شپش سر، حشرهای است که در موهای سر ما تخم ریزی میکند و وضعیت بسیار ناخوشایندی را ایجاد میکند. همهی افراد به دنبال روش سریع درمان آن میگردند.
شپش حشرهای بسیار چندشآور و مزاحم است. بعضی از مردم تصور میکنند اکنون که ما در جامعه نوین زندگی میکنیم و تقریباً همهی افراد جامعه به امکانات رفاهی و بهداشت دسترسی دارند دیگر خبری از این موجود مزاحم نیست اما این افراد سخت در اشتباهاند چرا که این حشرهی موذی همچنان قصد دارد به زندگی انگلی خود ادامه دهد. پیشرفت جامعه اصلاً دلیل قانعکنندهای برای بیاهمیت دانستن این نوع بیماریهای واگیردار نیست. برای شپش از گذشته تا اکنون انواع درمانهای خانگی و شیمیایی استفاده شده است که ما قصد داریم در این مقاله کمی راجع به درمان خانگی شپش سر بپردازیم.
شپش چیست؟
شپش حشرهای است که از خون انسان تغذیه میکند. طول عمر این حشره به صدها سال قبل بازمیگردد. این حشره موذی به رنگ قهوهای روشن و زرد است که در لابهلای موی انسان زندگی میکند. اندازهی این حشره بهاندازه دانههای سفید روی توتفرنگی است. تخم این حشره به موی انسان میچسبد و جداسازی آن نیز بسیار دشوار است. نیش شپش باعث زخم در قسمت کف سر، گردن و پشت گوش میشود زیرا تجمع شپش در این نواحی بیشتر است و این زخمها به دلیل آلودگی دچار عفونت میشوند. خارش و التهاب ناشی از حرکت و نیش شپش بسیار آزاردهنده است به خصوص برای کودکان که آستانه تحمل کمتری دارند.
بیشترین شیوع این بیماری در بین کودکان است زیرا کودکان بیشتر با هم در تماساند و از وسایل مشترک یکدیگر به خصوص در مهدهای کودک و دبستانها استفاده میکنند و باعث آلوده شدن خود میشوند.
شپشها هر سه هفته یکبار تولیدمثل میکنند و اگر فرد مبتلا درمان نشود کار بسیار پیچیده خواهد شد. شپش بالغ سه تا چهار روز بعد از بیرون آمدن از بین موها میتواند زنده بماند در این مدت شپش در مکانهایی مثل فرش، مبل، صندلی، لباس، ملحفه و مکانهای مستعد دیگر زندگی میکند و با اولین تماس به فردی دیگری منتقل میشود و شروع به تخمریزی و تکثیر میکند.
راههای انتقال شپش سر و روشهای تشخیص آن
اصلیترین راه انتقال شپش سر تماس مستقیم با فرد آلوده است اما این انتقال میتواند از راههای دیگر نیز اتفاق بیفتد مثل: استفاده از کلاه و روسری مشترک، استفاده از لباس مشترک، استفاده از شانه و برس مشترک و همچنین خوابیدن بر روی ملحفه آلوده هرچند انتقال از روش تماس مستقیم شایعتر است اما نمیتوان به این موارد نیز بیاهمیت بود. رعایت اصول بهداشتی و استفاده نکردن از وسایل مشترک میتواند باعث امنیت خاطر ما در جهت مصون ماندن از انواع بیماریهای مسری شود.
روشهای تشخیص و راههای درمان خانگی شپش سر مختلف است اما بارزترین روشهای تشخیص شامل:
- خارش کف سر بهطوریکه برای فرد بسیار ناخوشایند و غیرقابلتحمل میشود.
- مشاهده شپش بر روی موها
- وجود پوستههای سفیدرنگ بسیار کوچک بر روی ریشه مو
- وجود زخم و خراشیدگی بر روی کف سر
شپش بسیار نور گریز است و در زیر نور بسیار سریع حرکت میکند و در لابهلای موها مخفی میشود به همین دلیل ممکن است تشخیص آن کمی سخت باشد اما میتوان با استفاده از نور سیاه این حشرات موذی را شناسایی کرد.
درمان خانگی شپش سر بهتر است یا استفاده از داروهای شیمیایی؟
در این بخش از مقاله ابتدا به بررسی درمان خانگی شپش سر و سپس به معرفی بهترین داروی شیمیایی در درمان شپش میپردازیم.
برای از بین بردن شپش در خانه راههای بسیاری پیشنهاد میشود اما خیلی از این راهها بیفایده است و فقط باعث اتلاف وقت و انرژی فرد میشود اما در مقابل هستند روشهایی که تا حدودی بهتر از بقیه جواب دادهاند مثل:
استفاده از مایونز: برای این روش ابتدا باید موهای خود را بهصورت کامل به مایونز آغشته کنید و سپس با کمک یک کلاه پلاستیکی تمام موها را بپوشانید و اجازه بدهید این مواد حداقل 6 ساعت روی سرتان بماند و سپس موهایتان را بشویید و خشک کنید. علت انجام این کار این است که مایونز باعث میشود شپشها خفه شوند.
استفاده از روغن: بعضی از روغنها حشرهکش طبیعی هستند. به منظور از بین بردن شپش پیشنهاد میشود موهای خود را با روغنهایی مثل روغن درخت چای یا روغن نیم حسابی چرب کنید و اجازه بدهید چند دقیقه روی مو بماند و سپس به وسیله شانه مخصوص شپش اقدام به شانه کردن موهای خود کنید. این کار باعث نابودی شپشهای فعال و راحت جدا شدن تخم شپشهای چسبیده به مو میشود.
از بین بردن شپش به کمک حنا: موهای خود را با حنا کاملاً بپوشانید و بعد از گذشت سه ساعت با شانه مخصوص شانه بزنید؛ این کار باعث ازبینرفتن شپشها میشود.
استفاده از سرکه سیب: برای این کار باید نصف پیمانه سرکه سیب را با همان مقدار آب ولرم مخلوط کنید و سپس اقدام به آغشته کردن موهای خود کنید؛ بعد از گذشت چند دقیقه با شانه نیت موهای خود را شانه بزنید.
درست است که استفاده از مواد طبیعی آسیب کمتری به بافت موها میرساند اما باید در نظر داشته باشید که این کارها بسیار خستهکننده و پردردسر هستند.
برای درمان شپش سر و جلوگیری از طولانی شدن روند آن بهتر است در کنار درمان خانگی شپش سر از روشهای دارویی نیز بهره ببرید. هرچند که استفاده از بعضی داروها و شامپوهای ضد شپش برای سلامتی انسان مضر هستند و اصلاً توصیه نمیشود؛ اما در این بین شرکت کیمیا کالای رازی با تولید محلول ضد شپش نایلیس کمک شایانی به درمان این بیماری کرده است. محلول ضد شپش نایلیس از شرکت کیمیا کالا رازی که میتواند، فرد آلوده به شپش سر را از آزار و اذیت شپشها آزاد کند. استفاده از محلول ضد شپش نایلیس برای درمان شپش سر سبب میشود که تمامی تخم شپشها در هر بخش از مو که هستند از بین بروند. محلول ضد شپش نایلیس دارای ترکیبات محلولی بسیار قوی هستند و البته این محلول بسیار کشنده تنها برای شپش خطرناک است و هیچ عارضه را به همراه ندارد.
کلام آخر
برای درمان هر بیماری باید پروسه درمان را کامل کرد. رعایت این مسأله در مورد بیماریهای واگیردار بسیار مهمتر است؛ زیرا با ابتلای یک فرد در خانواده کل اعضای خانواده به آن مبتلا میشوند و دچار دردسرهای فراوانی نیز میشوند از طرفی هرچقدر دیرتر پروسه درمان شروع شود کار درمان سختتر میشود. پس بهتر است بهجای استفاده از روشهای غیراصولی، با درمان خانگی شپش سر به درمان شپش سر بهصورت اصولی بپردازیم.