فهرست...
همواره افرادی با بیماریهای عجیب به مراکز درمانی مراجعه میکنند اما برخی از آنها از عجیبترین موارد هستند.
بدن انسان یک سیستم پیچیده و باورنکردنی است و هرچه بیشتر به آن نگاه میاندازیم عجیبتر میشود. پزشکان بیش از سایرین با این سیستم پیچیده آشنایی دارند و از عجایب آن آگاه هستند؛ اما گاهی اوقات مواردی را مشاهده میکنند که حتی برای خود آنها نیز بسیار عجیب است. پروندههای پزشکی نادر و عجیب همواره وجود دارند؛ اما برخی از آنها بیش از سایرین عجیب هستند. در ادامه با برخی از عجیبترین و باورنکردنیترین موارد پزشکی آشنا خواهیم شد. با کیمازی مگ همراه باشید.
رشد مو در کرهی چشم
پزشکان میدانند که امکان رشد مو یا حتی دندان در داخل تومورها وجود دارد؛ اما مدتی قبل مردی جوان به پزشک مراجعه کرد که در کرهی چشم او توموری وجود داشت که اتفاقاً روی آن هم مو رشد کرده بود. در ابتدا پزشکان به او گفته بودند که این یک تومور خوش خیم است؛ اما پس از مدتی اندازهی تومور بزرگتر شد و چند موی ضخیم سیاه روی آن رشد کردند. تومورهایی که روی کره چشم رشد میکنند از نوع درموئیدهای لیمبال هستند و تصور میشود که آنها حاوی بافتی هستند که بهطور معمول در سایر نقاط بدن نیز دیده میشود. بافت برخی از آنها ساختارهای ساده مانند چربی دارد؛ اما بافت برخی دیگر حاوی ساختارهای پیچیدهتری مانند غدد تعریق و استخوانی است یا حتی بافت مغزی دارد.
این فرد جوان از زمانی که متولد شده بود در کره چشم او تومور وجود داشت ولی او را آزار نمیداد. معمولاً چنین تومورهایی باعث اختلال در بینایی نمیشوند؛ زیرا بهطور کامل قرنیه را نمیپوشانند و اگر اذیت کننده نباشند، نیازی به برداشتن آنها نیست. این فرد جوان پس از آنکه مشاهده کرد تومور بهطور پیوسته رشد میکند و روی آن نیز مو رشد کرده، فوراً خود را به بیمارستان رساند تا پزشکان آن را از چشم او بردارند.
نشت مایع مغزی
یک خانم ۴۲ سال بریتانیایی پس از آنکه یک جلسه در کلاسهای ورزش پیلاتس شرکت کرد، دچار سردردهای شدیدی شد و به بیمارستان مراجعه کرد. بهنظر میرسد که تمرینهای ورزشی باعث پاره شدن پوشش بیرونی مغز یا طناب نخاعی او شده بودند و محل دقیق آن هم هرگز شناسایی نشده بودد و همین موضوع باعث نشت مایع مغزی او شده بود. در جریان ورزش، او در پشت گردن خود احساس شکستگی قولنج کرد و پس از آن سردردهای شدید او آغاز شدند که فقط با دراز کشیدن رفع میشدند.
پس از مراجعه به بیمارستان به دلیل وقوع سردردهایی که به تدریج شدیدتر میشدند، پزشکان در ابتدا به او گفتند که دچار آسیب عضلانی گردن شده است. سرانجام پس از چند هفته بررسی، بالاخره یک MRI نشان داد که خارج از مغز او حوضهای خونی و خارج از ستون فقراتش مایع نخاعی وجود دارد. این خانم بریتانیایی ۲ هفته تحت شدیدترین مراقبتها قرار گرفت تا اینکه بالاخره به حالت عادی بازگشت. البته باید این موضوع را در نظر داشت که هنگام انجام ورزشهای گردنی، حتماً ایمنی را رعایت کنید؛ زیرا کوچکترین اشتباه باعث افزایش فشار روی عضلات گردن شده و امکان وقوع اتفاقات اینچنینی را چند برابر میکند.
تریمتیلآمینوریا
افرادی که دچار جهش در ژن FMO3 میشوند، در نهایت به یک اختلال متابولیکی بسیار نادر مبتلا میشوند. بدن این افراد بدشانس به دلیل این اختلال، بوی بسیار بد و تندی را تولید میکند که شبیه به تخم مرغ آبپز گندیده، ماهی گندیده، زباله یا حتی مدفوع است. این ناشی از عدم توانایی بدن در تولید آنزیمی است که تریمتیلآمین را تجزیه میکند. تریمتیلآمین زمانی تولید میشود که باکتریهای موجود در روده پروتئینهای موجود در تخم مرغ، جگر، حبوبات و برخی ماهیها را در کنار سایر غذاها تجزیه میکنند.
معمولاً آنزیم FMO3 تریمتیلآمین بدبو را به ترکیبات بدون بو تجزیه میکند؛ اما وقتی FMO3 جهش مییابد نمیتواند وظیفهی خود را بهدرستی انجام دهد، در نتیجه مولکولهای بدبو در بدن تجمع مییابند و از طریق عرق کردن، ادرار و تنفس آزاد میشوند. افرادی که با بیماری اتوزوم مغلوب دست و پنجه نرم میکنند، به این اختلال دچار میشوند. شدت بوی بدن این افراد میتواند در طول زمان، متفاوت باشد. این یعنی افرادی که به این اختلال مبتلا هستند برای مدیریت شغل، زندگی و روابط اجتماعی خود با مشکل مواجه هستند.
مری یا چوب پنبهکِش؟
یک پیرمرد دچار استفراغ مکرر میشد و هرگاه چیزی قورت میداد اسپاسم دردناکی را در قفسه سینه خود احساس میکرد. این فرد حتی فکرش را هم نمیکرد که هنگام انجام آندوسکوپی مری او شبیه به یک سرسرهی مارپیچی شده باشد؛ اما معلوم شد که مری او با هر بار بلعیدن غذا یک مارپیچ کامل ایجاد میکند که شبیه به سرسره مارپیچی یا حتی ابزار چوب پنبهکِش است.
شرایط مری به این شکل است که یکسری عضلات آن را احاطه کردهاند و هنگام بلعیدن غذا منقبض میشوند تا آن را به سمت معده هدایت کنند. در یک فرد سالم، این عضلات به ترتیب از بالا به پایین منقبض میشوند تا به غذا کمک کنند مسیر درست را به سمت معده طی کند. با اینحال، گاهی اوقات در شرایطی بسیار نادر، این عضلات همزمان منقبض میشوند و مری را به شکل یک مارپیچ در میآورند و باعث میشوند بلعیدن غذا غیرممکن و بسیار دردناک شود. پزشکان بهخوبی از شرایط این بیماری آگاه هستند و آن را میشناسند؛ اما متأسفانه در حال حاضر نمیتوان کار زیادی برای این بیماران انجام داد. در برخی موارد، بوتاکس آزمایش شده است؛ اما فقط ۶ الی ۱۲ ماه ماندگاری دارد و برخی از داروهایی که برای تعدیل انقباض عضلات استفاده میشوند نیز با برخی محدودیتها مواجه شدهاند.
مردی بدون مغز
شاید با خود فکر کنید که برای زنده ماندن به تمام مغز خود نیاز دارید؛ اما یک مورد پزشکی بسیار عجیب، خلاف این موضوع را بیان میکند. مردی ۴۴ ساله اهل فرانسه ظاهراً بیشتر عمر خود را تنها با ۱۰ درصد از مغز سالم گذرانده است. وقتی که او در پای چپ خود احساس ضعف کرد به بیمارستان رفت و پزشکان تازه متوجه شدند که اوضاع از چه قرار است. در واقع پزشکان خیلی تصادفی با این مورد مواجه شدند. یک اسکن مغزی نشان داد که بیشتر جمجمهی این فرد پر از مایع است. پزشکان اعلام کردند که ۹۰ درصد مغز این فرد در طول چندین دهه از بین رفته است و اکنون فقط یک لایهی نازک خارجی از آن باقی مانده است.
تجمع مایع در مغز با نام هیدروسفالی شناخته میشود؛ اما اکثر موارد شناخته شده تا این اندازه شدید نبودهاند زیرا مغز این فرد تقریباً بهطور کامل از بین رفته و جمجمهی او پر از مایع است. نکته حیرتانگیز این است که این فرد اصلاً از نظر ذهنی ناتوان نبوده است و همین موضوع پزشکان را به فکر فرو برد که برای زنده ماندن و هوشیاری دقیقا به چه چیزی نیاز است.
ادرار بنفش
کیسههای سوند ادراری که گاهی اوقات برای جمعاوری ادرار بیمار استفاده میشوند زیاد مورد توجه قرار نمیگیرند و خیلی عادی هستند؛ اما اگر ادراری که وارد این کیسه میشود بنفش باشد قضیه فرق میکند. این اتفاق برای زنی فرانسوی رخ داد که به مدت ۱۰ روز در بیمارستان بستری بود؛ اما مشاهده کرد که رنگ ادرار او از زرد به بنفش تغییر پیدا کرده است. این شرایط نادر که با نام «سندروم کیسه ادرار بنفش» شناخته میشود، نتیجهی یک واکنش شیمیایی عجیب و غریب است که در کیسههای سوند ادراری رخ میدهد.
این اتفاق هنگامی رخ میدهد که یک باکتری مادهای شیمیایی در ادرار بهنام ایندوکسیل سولفات (محصول تجزیه ماده غذایی تریپتوفان) را به ترکیبات قرمز و آبی تبدیل میکند که هنگام ترکیب شدن در کیسهی سوند ادراری، بنفش بهنظر میرسند. ادرار بنفش با وجود ظاهر عجیبی که دارد، پدیدهای خوش خیم است؛ اما از طرفی هم میتواند نشانهی عفونت ادراری باشد. بر اساس گزارشی که در نشریهی پزشکی New England منتشر شد، خوشبختانه این زن فرانسوی به عفونت ادرار مبتلا نبود و به تدریج ادرار او مجدداً زرد شد.
خون آبی
در رودآیلند آمریکا، زنی به اورژانس مراجعه کرد و گفت که خون او آبی است و واقعاً هم درست میگفت؛ زیرا خون او کاملا آبی بود، گویی که در رگهای او به جای خون، جوهر جریان دارد. این زن جوان ۲۵ ساله، به دلیل خستگی، تنگی نفس و رنگ پوست مایل به آبی فوراً به اورژانس مراجعه کرد و وقتی که پزشکان از او خون گرفتند بهجای آنکه قرمز روشن باشد، به رنگ آبی تیره بود. پزشکان تشخیص دادند که او به «متهموگلوبینمی» مبتلا است. این اختلال خونی باعث میشود که هموگلوبین (پروتئینی در گلبولهای قرمز خون که اکسیژن را به نقاط مختلف بدن حمل میکند) نتواند بهطور مؤثر اکسیژن را در بافتهای بدن آزاد کند. این بیماری میتواند باعث کبود شدن پوست و حتی خون شود.
این اختلال خونی یا ارثی است یا اینکه در اثر واکنش به دارویی خاص حاصل میشود. در مورد این زن جوان، احتمالاً مورد دوم صدق میکند. مدتی پیش از بروز علائم، او مقدار زیادی داروی بیحسی موضعی برای دندان استفاده کرده بود. بر اساس گزارشی از پرونده وی که در نشریه پزشکی New England منتشر شده است، او با دارویی بهنام «متیلن بلو» تحت درمان قرار گرفت که میتواند به سرعت وضعیت را معکوس کند. وضعیت وی یک روز پس از استفاده از دارو عادی شد و به خانه بازگشت.
مستی عجیب
مردی که دائماً حالت مستی داشت به بیمارستان مراجعه کرد و سوگند خورد که هرگز الکل و مشروبات الکلی مصرف نکرده است؛ اما اخیراً حالت مستی دارد؛ اما پزشکان حرف او را باور نمیکردند. نه تنها این مرد مست بهنظر میرسید، بلکه سطح الکل بدن او نیز بسیار بالا بود. اما مدتی بعد مشخص شد که این مرد حقیقت را بیان میکرده است. پزشکان دریافتند که او به یک اختلال بسیار نادر مبتلا است که به موجب آن، میکروبهای روده، خودشان مشروبات الکلی میسازند و در بدن آزاد میکنند.
بر اساس گزارش پرونده بیمار، این مرد ۴۶ ساله برای مدتی بهصورت مقطعی حالت مشابه مستی را تجربه میکرده است. وقتی این اتفاق برای او رخ میداده، او تغییرات روانی از جمله «مه مغزی» و همچنین رفتارهای پرخاشگرانه را تجربه میکرده است. یک روز به دلیل رانندگی در حالت مستی، پلیس او را دستگیر میکند و مشخص میشود سطح الکل بدن او دو برابر حد مجاز است. این مرد در مدت زمانی که تحت بازداشت پلیس بود، همواره مصرف مشروبات الکلی را تکذیب کرد.
سرانجام پزشکان تشخیص دادند که این مرد به «سندروم خودآبجوسازی» مبتلا است و این پدیده هنگامی رخ میدهد که میکروارگانیسمهای موجود در روده کربوهیدراتها را به الکل تخمیر میکنند. این مرد ۴۶ ساله انواع مخمرها را در رودهی خود داشت که کربوهیدراتها را به مشروب تبدیل میکردند. او برای مدتی از مصرف کربوهیدرات منع شد و آنتیبیوتیکها این مخمرها را از بین برده و پروبیوتیکها نیز به بازسازی میکروبیوم سالم روده کمک کردند. بالاخره این مرد کاملاً درمان شد و توانست بدون اینکه حالت مستی برای او تکرار شود، مجدداً کربوهیدرات مصرف کند.
عنبیه فروریخته
اگر به شما بگویند که عنبیه، همان قسمت رنگی چشم، میتواند فرو بریزد احتمالاً باور نمیکنید؛ اما این اتفاق میتواند در اثر آسیبهای چشمی بسیار خاصی رخ دهد. مردی در تایوان دچار یک آسیب چشمی شد که همین اتفاق باعث جدا شدن عنبیه چشم از محل طبیعی خود شد و به سمت پایین فرو ریخت. این مرد اهل کشور تایوان پس از برخورد کِش ضخیم نظم دهنده وسایل با چشم چپ خود، دچار درد و دوبینی شد و فوراً به یک کلینیک چشم پزشکی مراجعه کرد.
چشم پزشکان تشخیص دادند که او دچار «ایریدودیالیز تروماتیک» شده است. این نوع آسیب چشمی هنگامی رخ میدهد که ضربهی ناگهانی به چشم باعث جدا شدن عنبیه از ساختار دایرهای پشت آن میشود. این مرد تحت عمل جراحی معروف به «ایریدوپلاستی» قرار گرفت تا پزشکان موقعیت عنبیهی او را تغییر دهند. پس از جراحی، شکل مردمک چشم او بازیابی شد و بینایی او بهبود یافت.