به تازگی نسخه جدیدی از سویه اومیکرون کروناویروس شناسایی شده است که کارشناسان میگویند به دلیل ویژگیهای ژنتیکی، ردیابی آن دشوارتر خواهد بود.
نسل جدید سویه اومیکرون که BA.2 نام دارد، تا کنون هفت بار در آفریقای جنوبی، استرالیا و کانادا دیده شده است.
فرانسوا بالوکس، مدیر مؤسسه ژنتیک کالج دانشگاه لندن، میگوید که BA.2 از نظر ژنتیکی با نسخه اصلی سویه اومیکرون که اکنون BA.1 نامیده میشود و در سراسر جهان گسترش یافته است، تفاوتهایی دارد.
مهمتر از همه، نسخه BA.2 جهش مشخصه حذف ژن-S را ندارد. ژن-S باعث میشود که نسخه اصلی سویه اومیکرون یا همان BA.1 به راحتی از طریق نتایج آزمایش PCR شناسایی شود. این روشی است که دانشمندان توانستهاند تا کنون به کمک آن نسخه اصلی سویه اومیکرون را ردیابی کنند.
همانطور که گفته شد، نسخه BA.2 جهش مشخصه حذف ژن-S را ندارد و این بدان معناست که BA.1 و BA.2 ممکن است رفتار متفاوتی داشته باشند.
وینود اسکاریا، پزشک بالینی و زیستشناس محاسباتی در مؤسسه ژنومیک و زیستشناسی یکپارچه CSIR، در توییتی گفت که این تغییر ردیابی را سختتر میکند؛ اما هنوز از چیزی نمیترسیم.
دیوید استوارت، استاد زیستشناسی ساختاری در دانشگاه آکسفورد نیز با این موضوع موافق است.
او در مصاحبه با فایننشال تایمز گفت:
فکر نمیکنم دلیلی وجود داشته باشد که فکر کنیم نسخه جدید خطرناکتر از شکل اصلی اومیکرون است. اومیکرون در حال حاضر در بریتانیا در حال شیوع است؛ اما هنوز اوایل کار است.
احتمالاً آزمایشهای PCR همچنان میتوانند این نسخه از سویه اومیکرون را تشخیص دهند؛ اما ممکن است نتوانند آن را از سایرین متمایز کنند
به گفته اندرو رامبو، زیستشناس تکاملی در دانشگاه ادینبرو بریتانیا که جهشها را در یک پست وبلاگی بررسی کرده است، BA.2 حامل بسیاری از جهشهای نسخه اصلی اومیکرون است؛ اما دهها جهش نیز دارد که BA.1 ندارد و دهها جهش که در BA.1 هستند، در BA.2 وجود ندارند.
مهمتر از همه، BA.2 فاقد جهش خاصی است که دانشمندان از آن به عنوان راهی سریع برای ردیابی اومیکرون استفاده میکردند: جهش 69/70del در ژن S.
تستهای PCR نشانگرهای مختلف را بررسی میکنند تا ببینند آیا فردی حامل ویروس کرونا است یا خیر. یکی از این نشانگرها ژن S را هدف قرار میدهد.
هنگامی که فردی به نسخه BA.1 سویه اومیکرون مبتلا باشد و آزمایش PCR انجام دهد، یکی از نشانگرها کار نمیکند؛ به این حالت ترک ژن S میگویند.
این یک راه آسان برای جدا کردن اومیکرون از سایر سویههایی است که در حال حاضر در گردش هستند. اکثر آنها باعث حذف این ژن S نمیشوند.
اما این به احتمال زیاد برای نسخه BA.2 صدق نخواهد کرد. این بدان معناست که دانشمندان برای شناسایی آن باید به توالییابی زمانبر و کمتر گسترده وابسته باشند.
به گفته فایننشال تایمز، برای اما هادکرافت، استاد ژنتیک تکاملی در دانشگاه بازل، این بدان معناست که ممکن است اومیکرون بیشتر از آنچه ما فکر میکنیم وجود داشته باشد و تا کنون متوجه حضور آن نشدهایم.
وی در این خصوص گفت:
با اعدادی که در حال حاضر داریم، فکر نمیکنم بار پنهانی زیادی از BA.2 وجود داشته باشد.
هادکرافت در توییتی تأکید کرد که حتی با وجود نسخههای جدیدی از اومیکرون، تستهای PCR هنوز باید بتوانند تشخیص دهند که آیا فردی به ویروس کرونا مبتلا شده است یا خیر.
وی تأکید کرد که هنوز نمیتوانیم از این میانبر برای یافتن موارد احتمالی نسخه BA.2 اومیکرون استفاده کنیم. با اینحال، خود آزمایش PCR هنوز کار میکند.