سیگار کشیدن بر سلامتی اثرات منفی می‌گذارد و ارتباط آن با شدت بیماری کووید ۱۹ همواره مورد بحث بوده است.
بر هیچ کس پوشیده نیست که سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان ریه و انواع دیگر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد؛ اما ارتباط سیگار کشیدن با بیماری ناشی از ویروس SARS-CoV-2 همواره مورد بحث دانشمندان بوده است. تا پیش از این بسیاری از افراد گمان می‌کردند که شدت بیماری کرونا در افراد سیگاری بیشتر از سایرین خواهد بود؛ اما مطالعه‌ی جدید انجام شده از سوی گروهی از متخصصان، چنین موضوعی را تأیید نمی‌کند. این مطالعه که به‌صورت پیش‌چاپ روی پایگاه bioRxiv قرار گرفته، ارتباط میان سیگار کشیدن و بیماری کرونا را در سطح جدیدی مورد بررسی قرار داده است.
بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و چاقی با کووید ۱۹ شدید ارتباط دارند. از سوی دیگر سیگار کشیدن نیز با بیماری‌هایی نظیر سرطان، آسیب‌های قلبی عروقی و بیماری‌های تنفسی مزمن در ارتباط است. در جریان همه‌گیری بیماری کرونا، بسیاری از متخصصان علاقه‌مند شدند که بدانند آیا ارتباطی میان سیگار کشیدن و شدت بیماری کووید ۱۹ در افراد وجود دارد یا خیر. سیگار کشیدن می‌تواند باعث بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) شود که با شدت بیماری کووید ۱۹ در بیماران بستری شده در ارتباط است.
مطالعات قبلی نشان دادند که بیماری مزمن انسدادی ریه می‌تواند باعث افزایش آنزیم ACE2 شود. ACE2 گیرنده‌ای سلولی است که ویروس SARS-CoV-2 به کمک پروتئین اسپایک خود به آن متصل شده و وارد سلول‌های انسانی می‌شود. وجود تعداد زیادی از آنزیم‌های گیرنده ACE2 در مسیر ریه می‌تواند باعث افزایش حساسیت به عفونت ناشی از ویروس شود. از سوی دیگر، برخی مطالعات انجام شده نشان دادند که به نوعی وجود تعداد زیادی گیرنده ACE2 در عروق ریوی می‌تواند در مراحل پیشرفته بیماری مفید واقع شود.
مطالعه جدید
در پژوهش جدید انجام شده، دانشمندان ارتباط میان گیرنده‌های ACE2 و بیماری کووید ۱۹ را در سطح جدیدتری مورد بررسی قرار داده‌اند. آن‌ها مطالعه‌ای درون‌کشتگاهی (in-Vitro) با استفاده از سلول‌های مختلف اپیتلیال مجاری هوایی برونش انسانی (HBEC) در رابط هوا-مایع (ALI) انجام دادند. کشت سلولی رابط هوا-مایع روشی برای کشت سلولی است که به وسیله آن سلول‌های بنیادی با سطوح پایه خود در تماس با محیط رشد می‌کنند و قسمت بالای لایه سلولی در معرض هوا قرار می‌گیرد.
این سلول‌ها و سلول‌های مخاط خیشومی در محل ورود ویروس SARS-CoV-2 به بدن قرار دارند. بنابراین منطقی است که این سلول‌های مجاری تنفسی را در شرایط آزمایشگاهی در معرض ویروس SARS-CoV-2 قرار دهند و آن را در شرایط وجود و عدم وجود دود سیگار بررسی کنند. انجام این کار به دانشمندان کمک می‌کند تا نقش سیگار کشیدن در مراحل نخستین بیماری را مورد بررسی قرار دهند.
یافته‌های اصلی
دانشمندان برای نشان دادن تغییرات حالت گیرنده‌های ACE2 ناشی از دود سیگار در مجاری هوایی برونش انسانی، از روش‌های PCR کمی، ایمونوفلورسانس و روش وسترن بلات استفاده کردند. دانشمندان نتایج این روش را با داده‌های اپیدمیولوژیکی مولکولی که افزایش گیرنده‌های ACE2 را با سیگار کشیدن در ارتباط می‌داند، مقایسه کردند و متوجه شدند که نتایج روش آن‌ها نیز به‌طور دقیق و قوی مطابق با داده‌های اپیدمیولوژیکی مولکولی است. نکته جالب توجه این است که دانشمدان انتظار داشتند افزایش گیرنده‌های ACE2 در نهایت باعث افزایش درصد سلول‌های آلوده شده شود؛ اما این‌چنین نبود و گیرنده‌های ACE2 که در اثر دود سیگار تعداد آن‌ها افزایش یافته بود، درصد سلول‌های آلوده را افزایش ندادند. این موضوع نشان می‌دهد که سیگار کشیدن یک عامل خطر اصلی در برابر افزایش عفونت نیست.
یکی از مواردی که دانشمندان را به بحث و گفت‌و‌گو وادار کرد، این بود که چرا عصاره دود سیگار با وجود افزایش گیرنده‌های ACE2 می‌تواند اثری خاموش روی مجاری هوایی برونش انسانی بگذارد (یعنی درصد عفونت را افزایش نمی‌دهد). یک توضیح این است که عصاره دود سیگار باعث افزایش ایزوفرم کوتاه شده dACE2 می‌شود و dACE2 فاقد دامنه اتصال ویروس SARS-CoV-2 است. از طرفی دیگر پژوهش‌گران نشان دادند که عصاره دود سیگار (CSE) معمولاً باعث افزایش ایزوفرم کامل می‌شود، پس ایزوفرم‌های کوتاه شده از کجا به‌وجود می‌آیند؟ یک توضیح این است که سلول‌ها در پاسخ به اینترفرون آلفا (IFNα) پتانسیل افزایش مجدد dACE2 را حفظ می‌کنند. لازم به ذکر است که نتایج فوق با نتایج مطالعات پیشین که افزایش گیرنده‌های ACE2 در پاسخ به دود سیگار را تشخیص نداده بودند، متفاوت است. این تفاوت می‌تواند به دلیل تفاوت در پروتکل‌های استفاده از سیگار باشد.
تعدیل گیرنده‌های ACE2
دانشمندان در حال بررسی امکان تعدیل گیرنده‌های ACE2 برای تأثیر بر روند کووید ۱۹ هستند. در این راستا، تمایز بین مجاری هوایی هدایت کننده و دیستال که ویژگی‌های متفاوتی دارند، مفید خواهد بود. کاهش گیرنده‌های ACE2 در مجاری هوایی هدایت کننده (جایی که ابتدا ویروس SARS-CoV-2 آلوده می‌کند) ممکن است تأثیر محافظتی ACE2 در مجاری هوایی دیستال را مختل کند. در مطالعه‌ی کنونی، دانشمندان نشان دادند که افزایش ایزوفرم کامل گیرنده‌های ACE2 بر عفونت سلولی تأثیری نخواهد داشت.
پژوهش‌گران همچنین نشان دادند که اولتیپراز (یک آگونیست NFR2 در آزمایشات بالینی فاز ۳) بر خلاف انتظار، باعث افزایش گیرنده‌های ACE2 در مجاری هوایی برونش انسانی شد. نیکوتین که یکی از اصلی‌ترین اجزای سیگار است، توانایی محافظتی در برابر کووید ۱۹ دارد و این ماده نیز توسط دانشمندان به‌طور دقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت. داده‌های به‌دست آمده از مطالعه‌ی کنونی نشان می‌دهند که نیکوتین تا ۴۸ ساعت پس از درمان بیماری، به‌طور قابل توجه گیرنده‌های ACE2 یا CHRNA7 mRNA را افزایش نخواهد داد.
جمع‌بندی
این مطالعه محدودیت‌هایی دارد و به همین دلیل نمی‌توان نتیجه‌ی قطعی از آن گرفت. یکی از محدودیت‌ها این است که فقط بر مجاری هوایی هدایت کننده متمرکز بوده است و مجاری هوایی دیستال را مورد بررسی قرار نداده است؛ به همین دلیل می‌توان گفت که نتایج این پژوهش فقط برای مراحل اولیه‌ی بیماری صدق می‌کنند و نه برای مراحل بعدی که بیمار نیاز به مراقبت ویژه در بیمارستان دارد. علاوه بر این، کشت سلول‌های اپیتلیال در رابط هوا-مایع، قادر به مدل‌سازی تأثیرات سیستماتیک سیگار نیست. مدل‌های مشتق شده‌ی رابط هوا-مایع، توانایی‌های گسترده‌ای دارند؛ اما نمی‌توانند تغییرات ظریف در حساسیت به عفونت را تشخیص دهند.
واضح است که افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی یا قلبی عروقی در برابر عفونت شدید کووید ۱۹ آسیب‌پذیرتر از سایرین هستند. با این‌حال، افراد سیگاری نیز به همان اندازه عموم مردم مستعد ابتلا به این بیماری هستند و تفاوتی با سایرین ندارند. این مطالعه نشان داد که دود سیگار باعث افزایش گیرنده‌های ACE2 می‌شود اما در عین حال آسیب‌پذیری در برابر عفونت را افزایش نمی‌دهد. همچنین پژوهش‌گران نشان دادند افزایش گیرنده‌های ACE2 ناشی از داروهای درمان کننده، بعید است که باعث افزایش عفونت سلولی شود.
نکته مهم
مقالات منتشر شده در پایگاه bioRxiv فقط در حالت پیش‌چاپ هستند و این یعنی باید توسط سایر دانشمندان مورد بررسی قرار بگیرند. نباید این مقالات را به‌عنوان مرجع مورد استفاده قرار داد یا به نتایج آن‌ها برای درمان بیماران استناد کرد.
