هر روز ابعاد جدیدی از ویروسی که عامل بیماری کرونا است برای ما آشکار میشود و در جدیدترین اتفاق، فردی پس از ابتلا به ویروس، از ناحیه چشم راست نابینا شده است.
ویروس SARS-CoV-2 بهطور مستقیم با سیستم ایمنی بدن در ارتباط است و ما میدانیم که در بسیاری از موارد سیستم ایمنی میتواند بیماری ناشی از ورود این ویروس به بدن را از بین ببرد. بهتازگی فردی آمریکایی پس از ابتلا به ویروس، بینایی چشم راست خود را به مدت ۲ روز از دست داده است و حالا پزشکان شیوههای مختلف اثرگذاری ویروس روی سیستم ایمنی بدن را بررسی میکنند؛ زیرا این ویروس به گونهای خاص روی سیستم ایمنی بدن اثر میگذارد و باعث میشود که سیستم ایمنی بدن به اعضای مختلف بدن حمله کند و باعث بروز اتفاقات نادری مانند کور شدن موقتی شود.
همانند بسیاری از افراد، یک فرد ۷۰ ساله آمریکایی آبریزش بینی را تجربه کرد که یکی از نشانههای نخستین کووید ۱۹ است. سه هفته پس از این اتفاق، در حالی که سایر علائم نیز در او دیده میشدند به بیمارستان مراجعه کرد. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی دانشگاه کلمبیا نیویورک، این فرد بدترین شرایط بیماری را پشت سر گذاشت اما یک هفته بعد، سردردهایی به سراغ او آمدند. بلافاصله پس از این اتفاق، بینایی چشم راست او کمتر و کمتر شد تا جایی که او میتوانست فقط اجسام بزرگ را تشخیص دهد و هر کار اضافهای که با چشمش انجام میداد، به دردی غیرقابل تحمل منجر میشد.
تاکنون مواردی از اختلال بینایی پس از ابتلا به کووید ۱۹ گزارش شدهاند؛ اما این موارد انگشتشمار و بسیار نادر هستند. بهطور کلی پزشکان آگاهی زمینهای در این خصوص داشتهاند. آنچه که این مورد خاص را از سایرین جدا میکند، ترکیب همهی علائم از جمله سردردهای شدید و ناراحتی در خود چشم است. انجام CT اسکن فوراً نشان داد که علت دردهای شدید، سینوسهای ملتهب در سمت راست صورت او بودهاند. التهاب سینوسها به حدی جدی بود که باعث میشد حتی خود استخوان نیز دچار فرسایش شود. بنابراین پزشکان خیلی سریع با انجام عملی اورژانسی، مقداری از مواد موجود در سینوسهای ملتهب شده را خارج کردند تا از فشار وارده بکاهند.
این عمل موفقیت آمیز بود؛ اما فقط برای یک مدت محدود. خیلی زود مجدداً درد بازگشت و بینایی فرد بدتر شد. نمونه بافتهای برداشته شده وجود یک باکتری بهنام استرپتوکوک کانستلاتوس (Streptococcus constellatus) را تأیید کردند. این باکتری، بخشی از فلور نرمال دهان، مجرای ادراری و رودهاست؛ اما اگر بهواسطه عفونتهای چرکی به دیگر نقاط بدن راه یابد، موجب دردسر خواهد شد. با اینحال، آنتیبیوتیکها انگیزهی این باکتری را برای تخریب کردن افزایش میدهند. پژوهشهای بیشتر، حضور گستردهی یک نوع فعال از گلبولهای سفید خون را نشان دادند. این نوع خاص از گلبولهای سفید خون، معمولاً آنتیبادی عجیبی بهنام «IgG4» را تولید میکند. این آنتیبادی به دور از سایر آنتیبادیهای معمولی بدن، میتواند خود را به روشهای هوشمندانهای مجدداً مونتاژ کند که همین موضوع، آنها را به وصلههای نامتقارن تبدیل میکند.
بیماری IgG4 (RD) یک بیماری خود ایمنی است که میتواند تقریباً در هر جای بدن رخ دهد. این بیماری باعث التهاب و ایجاد انواع درد و ناراحتی به شکل ضایعات بسیار فیبروتیک خواهد شد. پس از آنکه پزشکان رینوسینوزیت مربوط به آنتیبادی IgG4 را شناسایی کردند، بیمار دورهای از استروئیدها را دریافت کرد و خیلی زود در مسیر بهبودی و بازیابی بینایی قرار گرفت. سه هفته پس از درمان، این بیمار کاملاً بهبود یافت.
پروندهی این بیمار در همینجا بسته شد؛ اما یک پرسش مهم هنوز پاربرجاست: آیا ابتلای فرد به ویروس SARS-CoV-2 باعث بروز این مشکلات شد یا اینکه اینها صرفاً اتفاقاتی تصادفی هستند و به هم ارتباطی ندارند؟
احتمالاً یک ارتباط میان این دو اتفاق وجود دارد. اگرچه هنوز علت بیماری IgG4 (RD) ناشناخته باقی مانده است؛ اما دستهای از گلبولهای سفید وجود دارند که با نام CD4+ T-cell شناخته میشوند و احتمالاً با این بیماری در ارتباط هستند. CD4+ T-cell در دستهی سلولهای قاتل قرار میگیرد و نسبت به ویروس SARS-CoV-2 بسیار حساس است. فرض کنید در اینجا ما با یک صحنهی قتل مواجه هستیم و پلیسها CD4+ T-cell حساس به ویروس را به اتاق بازجویی میبرند و از او میخواهند که توضیح دهد چرا هنگام بستری شدن بیماران کرونایی در بدن آنها پرسه میزده است. ویروس SARS-CoV-2 هنگام مواجه شدن با سیستم ایمنی بدن ما، مغز متفکر خود را به کار میاندازد و اصلاً بعید نیست که با ایجاد شرایطی که سیستم ایمنی به خود بدن حمله میکند، بخواهد آن را دور بزند.
در حال حاضر فقط یک مطالعه در مورد ارتباط میان کووید ۱۹ و بیماری IgG4 (RD) انجام شده و هنوز خیلی زود است که بخواهیم بهطور قطعی بگوییم میان این دو ارتباطی وجود دارد. با اینحال، این بیماری همهگیر تا به امروز به ما چیزهای خیلی عجیبی را نشان داده است و کاری کرده که ما نتوانیم رویدادهای تصادفی را از اتفاقات مرتبط با بیماری تشخیص دهیم.