یکی از اصلیترین مشکلات قرصهای کنترل فشار خون این است که نمیتوانند در طولانی مدت اثربخشی ماندگار داشته باشند.
بهتازگی پژوهشگران قرص فشار خون جدیدی را توسعه دادهاند که ترکیبی از داروهای کنترل کننده فشار خون با دوزهای پایین است که میتواند با اثربخشی بسیار بیشتری فشار خون را به سطح استاندارد برساند. آزمایشهای بالینی انجام شده در استرالیا نشان میدهند که این داروی ۴ در ۱ (قرص فشاری متشکل از ۴ داروی کنترل کننده فشار خون با دوزهای پایین) میتواند فشار خون افراد را در طول سال در حالت طبیعی نگه دارد و نسبت به سایر داروهای موجود در بازار کارایی بهتری دارد.
در این آزمایش، فشار خون حدود ۸۰ درصد از افرادی که این قرص را مصرف کردند ظرف مدت زمان سه ماه به سطح سالم و طبیعی ۱۴۰/۹۰ رسید و در طول سال نیز در همین سطح باقی ماند. این در حالی است که فشار خون حدود ۶۰ درصد از افرادی که از انواع دیگر داروهای فشار خون استفاده میکنند، به این زودیها به سطح طبیعی و سالم نمیرسد و آنها نیاز دارند که در طول سال درمانهای جدیدتری را هم اضافه کنند.
دکتر کلارا شاو، استاد داروسازی در دانشگاه سیدنی استرالیا میگوید:
این داروی ترکیبی که در واقع متشکل از دوزهای پایین داروهای مختلف است، اثربخشی بیشتر و بهتری در مقایسه با داروهای رایج که در دوزهای بالا مصرف میشوند خواهد داشت. این دارو اثربخشی ماندگار دارد و سطح فشار خون را در حالت طبیعی نگه میدارد و این در حالی است که داروهای رایج چنین توانایی خاصی را ندارند و باید در کنار آنها درمانهای دیگری را نیز انجام داد. البته قضیه به همینجا ختم نمیشود؛ زیرا سطح فشار خون افرادی که از این قرص استفاده کنند در طول ۱۲ ماه ثابت میماند. گروهی که در آزمایش انجام شده این قرص را مصرف کردند، در طول ۱۲ ماه فشار خون کنترل شدهای داشتند.
در حال حاضر اگر افراد بخواهند فشار خون کنترل شده نزدیک به سطح سالم داشته باشند، باید ترکیبی از داروهای مختلف را در دوزهای بالا استفاده کنند؛ اما اگر تمام این داروها در یک قرص با دوزهای پایین قرار داده شوند، به افراد در دستیابی به سطح فشار خون کنترل شده کمک شایانی خواهد کرد. ترکیب این داروها با یکدیگر فرآیند درمان فشار خون را ماندگار و با ثبات میکند و افراد خیلی سریعتر به فشار خون سالم خواهند رسید.
دکتر یوجین یَنگ، رئیس بخش پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی کالج قلب آمریکا میگوید:
اصلیترین دلیلی که باعث شد ما چنین داروی خاصی را ایجاد کنیم، مسئله پایداری و ماندگاری بود. همهی ما میدانیم که اگر شما از داروهای مختلف برای درمان یک بیماری استفاده کنید، پایداری درمان کاهش مییابد.
برای ساخت این قرص، از چهار داروی فشار خون بررسی شده استفاده شد و قرص ترکیبی جهت بررسی اثرگذاری و عوارض جانبی بهصورت تصادفی به ۶۰۰ داوطلب استرالیایی داده شد. دکتر شاو و همکارانش دریافتند که عوارض جانبی این دارو بسیار کم است یا اینکه اصلاً عوارض جانبی ندارد؛ زیرا این قرص ترکیبی از ۴ داروی مختلف است. یعنی اگر هر دارو را قرص جداگانه فرض کنیم، یک چهارم این قرصها در این داروی ترکیبی استفاده شده است.
دکتر شاو در این خصوص میگوید:
یک چهارم دوز از هر دارو به این معنی نیست که اثربخشی نیز کاهش مییابد، در واقع یک چهارم دوز هر کدام از این داروها ۶۰ درصد اثربخشی دارد. در این قرص جدید چهار داروی مختلف با یکدیگر ترکیب شدهاند که هر کدام از آنها به روشی خاص میتوانند فشار خون را پایین آورند. این یعنی داروها همافزایی دارند و این ترکیب، حداکثر اثر را در ازای حداقل دوز ارائه میدهد.
همانطوری که گروه پژوهشی حدس زده بودند، این قرص که در حال حاضر Quadpill نام دارد، دارای عوارض جانبی بسیار کمی بوده است.
دکتر رابرت کارِی، سرپرست دانشکده پزشکی دانشگاه ویرجینیا و نویسنده راهنمای درمان فشار خون انجمن قلب آمریکا میگوید:
عوارض جانبی هر یک از این داروها (داروهای موجود در قرص جدید) در دوز فوق العاده پایین، بسیار کم است. عوارض جانبی تقریباً همیشه به دوز مربوط میشوند و این دوزها بسیار پایین هستند.
پس از ۳ هفته، فشار خون افرادی که از قرص Quadpill استفاده کرده بودند روی ۱۲۰/۷۱ بود و این درحالی است که فشار خون افرادی که از داروهای رایج استفاده میکردند روی ۱۲۷/۷۹ بود. نتایج این یافتهها در ۲۹ اوت در نشریه The Lancet منتشر شد و هفته گذشته نیز در نشست انجمن قلب و عروق اروپا ارائه شد.
دکتر رابرت کارِی میگوید که این قرص یکی از کمکهای بزرگ به کشورهای در حال توسعه و بخشهای دور افتاده آمریکا خواهد بود؛ زیرا در این نواحی دسترسی به مراکز درمانی بسیار دشوار است و هزینهها نیز برای بیماران بالا هستند. در این نواحی امکان اندازهگیری منظم فشار خون وجود ندارد و دسترسی به داروهای جدید کنترل کننده فشار خون نیز امری دشوار است.
در حال حاضر مشکل اصلی این است که هنوز هیچ تولید کنندهای در مقیاس بزرگ وجود ندارد که بتواند این ترکیب چهارگانه را با دوز پایین ایجاد کند؛ اگرچه پژوهشگران امیدوار هستند که شرکتهای داروسازی بزرگ هرچه زودتر شواهد پژوهشی این گروه را مورد بررسی قرار دهند. دوزهای بسیار پایین داروهای فشار خونی که در این داروی ترکیبی مورد استفاده قرار گرفتهاند، اثربخشی بسیار بالایی دارند و از نظر ایمنی و اثر بخشی در رتبهی بسیار خوبی قرار دارند.
اگرچه نتایج این پژوهش بسیار امیدوار کننده هستند؛ اما دکتر یَنگ گفت که مایل است یک آزمایش بالینی طولانیتر را انجام دهد تا بتواند افراد مبتلا به فشار خون بالاتر را درمان کند. وی خاطرنشان کرد که شرکت کنندگان در این آزمایش با فشار خون ۱۴۱/۸۵ شروع کردند و هدف از این مطالعه کمک کردن به افراد برای رسیدن به فشار خون کمتر از ۱۴۰/۹۰ بود.
به باور دکتر یَنگ، فشار خون آنها در حدی بالا نبود که نیاز باشد مقادیر زیادی از آن کاسته شود. وی امیدوار است که این قرص ترکیبی در آزمایشهای بلند مدت، بتواند افراد با فشار خون بالاتری را درمان کند. پژوهشهای آینده مشخص میکنند که آیا فشار خون استاندارد فراهم شده توسط این دارو میتواند افراد را از بیماریهای ناشی از فشار خون بالا محافظت کند یا خیر. آنچه که دانشمندان میخواهند این است که این مداخلات دارویی بتوانند خطر بیماریهای زیادی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا نارسایی قلبی را کاهش دهند. این مشکلات همگی در اثر فشار خون بالا ایجاد میشوند.