کرونا دلتا: هر آنچه که باید در مورد گونه خطرناک ویروس کووید ۱۹ بدانید

این روزها نوع دلتای کروناویروس، مقامات کشورها را در سرتاسر جهان نگران کرده است و در مورد آن هشدارهای جدی صادر شده است.

در هفته جاری، چهار شهر بزرگ و اصلی استرالیا به‌منظور جلوگیری از شیوع گونه دلتای کروناویروس وارد قرنطینه کامل چهار روزه شده‌اند. اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا اعلام کرد که مقامات قصد دارند به‌منظور ایمن‌سازی هرچه بیشتر افراد پیش از شیوع گونه‌ی دلتا، سیاست‌های واکسیناسیون آزادتری را در نظر بگیرند تا این عمل سریع‌تر انجام شود. در ایرلند نیز به‌طور موقت ارائه‌ی خدمات در رستوران‌ها و کافه‌های سرپوشیده ممنوع شده و مقامات آمریکایی نیز از مردم درخواست کرده‌اند به‌منظور جلوگیری از انتشار گونه‌ی دلتا، هرچه سریع‌تر واکسن بزنند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO)، می‌گوید گونه‌ی دلتا کروناویروس که با نام B.1.617.2 یا کرونای هندی نیز شناخته می‌شود، از زمان شناسایی در پاییز سال گدشته در ۸۵ کشور مختلف جهان گسترش یافته است. اما به راستی در مورد گونه‌ی دلتا کروناویروس چه می‌دانیم؟ آیا آن‌طور که گفته می‌شود این ویروس بسیار خطرناک است؟ با مجله دانستنی کیمازی مگ همراه باشید تا به این پرسش‌ها پاسخ دهیم و نگاهی به ویژگی‌های گونه‌ی دلتا کروناویروس بیاندازیم.

گونه دلتا به‌سرعت گسترش می‌یابد

بر اساس گفته‌های سازمان بهداشت عمومی بریتانیا، تا میانه‌ی ماه ژوئن ۹۹ درصد بیماران کرونایی به گونه‌ی دلتا مبتلا شده‌ بودند. بر اساس اطلاعات رسیده از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری اروپا، تا پایان ماه اوت ۹۰ درصد مبتلایان در این اتحادیه توسط گونه‌ی دلتا بیمار می‌شوند. در ایالات متحده نیز سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها اعلام کرده است که ۲۶ درصد مبتلایان شناخته شده‌ی جدید، توسط گونه دلتا کووید ۱۹ بیمار شده‌اند. شیوع کرونای دلتا در عرض ۲ هفته بیش از ۲ برابر شده است.

شرکت آزمایش ژنتیکی Helix به سی‌ان‌ان گفته است آن‌ها تخمین می‌زنند که از ابتدا تا به امروز ۴۰ درصد بیماران کرونایی به نوع دلتا مبتلا شده‌اند. داده‌های منتشر شده از بریتانیا نشان می‌دهند که تعداد مبتلایان به گونه‌ی دلتا از گونه‌ی آلفا پیشی گرفته و این نشانه‌ای بر شیوع سریع‌تر گونه‌ی دلتا است. در ایالات متحده نیز اوضاع مشابهی در جریان است؛ اکنون گونه‌ی دلتا از نظر شیوع و آمار مبتلایان به شماره یک بدل شده است.

آزمایش کرونا نیز ناقض است. آزمایش‌های استاندارد می‌توانند ابتلای فرد به کووید ۱۹ را تشخیص دهند؛ اما نمی‌توانند گونه‌ی آن را مشخص کنند. نمونه‌های دریافت شده باید به آزمایشگاه‌های مخصوصی برای آزمایش ژنتیکی منتقل شوند؛ به همین دلیل CDC و شرکت‌هایی نظیر Helix می‌توانند پس از دریافت نتایج، گونه‌ی ویروس را مشخص کنند.

گونه دلتا انتقال‌پذیرتر است

رئیس سازمان بهداشت جهانی گفته است که گونه‌ی دلتا نسبت به سایر گونه‌های کووید ۱۹ سریع‌تر و ساده‌تر از فردی به فردی دیگر انتقال می‌یابد. گونه‌ی دلتا کرونا در واقع مجموعه‌ای از جهش‌ها از جمله یکی از معروف‌ترین آن‌ها به‌نام L452R را شامل می‌شود؛ این جهش‌ها به ویروس کمک می‌کنند تا سلول‌های انسان را ساده‌تر آلوده کند. در واقع این نوع از ویروس، انتقال‌پذیرترین نوع شناخته شده‌ی آن تا به امروز به‌شمار می‌رود. گفته می‌شود که شیوع این گونه از ویروس بیشتر در میان افراد واکسینه نشده دیده می‌شود. بر اساس تخمین‌های CDC، گونه دلتا ۴۰ الی ۶۰ درصد انتقال‌پذیرتر از گونه‌ی آلفا است.

آیا واکسن‌ها در برابر آن محافظت ایجاد می‌کنند؟

نه کاملاً؛ اما مؤثر هستند. مشاهدات تجربی و آزمایشگاهی نشان داده‌اند که افراد واکسینه شده در برابر گونه دلتا کروناویروس ایمنی دارند. اگر شما به‌طور کامل واکسینه شده‌اید و دو هفته از زمان دریافت دوز دوم واکسن می‌گذرد، می‌توان گفت که در برابر گونه‌ی دلتا کروناویروس ایمنی دارید؛ اما اگر هنوز واکسینه نشده‌اید خطری جدی شما را تهدید می‌کند. شرکت مدرنا به‌عنوان یکی از شرکت‌های تولید کننده‌ی واکسن کووید ۱۹ داده‌هایی را منتشر کرد که نشان می‌دهند نمونه‌ی خون دریافت شده از افراد واکسینه شده می‌تواند گونه دلتای ویروس را خنثی کند. واکسن می‌تواند گونه‌های آلفا، بتا (B.1.351) که برای نخستین‌بار در آفریقای جنوبی دیده شد و گاما (P1) برزیلی را خنثی کند. به‌طور کلی واکسن‌ها می‌توانند بر علیه گونه‌های مختلف ویروس کووید ۱۹ وارد عمل شوند.

در ایالات متحده، گونه‌ی دلتای ویروس در ایالت‌هایی که نرخ واکسیناسیون در آن‌ها پایین است شیوع پیدا کرده است؛ اما در ایالت‌هایی که درصد بالایی از جمعیت واکسینه شده‌اند این‌گونه نیست. به‌عنوان مثال داده‌های دانشگاه جان هاپکینز نشان می‌دهند که در ایالت میزوری، نرخ ابتلا به گونه‌ی دلتا ویروس کووید ۱۹ حدود ۳.۵ برابر میانگین کشور است. این داده‌ها نشان می‌دهند که ۵۷.۵ درصد مبتلایان به گونه‌ی دلتا در ایالت میزوری و نواحی اطراف آن هستند و این در حالی است که کم‌تر از ۴۰ درصد جمعیت این نواحی واکسینه شده‌اند.

اما این را باید در نظر داشت که هیچ کدام از واکسن‌های کرونا به‌طور ۱۰۰ درصد مؤثر نیستند؛ بنابراین احتمال ابتلای افراد واکسینه شده به ویروس همچنان وجود دارد. دکتر فاوچی می‌گوید که هنوز نرخ انتقال گونه‌ی دلتا میان افراد به‌طور دقیق مشخص نشده است و ما از روند انتقال ویروس به دیگر افراد به‌خصوص کودکان اطلاعات زیادی نداریم؛ بنابراین وقتی صحبت از گونه‌ی دلتا به میان می‌آید، افراد باید بیش از پیش مراقب باشند. اکنون میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان به‌طور کامل واکسینه شده‌اند؛ اما هنوز هم اگر در معرض بیماری قرار بگیرند این احتمال وجود دارد که به بیماری مبتلا شوند. با وجود این، اگر افراد واکسینه شده به بیماری مبتلا شوند، در مقایسه با سایر افراد واکسینه نشده، آن را با شدت بسیار کم‌تری تجربه خواهند کرد.

نحوه انتقال گونه‌ی دلتا نیز همانند سایر گونه‌های ویروس کووید ۱۹ است. کروناویروس‌ها بیشتر از طریق تنفس منتقل می‌شوند و امکان انتقال آن‌ها از روی سطوح بسیار کم است. نوع دلتا نیز همین‌گونه است و تفاوتی با سایرین ندارد و صرفاً به دلیل جهش‌های متنوع، راحت‌تر می‌تواند سلول انسان را آلوده کند. استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی، تهویه مناسب، شستشوی دست‌ها و تمیز نگه داشتن سطوح می‌توانند مانع از انتقال ویروس شوند.

میزان خطر گونه دلتا هنوز مشخص نیست

اگرچه برخی مقامات بهداشتی اعلام کرده‌اند که گونه‌ی دلتا کووید ۱۹ خطرناک‌تر از سایر گونه‌های این ویروس است؛ اما هنوز شواهد قطعی که بتوانند این موضوع را تأیید کنند وجود ندارد. خوشه‌ی تعریف جهش‌ها در گونه‌ی دلتا نشان می‌دهند که این ویروس انتقال‌پذیرتر از سایر گونه‌ها بوده و می‌تواند تا حدودی از پاسخ ایمنی بدن پنهان بماند؛ اما این دلیل بر خطرناک‌تر بودن نیست بلکه فقط نشان می‌دهند که فرد مبتلا، به‌طور شدیدی بیمار خواهد شد.

در گونه‌ی دلتا، جهش‌های نگران کننده و شناخته شده‌ی E484K و N501Y وجود ندارند. این دو جهش برای نخستین‌بار در گونه‌ی B.1.1.7 یا آلفا که به ویروس بریتانیایی معروف است دیده شدند. گونه‌ی آلفا اواخر سال ۲۰۲۰ و اوایل سال ۲۰۲۱ شیوع پیدا کرد. این جهش‌ها در گونه‌های B.1.351 یا بتا و P.1 یا گاما هم دیده شدند. این دو گونه برای نخستین‌بار در آفریقای جنوبی و برزیل شیوع پیدا کردند.

گونه‌ی دلتا، دارای چند جهش منحصربه‌فرد است که بیشتر آن‌ها در پروتئین اسپایک دیده می‌شوند. این جهش‌ها به ویروس کمک می‌کنند تا بهتر و ساده‌تر به سلول‌های انسانی متصل شود و احتمالاً می‌تواند از پاسخ آنتی‌بادی که پروتئین اسپایک را هدف قرار می‌دهد در امان بماند. این موضوع نشان می‌دهد افرادی که پیش‌تر به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند، به‌راحتی به گونه‌ی دلتا مبتلا خواهد شد. همچنین با توجه به توضیحات ارائه شده، درمان‌های آنتی‌بادی روی گونه‌ دلتا تأثیر خاصی نخواهد داشت.

اما همان‌طوری که در آزمایش‌ها مشخص شده است، واکسن‌ها باعث ایجاد پاسخ ایمنی بسیار شدید، قوی و گسترده در بدن می‌شوند که می‌تواند از افراد واکسینه شده در برابر بیماری‌های جدی محافظت کند. با توجه به این توضیحات، اگر شما نیز جزو افراد واکسینه شده هستید، نیازی نیست که بیش از حد نگران گونه‌ی دلتا باشید؛ زیرا واکسن‌ها در برابر این گونه‌ی خاص از ویروس کووید ۱۹ نیز ایمنی ایجاد می‌کنند.