ژن زمینهساز آترواسکلروز شناسایی شد
آترواسکلروز، تجمع پلاکها (عمدتاً پلاکهای چربی) در داخل دیواره شریانهاست که میتواند منجر به حملههای قلبی و عروقی شود.
عوامل زیادی وجود دارد که میتواند در تضعیف ساختار شریانها و افزایش رسوب چربی و کلسترول در دیواره شریانها تاثیرگذار باشد که از جمله این عوامل میتوان به دیابت، فشار خون بالا، چاقی و سطح کلسترول خون بالا اشاره کرد. با این حال در مطالعهی جدیدی که توسط دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس انجام شده است، ژنی شناسایی شده است که به صورت مستقل از عوامل ذکر شده میتواند در بیماریهای عروق کرونر (عروقی که وظیفهی خونرسانی به بافت قلب را بر عهده دارند) تاثیرگذار باشد.
در بخشی از مقالهی منتشر شده توسط محققهای دخیل در این مطالعه چنین آمده است که:
علیرغم یک ارتباط آماری قوی، اینکه آیا و چگونه بیان ژن SVEP1 ممکن است به رخ دادن فرآیند آترواسکلروز کمک کند، هنوز نامشخص است. در اینجا ما با استفاده از تصادف مندلی و مدلهای مکمل موش، شواهدی را ارائه میدهیم که نشان میدهد بیان ژن SVEP1 در سلولهای عضله صاف عروق انسان و موش سبب آترواسکلروز میشود.
محققان دریافتند که بیان این ژن (ژن SVEP1) سبب تولید پروتئینی میشود که تشکیل پلاک در شریانها را هدایت میکند. در موشهایی که یک نسخه از ژن SVEP1 را از دست داده بودند، میزان پلاک کمتری در شریانهای آنها در مقایسه با موشهای که هر دو نسخه از ژن SVEP1 را داشتند، تشکیل شد. محققان با استفاده از مدلهای موشی و ارزیابی دادههای ژنتیک انسانی، مشاهده کردند که تفاوتهای ژنتیکیای که بر روی سطح این پرونئین در بدن تاثیرگذار هستند، با خطر تشکیل پلاک در شریانها نیز ارتباط دارند.
در بررسی اخیر انجام شده، محققان متوجه شدند که پروتئینی که در نتیجهی بیان ژن SVEP1 در سلولهای عضله صاف عروق تولید میشود، ساختار مولکولی پیچیدهای دارد و در ایجاد التهاب در پلاکهای دیواره عروق نقش دارد و پایداری پلاکها را کاهش میدهد. یکی از محققان چنین توضیح میدهد که:
در مدلهای حیوانی، پروتئینی را پیدا کردیم که باعث ایجاد آترواسکلروز و ناپایداری پلاکهای دیواره عروق میشود. ما همچنین مشاهده کردیم که این پروتئین تعداد سلولهای ایمنی التهابی موجود در پلاک را افزایش و میزان کلاژن را کاهش میدهد و به دنبال آن پایداری پلاک کاهش مییابد.
ژن SVEP1 برای رشد اولیهی جنین مورد نیاز است، با این حال و به نظر محققان حدف این ژن در موش بالغ سبب ایجاد آسیب خاصی نشده است. یافتههای جدید محققان ممکن است در آینده شیوههای درمانی نوینی از جمله ژندرمانی را برای بیماریهای قلبی و عروقی به ارمغان آورد.
بیماریهای قلبی و عروقی همچنان شایعترین علت مرگومیر در سراسر جهان هستند و یکی از اهداف اصلی در درمان بیماریهای قلبی و عروقی، کاهش سطح کلسترول خون است. اما باید علل دیگری نیز برای ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی وجود داشته باشد که به طور مستقل از سطح خونی کلسترول عمل میکنند.
گاهی با وجود اینکه سطح کلسترول خونی در برخی افراد، پایین نگه داشته میشود، اما همچنان شاهد رخ دادن بیماریهای عروق کرونر در این افراد هستیم. از این رو یکی از اهداف مطالعههای آینده در زمینه بیماریهای قلبی و عروقی، پیدا کردن عواملی مانند ژن SVEP1 است که به نظر میرسد به طور مستقلی از سطح خونی کلسترول عمل میکنند و زمینهساز بیماریهای قلبی و عروقی میشوند.