فهرست...
پژوهشها نشان میدهند که برخی باکتریهای دهانی میتوانند خطر ابتلا به آرتروز را پیشبینی کنند.
یک مطالعه جدید از هلند نشان داده که افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی (RA) و افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس (ERA) در بزاق خود سطح بالاتری از دو گروه باکتریهای پروتلا و ویلونلا را دارند. همچنین هر دو گروه سطح بالاتری از ویلونلا را در پوشش باکتریایی زبان خود داشتند. پروتلا و ویلونلا به طور بالقوه باکتریهای پیش التهابی هستند و فراوانی نسبی آنها وجود یک ارتباط احتمالی بین میکروبهای دهانی و روماتیسم مفصلی را نشان میدهد. این مطالعه براساس تحقیقات قبلی انجام شده است که نشان میدهد افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس، در معرض خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند و اگر هم اکنون به روماتیسم مفصلی مبتلا هستند، ممکن است میزان بالاتری از بیماری آبسه لثهای درمان نشده (پریودنتال) و تغییر در میکروبیوتای دهان و روده خود را تجربه کنند.
در صورت تأیید، این یافتهها میتواند به روشن شدن چگونگی توسعه روماتیسم مفصلی کمک کند و آزمایشات پیشبالینی را برای روماتیسم مفصلی و روماتیسم مفصلی زودرس بهبود بخشد. تخمین زده میشود که ۱.۵ میلیون نفر فقط در ایالاتمتحده مبتلا به روماتیسم مفصلی باشند. روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی است که باعث درد مفاصل، تورم و در نهایت آسیب میشود. پژوهشگران همچنان به دنبال راههای جدید برای تشخیص روماتیسم مفصلی (به ویژه در مراحل اولیه آن) هستند. به این دلیل که هرچه زودتر فرد تشخیص صحیح و درمان روماتیسم مفصلی را بهدست آورد، احتمال محدود کردن آسیب مفصل و از دست دادن عملکرد بیشتر میشود. پژوهشگران همچنین در مورد علت دقیق ایجاد روماتیسم مفصلی مطمئن نیستند، اگرچه به نظر میرسد به ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی بستگی دارد.
در سالهای اخیر، محققان روماتیسم مفصلی در حال بررسی ارتباط بین روماتیسم مفصلی زودرس، افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی و تغییرات میکروبیوتای دهان و روده یا جامعه میکروبها هستند. به نظر میرسد افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس و در معرض خطر روماتیسم مفصلی، دارای مقادیر غیرطبیعی باکتریهای خاصی در مخاط هستند که دهان و روده را میپوشاند. همچنین به نظر میرسد که آنها بیش از سایر افراد به بیماری پریودنتال یا بیماری لثه مبتلا هستند. علاوه بر این، برخی تحقیقات نشان میدهد روماتیسم مفصلی ممکن است در حفره دهان آغاز شود. به همین دلیل تیمی از پژوهشگران مرکز آکادمیک دندانپزشکی آمستردام (ACTA) برای ارزیابی جمعیت میکروبی و وضعیت پریودنتال افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس، افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی و یک گروه کنترل از افراد فاقد این شرایط برای مقایسه ایجاد کردند.
میکروبیوم دهانی و روماتیسم مفصلی
مدتهاست که محققان گمان میکنند بیماریهای خودایمنی مانند روماتیسم مفصلی تحریک شده یا توسط میکروارگانیسمها ایجاد میشوند. مدتی است که پژوهشگران مطلع بودند که بیماری پریودنتال، تغییر در میکروبیوم دهان و روده و روماتیسم مفصلی با هم مرتبط هستند. به نظر میرسد چندین مطالعه نشان میدهند که میکروبهای دهانی (به ویژه باکتریهای بیهوازی، که به اکسیژن نیاز ندارند) ممکن است در ایجاد روماتیسم مفصلی نقش داشته باشند. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۹ انجام شد، نشان میدهد که سه نوع باکتری بیهوازی در حفره دهان وجود دارد که در مایع مفصلی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی شناسایی شده است. چندین مطالعه نشان میدهد که آنتیبادی برای انواع خاصی از باکتریهای بیهوازی مرتبط با بیماری پریودنتال ممکن است در ایجاد روماتیسم مفصلی نقش داشته باشد.
برخی از پژوهشگران فکر میکنند این باکتری ها ممکن است با تولید پروتئینهایی که باعث تشکیل آنتیبادیهای پروتئین ضد سیترولین (ACPA) میشوند، منجر به پاسخ ایمنی مرتبط با روماتیسم مفصلی شوند. به نظر میرسد این ترکیبات باعث پاسخهای التهابی در انواع مختلف سلولها، از جمله سلولهای استخوانی میشوند. برخی مطالعات نشان دادهاند که این پاسخ ACPA موجب افزایش آسیب استخوان در مفاصل افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی میشود.
به همین دلایل و دلایل دیگر، اکنون تشخیص ACPA به عنوان خاصترین نشانگر زیستی روماتیسم مفصلی در سرم در نظر گرفته میشود که جزء مایع خون است. به نظر میرسد تشخیص ACPA در سرم به پیشبینی رشد روماتیسم مفصلی چندین سال قبل از آنكه فرد مبتلا به روماتیسم مفصلی بالینی شود یا علائمی را تجربه كند و تشخیص روماتیسم مفصلی داشته باشد، كمک میكند. به همین دلیل چندین تیم تحقیقاتی، از جمله تیم درگیر در مطالعه حاضر، در حال بررسی چگونگی ارتباط تغییرات در ترکیب و سایر اجزای میکروبیوم دهانی با شروع روماتیسم مفصلی هستند.
تغییرات میکروبیوم دهان و خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی
در مطالعهای جدید، محققان میکروبیوم دهان و وضعیت پریودنتال سه گروه ۵۰ نفره را تجزیه و تحلیل کردند. افراد گروه اول روماتیسم مفصلی زودرس داشتند و گروه دوم شامل افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی (افراد مبتلا به ACPA یا آرترالژی سرمی) بودند. افراد گروه سوم روماتیسم مفصلی نداشتند و در معرض خطر نبودند، شرایط خود ایمنی نداشتند و به طور کلی سالم بودند. هر یک از شرکت کنندگان توسط دندانپزشک مورد بررسی قرار گرفتند تا وضعیت پریودنتال آنها ارزیابی شود. دندانپزشکان بررسی کردند که آیا لثه آنها از طریق پروبینگ، سطح التهاب لثه و عمق درون خط لثه قابل بررسی است.
آنها همچنین بررسی کردند که هر شرکت کننده چند دندان دارد، چند دندان آنها از بین رفته، پوسیده یا پر شده است و اینکه آیا شخصی از پروتز متحرک استفاده میکند. آنها همچنین از هر یک از شرکتکنندگان در مورد آخرین بار مسواک زدن و اقدامات منظم بهداشت دهان و دندان پرسیدند. علاوه بر این، دانشمندان از هر شرکتکننده نمونههایی از پوشش زبان یا فیلم، بزاق و پلاک دندان تحتلثه را که در زیر لثه یافت میشود، جمعآوری کردند. آنها پس از استفاده از دستگاهها برای تقویت DNA موجود در نمونهها، جمعیت میکروبی موجود در نمونهها را جمعآوری، تجزیهتحلیل و بررسی کردند. سپس آنها اختلافات میکروبی بین سه گروه را مقایسه کردند.
این تیم هیچ تفاوتی در شرایط پریودنتال بین گروهها تشخیص نداد. همچنین هیچ تفاوتی در نمونه پلاکهای دندانی مشاهده نشد. هنوز بین بزاق دهان و پوشش زبان افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس و در معرض خطر روماتیسم مفصلی در مقایسه با گروه کنترل تفاوت وجود دارد. سطح باکتریهای متعلق به جنسهای پروتلا و ویلونلا در نمونههای بزاق افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی زودرس و در معرض خطر روماتیسم مفصلی بالاتر از گروه کنترل بود. سطح باکتریهای ویلونلا نیز در پوشش زبان گروههای روماتیسم مفصلی بالاتر از افراد گروه کنترل بود. به گفته نویسندگان، این یافتهها نشان میدهد که ممکن است واقعاً یک رابطه احتمالی بین میکروب دهان و روماتیسم مفصلی وجود داشته باشد.
این یافتهها همچنین نشان میدهند که باکتریهای این دو جنس و همچنین برخی دیگر که قبلا گزارش شدهاند در شروع روماتیسم مفصلی نقش دارند، میتوانند به ایجاد پاسخهای ایمنی موثر در توسعه روماتیسم مفصلی کمک کنند. نویسندگان توضیح میدهند که این یافتهها مطابق با یافتههای مطالعات قبلی است که نشان میدهد در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی جدید و مبتلا به روماتیسم مفصلی سطح باکتریهای خوراکی پروتلا افزایش یافته است. این نتایج همچنین شامل تحقیقاتی که میزان باکتریهای پروتلا را در میکروبیوم روده افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی یا روماتیسم مفصلی زودرس نشان میدهد نیز میشود.
آنها مینویسند که برخی از انواع پروتلا میتوانند باعث التهاب مزمن شوند، که میتواند سلولهای ایمنی را در بدن آزاد کند. آنها اضافه میکنند که در برخی موارد، دیسبیوز میکروبی یا عدم تعادل میکروبی، با درمان روماتیسم مفصلی تا حدی برطرف میشود.
برداشت کلی
دکتر ونسا کرونزر در این خصوص میگوید:
این یک مطالعه جالب است که از نظر من به دو هدف میرسد. اول، پشتیبانی بیشتری از فرضیه منشاء مخاط برای روماتیسم مفصلی و دوم، نشان میدهد که دیسبیوز حتی قبل از شروع بیماری رخ میدهد و بنابراین میتواند در پاتوژنز بیماری روماتیسم مفصلی نقش داشته باشد. این تحقیق گامی مهم در مسیر طولانی برای درک علت این بیماری مهم است.
دکتر جوانا کروزی از ACTA میگوید:
نتایج ما نقش احتمالی باکتریهای دهانی در تحریک روماتیسم مفصلی را نشان میدهد. هدف قرار دادن این باکتریها ممکن است خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی را کاهش دهد. تحقیقات آینده میتواند روی استراتژیهای هدف قرار دادن این باکتریها و بهبود سلامت دهان و دندان متمرکز شود و در نهایت ممکن است منجر به تدوین تدابیری برای پیشگیری از بیماری روماتیسم مفصلی شود. اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، ولی بهبود سلامت دهان و دندان به کل مردم مربوط است و توجه به بهداشت دهان و دندان در افرادی که در معرض خطر روماتیسم مفصلی قرار دارند ضرری نخواهد داشت.
برخی محدودیتها
در حالی که این مطالعه دارای نقاط قوت بسیاری بود؛ اما دارای نقایص قابل توجهی نیز بود. افراد در گروه روماتیسم مفصلی زودرس تحت درمان روماتیسم مفصلی بودند، در حالی که افراد در معرض خطر روماتیسم مفصلی و گروه کنترل، تحت این درمان نبودند. پژوهشگران همچنین در مورد برخی از عواملی که ممکن است بر پلاک دندان تأثیر بگذارد مانند رژیمغذایی اطلاعات جمعآوری نکردند. نویسندگان برای تأیید یافتههای خود میگویند در مطالعات آینده باید به طور ایدهآل با استفاده از گروههای بزرگ از مردم و روشهای جمعآوری مداوم مجموعه دادههای مختلفی برای مدت زمان طولانیتری جمعآوری شوند.
با این وجود، این یافتهها ممکن است قدم دیگری در روند توسعه پیچیده و دست نیافتنی روماتیسم مفصلی پیدا کرده باشد. این میتواند خبر خوبی برای میلیونها نفر از افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی و متخصصان مراقبتهای بهداشتی باشد که سعی در تشخیص و درمان آنها دارند.