پژوهشی جدید نشان میدهد که استفاده از داروی سیلدنافیل که بیشتر با نام ویاگرا شناخته میشود، با کاهش چشمگیر بروز بیماری آلزایمر مرتبط است.
بر اساس مطالعهای که توسط پژوهشگران در کلینیک کلیولند انجام شد، افرادی که از داروی ویاگرا استفاده میکنند، در مقایسه با آن دسته از افرادی که از این دارو استفاده نمیکنند، تقریباً ۷۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند.
بر اساس تجزیه و تحلیل دادههای بیمه سلامت بیش از ۷.۲ میلیون نفر در طی شش سال پیگیری، سوابق نشان میدهند افرادی که داروی ویاگرا را مصرف کردهاند در مقایسه با افراد کنترلی همسانی که این دارو را مصرف نکردهاند، بسیار کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر هستند.
توجه به این نکته مهم است که تداعیهای مشاهده شده مانند این (حتی در مقیاس بزرگ) نمیتوان علت و معلول را بهطور قطعی مشخص کرد. برای مثال، ممکن است افرادی که ویاگرا مصرف کردهاند، به دلایل دیگری شانس ابتلای پایین به آلزایمر داشته باشند.
با وجود این، پژوهشگران میگویند همبستگی نشان داده شده در این پژوهش، برای شناسایی سیلدنافیل به عنوان یک داروی کاندید امیدوار کننده برای بیماری آلزایمر کافی است. میتوان قابلیت حیاتی آن را در کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده آینده بررسی کرد و علت و معلول را نیز مشخص کرد.
فیکسیونگ چنگ، زیستشناس و نویسنده ارشد این مطالعه از کلینیک کلیولند میگوید:
شایان ذکر است، ما دریافتیم که استفاده از سیلدنافیل احتمال ابتلا به آلزایمر را در افراد سالم و افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ کاهش میدهد که همگی بیماریهای همراهی هستند که بهطور قابل توجهی با خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط هستند.
این اولینبار نیست که استفاده از سیلدنافیل با نتایج سلامتی بهتر مرتبط میشود؛ زیرا این دارو قبلاً در زمینههای مختلف علمی، از جمله تحقیقات سرطان و مالاریا در میان سایر موارد، نویدبخش بود.
در اینجا، تیم چنگ با ساخت بیش از دوجین ماژول اندوفنوتیپ با استفاده از تکنیکهای محاسباتی برای ترسیم عوامل ژنتیکی که بهطور فرضی میتوانند تظاهرات بیماری آلزایمر را کنترل کنند، پژوهش خود را شروع کردند.
پژوهشگران با در دست داشتن ۱۳ مورد از این ماژولها، سپس به بررسی انواع داروهای مورد تأیید FDA پرداختند که ممکن است بهطور فرضی در برابر فنوتیپهای شناسایی شده کمک کنند.
از بین بیش از ۱۶۰۰ دارویی که قبلاً توسط FDA تأیید شده بودند، سیلدنافیل یکی از امیدوار کنندهترین داروها بود.
با توجه به اینکه این دارو تاکنون عمدتاً برای درمان اختلال نعوظ و فشار خون ریوی استفاده میشده است، بسیاری از افراد از شنیدن مزیای سلامتی آن تعجب میکنند. در جامعه تحقیقاتی، قبلاً علائمی وجود داشت که نشان میداد ممکن است ترکیبات سیلدنافیل با توجه به تعامل آنها با آمیلوئید و پروتئینهای تاو که در آسیبشناسی آلزایمر نقش دارند، انواع دیگری از فواید سلامتی را به همراه داشته باشند.
دکتر چنگ میگوید مطالعات اخیر نشان میدهد که تأثیر متقابل آمیلوئید و تاو بر یکدیگر بیشتر از تأثیر انفرادی آنها در ایجاد آلزایمر نقش دارد.
دکتر چنگ میگوید:
ما فرض کردیم داروهایی که تقاطع شبکه مولکولی آمیلوئید و اندوفنوتیپهای تاو را هدف قرار میدهند، باید بیشترین پتانسیل موفقیت را داشته باشند. سیلدنافیل، که نشان داده شده است بهطور قابل توجهی شناخت و حافظه را در مدلهای بالینی بهبود میبخشد، به عنوان بهترین کاندید دارو معرفی شد.
به نظر میرسد این فرضیه توسط دادههای بیمه سلامت تأیید میشود. این تیم پژوهشی با توجه به دادههای بیمه سلامت دریافتند که خطر ابتلا به آلزایمر در مصرفکنندگان سیلدنافیل در مقایسه با افرادی که از آن استفاده نمیکنند ۶۹ درصد کمتر است. ویاگرا بهطور قابلت وجهی قویتر از سایر داروهایی بود که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. از جمله داروهای دیگری که در این مطالعه بررسی شدند میتوان به لوزارتان، متفورمین، دیلتیازم و گلیمپراید اشاره کرد.
دکتر چنگ میگوید:
ما اکنون در حال برنامهریزی یک کارآزمایی مکانیکی و یک کارآزمایی بالینی تصادفیسازی فاز دوم برای آزمایش علیت و تأیید فواید بالینی سیلدنافیل برای بیماران مبتلا به آلزایمر هستیم.
پژوهشگران در آزمایشهای جداگانهای که سلولهای مغز انسان را در شرایط آزمایشگاهی مطالعه میکردند تا بررسی کنند که چگونه سیلدنافیل ممکن است در برابر زوال شناختی آلزایمر از ما محافظت کند، مشاهده کردند که نورونهای تحت درمان با این دارو رشد بالا و کاهش تجمع تاو را نشان دادند.