنجایی که شرکت کنندگان در این آزمایش در طول زمان مورد پیگیری قرار نگرفته بودند، پژوهشگران نمیدانستند آیا شکلات باعث بهبود حالت افسردگی آنها از وضعیتی حادتر شده یا اینکه روحیهی غمانگیز آنها را تقویت کرده است. در این خصوص احتمالات بسیاری وجود دارد؛ برخی از این احتمالات بیان میکنند که ممکن است شکلات یک فلوکستین (داروی ضد افسردگی) طبیعی باشد، از سوی دیگر احتمالاتی وجود دارند که میگویند ممکن است شکلات در تشدید افسردگی نقش داشته باشد.
خطرات مصرف شکلات
همانند بسیاری از خوراکیها، شکلات نیز اگر بهصورت متعادل مصرف شود، یک خوراکی سالم خواهد بود. شکرها و چربیهایی که به شکلات افزوده میشوند، کالری آن را بالا میبرند که میتواند منجر به افزایش وزن افراد شود. همچنین اگر شکلات بیش از اندازه مصرف شود، ممکن است از مزایای آن کاسته شده و برای مصرف کنندگان خطراتی را به همراه داشته باشد.
تهدیدات
خطر تغییرات اقلیمی متوجه تولید شکلات نیز شده است. طبق گزارشی که سال ۲۰۱۶ توسط ادارهی ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) منتشر شد، تا سال ۲۰۵۰ میلادی کشورهای اصلی تولید کنندهی کاکائو مانند ساحل عاج، غنا و اندونزی شاهد افزایش دمای ۲.۱ درجهی سلسیوس خواهند بود. با افزایش دما، بارندگی بیشتر نخواهد شد که همین امر باعث کاهش میزان رطوبت هوا میشود؛ بنابراین زمینهایی که برای کشت درخت کاکائو مناسب هستند رطوبت خود را از دست داده و مزارع کاکائو کوچکتر میشوند. طبق گزارشی که در سال ۲۰۱۴ از سوی هیئت میان دولتی تغییرات اقلیمی منتشر شد تا سال ۲۰۵۰ میلادی ۸۹.۵ درصد از ۲۹۴ موقعیت مکانی مناسب برای کشت کاکائو غیرقابل مصرف خواهند شد.
کشاورزان و دانشمندان در تلاش هستند تا استراتژیهایی را اتخاذ کنند که به کمک آنها بتوانند میزان تولیدات شکلات را به شکل ثابت حفظ کنند. طبق گفتههای ادارهی ملی اقیانوسی و جوی، برخی از کشاورزان در نظر دارند که در نزدیکی درختان کاکائو، درختان بلند بکارند تا روی مزارع سایه بیاندازند و از کاهش رطوبت ناشی از افزایش دما جلوگیری کنند. همچنین ممکن است که مزارع کاکائو به نقاط مرتفعتری که بارندگی بیشتر و درجه حرارت سردتری دارند منتقل شوند.
از سوی دیگر، دانشمندان ژنتیک نقشهی متفاوتی در سر دارند. در نشستی که سال ۲۰۱۸ برگزار شد، برخی دانشمندان مطرح حوزهی ژنتیک از پروژهای برای توسعهی کاکائوی مقاوم در برابر بیماری رونمایی کردند. آنها اعلام کردند که به دلیل متراکم کردن مزارع کاکائو ممکن است دانهها آسیب دیده و دچار بیماری شوند. این پروژه برای ایجاد دانههای کاکائو سالمتر از روش ویرایش دیانای CRISPR استفاده میکند.
۱۱ حقیقت جالب در مورد شکلات
- شکلات تلخ کاکائوی بیشتری دارد؛ بنابراین سالمتر از شکلات شیری و شکلات سفید است
- شکلات تلخ حاوی آنتیاکسیدانهای زیادی است که با کاهش فشار خون، سلامت سیستم قلبی و عروقی را تضمین میکنند.
- مصرف شکلات تلخ باعث گشاد شدن عروق میشود که همین امر به جریان خون بهتر و کاهش خطر تولید پلاکهایی که جریان خون را مسدود میکنند، کمک شایانی میکند.
- مصرف روزانهی شکلات به مقدار کافی خطر بیماریهای قلبی را تا یک سوم کاهش میدهد.
- فلاونوئیدهای موجود در محصولات کاکائو دارای اثرات آنتیاکسیدانی، ضد التهابی و ضد لخته شدن هستند که با بهبود حساسیت به انسولین میتوانند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهند.
- رایحهی شکلات امواج تتای مغزی را افزایش میدهد که این موضوع به آرامش هرچه بیشتر ما کمک میکند.
- شکلات میتواند منجر به بروز سردرد شود؛ بنابراین مصرف مقادیر زیاد آن برای افرادی که میگرن دارند یا از سردردهای مزمن رنج میبرند توصیه نمیشود.
- از آنجایی که شکلات (به جز شکلات تلخ) حاوی مقادیر زیادی کافئین و شکر است، بسیاری از افراد آن را عامل بروز بیش فعالی و کم توجهی در بچهها میدانند.
- دانهی کاکائو بیشتر شکلات مصرفی در آمریکا در مزارعی تولید میشوند که شرایط کاری غیراستاندارد و ناامن داشته و از کودکان کار در آنها استفاده میشود.
- در سال ۲۰۱۸ حدود ۱.۸ میلیون بچهی ۵ تا ۱۷ سال در مزارع کاکائوی ساحل عاج و غنا مشغول به کار بودند که از این میزان ۴۰ درصد مدرسه نمیرفتند و فقط ۵ درصد از آنها بابت کاری که انجام میدادند دستمزد میگرفتند. سازمان یونیسف میگوید که ۳۵ هزار نفر از این بچهها قربانیان شبکهی قاچاق انسان هستند.
- سازمان تضمین کنندهی محصولات میگوید که هیچ کودک کاری به اجبار در مزارع کاکائو کار نمیکند. اما جالب است بدانید که تنها ۱ درصد از شکلات موجود در بازار تأییدیهی این سازمان را دریافت کردهاند.
اصول اخلاقی در تولید شکلات
بالاتر گفته شد که حدود ۱.۸ میلیون کودک کار در مزارع کاکائو ساحل عاج و غنا مشغول به کار هستند؛ اما پژوهشهای دیگری نشان میدهند که این عدد در واقع ۲.۳ میلیون نفر است که بسیاری از آنها به بردگی گرفته شدهاند و با آنها رفتار خشونت آمیز میشود. انجمن بینالمللی حقوق کودکان کار میگوید که این کودکان در معرض انواع مواد شیمیایی قرار دارند، ساعتهای طولانی به اجبار کار میکنند و از تحصیلات نیز محروم هستند. همچنین بسیاری از این کودکان بهعنوان برده فروخته میشوند و هرگز خانوادهی خود را نمیبینند و سایر کودکان نیز توسط باندهای قاچاق انسان ربوده خواهند شد.
سال ۲۰۰۱ پروتکلی بهنام هارکین-انگل به منظور جلوگیری از حضور کودکان کار در صنعت تولید شکلات راهاندازی شد؛ اما به گزارش خبرگزاری سیانان، این پروتکل فقط توانسته تغییر بسیار ناچیزی را ایجاد کند و اقداماتی که به منظور جلوگیری از بردگی انجام شدهاند شکست خوردهاند. طبق گزارش سازمان Free Chocolate، اگر افراد میخواهند محصولی را مصرف کنند که هیچ کودکی در تولید آن نقش نداشته باید روی جلد محصول به دنبال تأییدیههای Fair Trade؛ Rain Forest؛ Alliance؛ UTZ و Fair for Life باشند. البته لازم به ذکر است که تنها حدود ۱ درصد از محصولات بازار این تأییدیهها را دارند و همین موضوع جای نگرانی بسیاری دارد.
تولید شکلات به محیط زیست نیز آسیب میرساند. کشاورزان اغلب مجبور هستند که برای ایجاد فضای مناسب جهت احداث مزرعهی کاکائو، درختان دیگری را در جنگلها قطع کنند. طبق گزارشی که از سوی بنیاد World Wildlife منتشر شد، حدود ۷۰ درصد از جنگلزدایی غیرقانونی در ساحل عاج مربوط به توسعهی مزارع کاکائو بوده است. یکی از خطرهای جنگلزدایی فرسایش خاک است که میتواند زمین را برای گیاهان کاکائو عقیم کرده و یک چرخهی معیوب ایجاد کند.