غذاهای بسیاری حاوی چربی اشباع شده هستند که بر اساس دانستههای قبلی، میتوانند برای بدن ضرر داشته باشند.
بیماری قلبی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و سالانه حدود ۹ میلیون نفر را در سراسر جهان به کام مرگ میکشاند. بیماریهای قلبی قابل پیشگیری هستند و تغییرات سبک زندگی و بهداشتی مانند ورزش بیشتر، ترک سیگار و تغذیه سالم، میتواند به پیشگیری از بیماریهای قلبی کمک کند.
یکی از تغییرات رژیمی که معمولاً توسط متخصصان توصیه میشود، مصرف کمتر چربی اشباع شده و در عوض مصرف چربیهای غیر اشباع چندگانه (معمولاً در آجیل، روغنهای گیاهی و ماهی یافت میشود) است؛ زیرا چربیهای غیر اشباع سالمتر هستند.
اما پژوهشی جدید ما نشان میدهد که به جای توجه به مقدار چربی اشباع شدهای که مصرف میکنیم، باید به منابع غذایی حاوی چربی اشباع شده نیز توجه کنیم.
تا به حال، بیشتر پژوهشها در مورد چربیهای اشباع، تنها روی بررسی چربیهای اشباع شده و ارتباط آن با بیماریهای قلبی متمرکز بوده است؛ اما غذاهای مختلف، حاوی انواع مختلفی از مواد مغذی هستند.
به همین دلیل مهم است که به جای در نظر گرفتن چربی اشباع به تنهایی، بررسی کنیم که کدام مواد غذایی حاوی چربی اشباع شده، با بیماری قلبی مرتبط هستند. این همان کاری است که پژوهش جدید انجام میدهد.
این پژوهش جدید بر اساس دادههای مطالعه EPIC-CVD دانشگاه کمبریج است که به بررسی سلامت قلبی عروقی افراد میانسال در ۱۰ کشور اروپایی پرداخته است. پژوهش دانشگاه کمبریج شامل ۱۰۵۲۹ شرکت کننده بود که در طول مطالعه به بیماری قلبی مبتلا شدند و پژوهشگران آنها را با ۱۶۷۳۰ شرکت کننده دیگر که در طول مطالعه سالم ماندند، مقایسه کردند.
شرکت کنندگان بهطور تصادفی از بین ۳۸۵۷۴۷ شرکتکننده مطالعه EPIC انتخاب شدند تا اطمینان حاصل شود که یافتههای جدید نماینده کل جامعه مطالعه است. همچنین در مطالعه جدید دادههای مربوط به عادات غذایی آنها را به عنوان بخشی از تجزیه و تحلیل، مورد بررسی قرار گرفت.
پژوهشگران مطمئن شدند که عوامل مختلفی را که ممکن است با بیماری قلبی مرتبط باشد در نظر گرفتهاند. از جملهی این عوامل میتوان به سن، جنسیت، سطح فعالیت بدنی افراد، سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل، اضافه وزن یا چاقی اشاره کرد.
پژوهشگران هیچ ارتباط کلی بین میزان مصرف چربی اشباع شده توسط شرکت کنندگان و خطر ابتلا به بیماری قلبی پیدا نکردند؛ اما این نتایج زمانی متفاوت بود که پژوهشگران به غذاهایی که منابع معمولی چربی اشباع هستند نگاهی انداختند.
پژوهشگران متوجه شدند افرادی که چربی اشباع شده بیشتری از گوشت قرمز و کره دریافت میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستند. عکس این قضیه، برای کسانی که چربیهای اشباع شده بیشتری از پنیر، ماست و ماهی دریافت میکردند صادق بود. در واقع در گروه دوم احتمال وقوع بیماری قلبی پایینتر بود.
این یافتهها با آنچه پژوهشهای قبلی در مورد ارتباط بین این غذاها و بیماریهای قلبی نشان دادهاند، مطابقت دارد. این یافتهها به ما نشان میدهند که ارتباط بین بیماری قلبی و چربی اشباع شده، به منابع غذایی بستگی دارد.
این پژوهش بر اساس مشاهده ارتباط بین رژیم غذایی و سلامتی است. به این ترتیب، این نمیتواند علت و معلول را اثبات کند.
با اینحال، انجام یک کارآزمایی تصادفی سازی و کنترل شده که در آن شرکت کنندگان بهطور تصادفی رژیم غذایی خاصی را برای سالهای طولانی دنبال میکنند، احتمالاً غیر عملی خواهد بود و ممکن است بسیاری از شرکت کنندگان مایل نباشند به رژیم غذایی خاصی در طول مطالعه پایبند باشند.
غذاها چیزی بیش از مجموع اجزای خود هستند. آنها حاوی بسیاری از مواد مغذی، ویتامینها، مواد معدنی و خواص مختلف هستند که ممکن است با هم برای پیشگیری یا ایجاد بیماریهای خاص عمل کنند.
به عنوان مثال، اگرچه پنیر و ماست حاوی چربی اشباع شده هستند؛ اما از طرفی نیز حاوی مواد مغذی بسیار مفیدی مانند ویتامین K2 و پروبیوتیکها نیز هستند. هر یک از این مواد مغذی ممکن است از طریق مسیرهای مرتبط با یکدیگر مانند اثری که بر بر قند خون، سطح کلسترول یا التهاب میگذارند، بر خطر بیماری قلبی نیز تأثیر بگذارند.
همچنین مطالعات قبلی نشان دادهاند که چربیهای اشباع شده مختلف، سطوح مختلفی از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را به همراه دارند.
به عنوان مثال، اسید پالمیتیک (یک زیر نوع چربی اشباع شده) در گوشت قرمز در مقایسه با پنیر و ماست فراوانتر است. پژوهش نشان میدهد که ممکن است اسید پالمیتیک اثر مضری بر سطح کلسترول در گردش خون ما داشته باشد و این کلسترول یک عامل خطر شناخته شده برای بیماری قلبی بهشمار میرود.
در مقابل، پنتادکانوئیک اسید (یکی دیگر از زیر شاخههای چربی اشباع شده که معمولاً در لبنیات یافت میشود) بهطور کلی با خطر کمتر بیماری قلبی مرتبط است.
این به ما نشان میدهد که در نهایت، سلامت ما تحت تأثیر ترکیب تمام مواد مغذی و اجزای فعال زیستی (از جمله ویتامینها، مواد معدنی و فیتوکمیکالها) در غذاهایی که میخوریم، قرار میگیرد. به همین دلیل مهم است غذاهایی را که میخوریم در کنار مواد مغذی موجود در آنها در نظر بگیریم.
پیشگیری از بیماری قلبی به عوامل متعددی از جمله فعالیت بدنی، سیگار نکشیدن و اتخاذ یک رژیم غذایی سالم بستگی دارد.
اما همانطور که پژوهش جدید نشان میدهد، کاهش مصرف چربی اشباع ممکن است برای کاهش خطر کافی نباشد، بلکه تمرکز بیشتر روی کاهش مصرف غذاهایی مانند گوشت قرمز و کره میتواند به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک کند.