سیستم ایمنی بدن، مجموعه‌ای از سلول‌های پیشرفته است که با بیماری‌ها مبارزه می‌کنند؛ اما گاهی به خود بدن حمله می‌کند و بیماری خود ایمنی ایجاد می‌کند.
سیستم ایمنی بدن ما همه کاره است و مجهز به مجموعه‌ای از سلاح‌ها است که می‌تواند در برابر انواع پاتوژن‌ها از بدن دفاع کند؛ اما در برخی افراد، گاهی این زرادخانه قدرت‌مند از سلول‌های ایمنی و پروتئین‌ها، با حمله به سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های سالم درگیر حمله به نیروهای خودی می‌شوند. به گفته مؤسسه ملی بهداشت (NIH) این حمله به نیروهای خودی به عنوان خود ایمنی شناخته می‌شود و در بیش از ۱۰۰ بیماری از دیابت نوع ۱ تا روماتیسم مفصلی نقش دارد.
میلیون‌ها نفر تحت تأثیر بیماری‌های خودایمنی هستند. تخمین‌زده می‌شود ۵ تا ۹ درصد از جمعیت ایالات متحده به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند. اگرچه درمان‌های زیادی در بازار وجود دارد و بسیاری از روش‌های درمانی نیز در حال توسعه هستند و اغلب برای مدیریت علائم اغلب ناتوان‌کننده طراحی شده‌اند؛ اما باید بدانید که بیماری‌های خودایمنی غیرقابل درمان باقی می‌مانند.
به نظر می‌رسد شیوع بیماری‌های خودایمنی در سرتاسر جهان در حال افزایش است؛ اگرچه هنوز دلیل آن مشخص نیست. امیلی ادواردز، محقق دپارتمان ایمونولوژی و آسیب‌شناسی در دانشگاه موناش استرالیا، بر این باور است که عوامل دخیل در سبک زندگی، مانند تغییر در رژیم غذایی، در کنار پیشرفت در تشخیص و درک بالینی بهتر از این بیماری‌ها، احتمالاً در افزایش تعداد این بیماری‌ها نقش داشته است.
چه چیزی باعث بیماری‌های خود ایمنی می‌شود؟
بیماری‌های خودایمنی، مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر، احتمالاً ناشی از تأثیر متقابل بین عوامل ژنتیکی و محیطی هستند؛ اما علت دقیق آن‌ها نامشخص است و علل بیماری‌های خود ایمنی با یکدیگر متفاوت است.
با این‌حال، افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی دارند، بیشتر احتمال دارد به این بیماری‌ها مبتلا شوند برای مثال، ام اس که یک بیماری خود ایمنی است، ریشه ژنتیکی و ارثی دارد و در خانواده‌ها دیده می‌شود. برخی از عوامل محیطی مانند آلاینده‌ها، برخی داروها، عفونت‌های ویروسی و رژیم غذایی نیز در بروز بیماری‌های خودایمنی دخیل هستند.
در یک مقاله که در سال ۲۰۲۰ در مجله Cureus منتشر شد، به‌طور کلی، زنان دو برابر بیشتر از مردان از بیماری‌های خودایمنی رنج می‌برند و این اختلالات معمولاً در دوره‌های استرس شدید مانند بارداری ظاهر می‌شوند. برخی از بیماری‌های خودایمنی در نژاد‌ها و پیشینه‌های قومی خاص شایع‌تر هستند. برای مثال، بر اساس گزارش وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (HHS)، لوپوس در افراد آفریقایی-آمریکایی و اسپانیایی تبار شدیدتر است.
علائم بیماری‌های خود ایمنی
اگرچه هر بیماری دارای ویژگی‌های خاصی است؛ اما بسیاری از آن‌ها علائم مشخصی مانند خستگی، سرگیجه و تب خفیف دارند. علامت کلاسیک یک بیماری خودایمنی، التهاب است که می‌تواند باعث قرمزی، گرما، درد و تورم شود.
برای بسیاری از بیماری‌های خودایمنی، علائم ظاهر می‌شوند و از بین می‌روند. همچنین می‌توانند گاهی خفیف و در برخی دیگر شدید باشند.
درمان بیماری‌های خود ایمنی
دارو‌های زیادی برای درمان بیماری‌های خودایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما آنچه برای بیماران تجویز می‌شود با توجه به این اختلال، شدت آن و علائمی که بیمار تجربه می‌کند تعیین می‌شود.
دارو‌های مورد استفاده می‌توانند از مسکن‌های خفیف بدون نسخه تا دارو‌هایی که برای جایگزینی مواد حیاتی که بدن دیگر قادر به ساخت آن‌ها نیست باشند. برخی از این داروها مانند انسولین، برای بیماران دیابتی طراحی شده‌اند.
از سوی دیگر، درمان‌های بیولوژیکی وجود دارند که برای هدف قرار دادن اجزای پاسخ ایمنی نامنظم طراحی شده‌اند و می‌توانند سیستم ایمنی را سرکوب کنند. همچنین دارو‌هایی وجود دارند که برای کنترل سیستم ایمنی بیش فعال طراحی شده‌اند با کاهش فعالیت آن باعث کنترل علاسم بیماری می‌شوند.
دکتر ادواردز می‌گوید که استفاده از انواع مختلف سرکوب‌کننده‌های ایمنی، عوارض بسیاری را برای فرد به همراه خواهد داشت؛ زیرا در صورت سرکوب سیستم ایمنی، به طور بالقوه از ایجاد یک پاسخ قوی به عفونت‌ها نیز جلوگیری به عمل می‌آید و فرد خیلی زود بیمار می‌شود.
بنابراین، پزشکان باید با دقت دارو‌های سرکوب‌کننده ایمنی را تجویز کنند تا این خطر را متعادل کنند. این داروها، مؤثرترین داروها در جهان نیستند و کاری که متخصصان در تلاش هستند انجام دهند این است که درمان‌های هدف‌مندتری را پیدا کنند که مؤثرتر باشند.
به‌طور کلی، دارو‌های موجود برای کاهش پاسخ ایمنی بیش فعال و عواقب واکنش بیش از حد طراحی شده‌اند و واقعاً دلیل عملکرد نادرست سیستم ایمنی را بررسی نمی‌کنند.
بیماری‌های خودایمنی و واکسن‌ها
به‌طور کلی، به افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی توصیه می‌شود که مانند افراد سالم واکسینه شوند. با این‌حال، اگر افراد از دارو‌های سرکوب‌کننده‌های ایمنی استفاده می‌کنند که تأثیر سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند، باید بدانند که واکسن هایی نظیر واکسن کووید ۱۹ در آن‌ها اثربخشی بسیار کمی خواهد داشت.
میان متخصصان در مورد سطح آنتی‌بادی‌ها و سایر ابزار‌های موجود در سیستم ایمنی که در برابر ویروسی که باعث کووید ۱۹ می‌شود از ما محافظت می‌کنند، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از کشور‌ها برنامه‌هایی را برای تزریق دز سوم واکسن کووید ۱۹ (از جمله برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند) در نظر دارند و این در حالی است که کارشناسان هنوز از تأثیر این واکسن در افرادی که سیستم ایمنی سرکوب شده دارند، مطمئن نیستند.
از طرفی ممکن است این افراد به دز اضافی نیاز داشته باشند تا آن‌ها را به سطح یک فرد عادی برساند تا محافظت لازم در برابر ویروس را داشته باشند.
میلیون‌ها نفر از بیماری‌های خودایمنی رنج می‌برند. برآورد‌ها نشان می‌دهد که حدود ۲۴ میلیون نفر تنها در ایالات متحده با این اختلالات زندگی می‌کنند. در بسیاری از موارد، این بیماری‌ها مانند بیماری‌های نامرئی به نظر می‌رسند؛ اما بیماران در معرض خطر دائمی قرار دارند، زیرا سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی، آن‌ها را مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها می‌کنند و ظرفیت آن‌ها را برای بهره‌گیری از مزایای کامل واکسن‌ها کاهش می‌دهند.
این موضوع نشان می‌دهد که چرا مردم سالم باید واکسینه شوند. با واکسینه شدن درصد بالایی از افراد جامعه، از افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی نیز محافظت می‌شود؛ زیرا آن ها سیستم ایمنی ضعیفی دارند و دائماً نگران این هستند که به بیماری‌های ویروسی مبتلا شوند.
