کووید ۱۹ طولانی، به حالت غیرطبیعی عفونت کووید ۱۹ گفته می‌شود که در طی آن، علائم بیماری ماه‌ها پس از بهبودی همچنان ادامه دارند.
بر اساس پژوهش جدیدی که در بهار امسال منتشر می‌شود، چندین علامت کووید ۱۹ طولانی مدت ممکن است با اثرات ویروس کرونا روی عصب مرکزی حیاتی مرتبط باشند.
عصب واگ که از مغز به بدن می‌رود، به قلب، ریه‌ها، روده‌ها و چندین ماهیچه درگیر با بلع متصل می‌شود. عصب واگ در چندین عملکرد بدن که ضربان قلب، گفتار، رفلکس گگ (حلقی)، تعریق و هضم را کنترل می‌کنند، نقش دارد.
نویسندگان این مطالعه دریافتند افرادی که مبتلا به کووید ۱۹ طولانی مدت و مشکلات عصبی واگ هستند، ممکن است با مشکلات طولانی مدت در صدای خود، بلع سخت، سرگیجه، ضربان قلب بالا، فشار خون پایین و اسهال مواجه شوند.
یافته‌های آن‌ها در کنگره میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی اروپا در سال ۲۰۲۲ در اواخر ماه آوریل ارائه خواهد شد.
نویسندگان مطالعه نوشتند:
بیشتر افراد مبتلا به کووید ۱۹ طولانی مدت با علائم اختلال عملکرد عصب واگ، طیف وسیعی از تغییرات ساختاری یا عملکردی قابل توجه، مرتبط با بالینی، ساختاری یا عملکردی در عصب واگ خود، از جمله ضخیم شدن عصب، مشکل در بلع و علائم اختلال در تنفس داشتند. بنابراین، یافته‌های ما تاکنون به اختلال عملکرد عصب واگ به عنوان یکی از ویژگی‌های پاتوفیزیولوژیکی مرکزی کووید ۱۹ طولانی مدت اشاره می‌کند.
پژوهش‌گران بیمارستان دانشگاهی آلمانی تریا ای پوژول در اسپانیا مطالعه‌ای را برای بررسی عملکرد عصب واگ در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ طولانی انجام دادند. از بین ۳۴۸ بیمار، حدود ۶۶ درصد حداقل یک علامت داشتند که نشان دهنده اختلال عملکرد عصب واگ بود. محققان ارزیابی گسترده‌ای را با آزمایش‌های تصویربرداری و عملکردی برای ۲۲ بیمار در کلینیک لانگ کووید دانشگاه از مارس تا ژوئن ۲۰۲۱ انجام دادند.
از ۲۲ بیمار، ۲۰ نفر زن و میانگین سنی آن‌ها ۴۴ سال بود. شایع‌ترین علائم مربوط به اختلال عملکرد عصب واگ، اسهال (۷۳ درصد)، ضربان قلب بالا (۵۹ درصد)، سرگیجه (۴۵ درصد)، مشکلات بلع (۴۵ درصد)، مشکلات صوتی (۴۵ درصد) و فشار خون پایین (۱۴ درصد) بود.
تقریباً همه (۱۹ نفر از ۲۲ بیمار) سه یا بیشتر علامت مربوط به اختلال عملکرد عصب واگ را داشتند. میانگین طول مدت علائم ۱۴ ماه بود.
۶ نفر از ۲۲ بیمار دچار تغییر در عصب واگ در گردن شدند که محققان با سونوگرافی آن را مشاهده کردند. این بیماران پدیده ضخیم شدن عصب واگ و افزایش اکوژنیک داشتند که نشان دهنده التهاب است.
علاوه بر این، ۱۰ نفر از ۲۲ بیمار در طول سونوگرافی قفسه سینه، منحنی‌های دیافراگم را صاف کرده بودند، به این معنی که دیافراگم آن‌طور که باید در طول تنفس حرکت نمی‌کند و تنفس غیرطبیعی است. در ارزیابی دیگری، ۱۰ بیمار از ۱۶ بیمار حداکثر فشار دم کم‌تری داشتند که نشان دهنده ضعف در عضلات تنفسی است.
غذا خوردن و هضم غذا نیز در برخی از بیماران مختل شد و ۱۳ نفر مشکل بلع را گزارش کردند. در طی ارزیابی عملکرد معده و روده، هشت بیمار نتوانستند آن‌طور که باید غذا را از مری به معده منتقل کنند، در حالی که ۹ بیمار رفلاکس اسید داشتند. سه بیمار دچار فتق هیاتال بودند که زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت بالایی معده از طریق دیافراگم به داخل حفره قفسه سینه برآمده می‌شود.
صدای برخی از بیماران نیز تغییر کرد. هشت بیمار تست شاخص نقص صوتی غیرطبیعی ۳۰ داشتند که یک روش استاندارد برای اندازه‌گیری عملکرد صدا است. در میان آن‌ها، هفت بیمار دچار دیسفونی یا مشکلات صوتی مداوم بودند.
این مطالعه ادامه دارد و تیم تحقیقاتی به استخدام بیماران برای مطالعه ارتباط بین کووید طولانی و عصب واگ ادامه می‌دهد. مقاله کامل هنوز در دسترس نیست و تحقیق هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است.
دیوید استرین، مدرس ارشد بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه اکستر می‌گوید:
به نظر می‌رسد این مطالعه به مجموعه رو به رشدی از داده‌ها که نشان می‌دهند حداقل برخی از علائم کووید ۱۹ طولانی مدت از طریق تأثیر مستقیم بر سیستم عصبی ایجاد می‌شوند، اطلاعاتی را می‌افزاید.
او بر این باور است که تعیین آسیب عصب واگ اطلاعات مفیدی است؛ زیرا درمان‌های شناخته شده، البته نه کامل، برای سایر علل اختلال عملکرد عصب واگ وجود دارد که ممکن است برای افراد مبتلا به این نوع کووید ۱۹ طولانی مفید باشد.
