آکنه به عنوان یک بیماری پوستی التهابی و مزمن، دارای انواع مختلفی است که هر کدام از آنها علائم مختلفی دارند.
تقریباً همه در یک مقطع زمانی دچار آکنه میشوند و متأسفانه، این برآمدگیهای آزاردهنده در بدترین زمانها ظاهر میشوند؛ مانند قبل از یک قرار ملاقات بزرگ یا مصاحبه برای یک شغل.
بسیاری از جوانان با آکنه سر و کار دارند؛ اما اگر فکر میکنید این فقط یک مشکل نوجوانی است، سخت در اشتباه هستید. آکنه در بزرگسالان نیز رخ میدهد و حتی برخی از نوزادان نیز آکنه دارند.
آکنه زمانی ایجاد میشود که منافذ یا فولیکولهای مو با چربی و سلولهای مرده پوست مسدود شوند. اکثر مردم از آکنه روی صورت خود شکایت دارند؛ اما حقیقت این است که آکنه میتواند در هر جایی از بدن شما ایجاد شود. آکنه میتواند در کمر، گردن، باسن، شانهها و سینه نیز ظاهر شود.
بسیاری از مردم از اصطلاح آکنه برای توصیف همه برآمدگیها استفاده میکنند؛ اما آکنه در واقع یک اصطلاح گسترده برای انواع مختلف برآمدگیها است، نه همهی آنها.
انواع مختلف آکنه و علائم آنها
جوش یا برآمدگی گاه به گاه ممکن است برای برخی مهم نباشد. از سوی دیگر، آکنه مداوم میتواند یک مشکل ناامید کننده باشد و بر عزت نفس و اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد. احساسات شما در مورد آکنه ممکن است به میزان مشکل پوست شما مربوط باشد که میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
یورام هارث، پزشک متخصص پوست و مدیر پزشکی پایگاه اینترنتی MDacne که در سانفرانسیسکو مستقر است، میگوید:
آکنه خفیف، شکل کمتر شدید آکنه است. کنترل این نوع آکنه آسانتر است و معمولاً جای زخمهای طولانی مدت باقی نمیگذارد.
با این حال، آکنه خفیف یک داستان متفاوت با آکنه متوسط و شدید است. دکتر هارث ادامه میدهد که آکنه متوسط بیشتر قابل توجه است و میتواند لکههای تیره و زخم بر جای بگذارد، در حالی که آکنه شدید، بدترین شکل آکنه است؛ زیرا درمان آن دشوارتر است و اغلب پس از بهبودی، جای زخم باقی میگذارد.
مهم است که انواع رایج لکها و همچنین شدت آنها را بشناسید؛ زیرا انواع مختلف آکنه به درمانهای مختلف پاسخ میدهند.
بهطور کلی اگر میخواهید پوست شفافتری داشته باشید، باید بدانید که با چه چیزی سر و کار دارید.
انواع مختلف آکنه و علائم آنها شامل موارد زیر است:
سرسفیدها
سرسفیدها نوعی آکنه هستند که زیر سطح پوست ایجاد میشوند.
این لکها گرد و کوچک هستند. آنها همچنین توسط یک لایه نازک پوست پوشانده شدهاند و در نتیجه ظاهری سفید یا زرد پیدا میکنند. عوامل مختلفی مانند پوست چرب، هورمونها، بلوغ، رژیم غذایی و استفاده از لوازم آرایشی و مرطوبکنندهها در ایجاد جوشهای سرسفید نقش دارند.
جوشهای سر سیاه
جوشهای سرسیاه شبیه جوشهای سرسفید هستند؛ اما به جای یک برآمدگی سفید، سیاه یا تیره هستند.
جوشهای سرسیاه برخلاف جوشهای سر سفید، با پوست پوشانده نمیشوند. در عوض، آنها از سطح پوست بالاتر میروند. قرار گرفتن در معرض هوا باعث میشود روغن محبوس شده در داخل منافذ سیاه شود و در نتیجه ظاهر برآمدگی تیرهتر شود.
علل احتمالی ایجاد جوش سر سیاه عبارتند از: پوست چرب، فولیکول مو تحریک شده، هورمونها و رژیم غذایی و همچنین محصولات مراقبت از پوست. برخی از داروها نیز میتوانند باعث ایجاد جوشهای سر سیاه شوند.
پاپول یا سفت دانه
هنگامی که منافذ یا فولیکول مو با باکتری مسدود میشوند، پاپول تشکیل میشود. سیستم ایمنی بدن شما با تولید گلبولهای سفید خون که با عفونتها مبارزه میکنند به باکتریها واکنش نشان میدهد. این پاسخ التهابی باعث ایجاد دستههایی از جوشهای قرمز و ملتهب میشود.
پوسچول یا چرک دانه
این نوع آکنه شبیه پاپول است؛ اما پس از ایجاد یک پوسچول، پاسخ التهابی بدن باعث میشود که جوشها با چرک متشکل از روغن، سلولهای مرده پوست و باکتریها پر شوند. این دسته از برجستگیها قرمز، کمی بزرگتر و حساس به لمس هستند.
ندولها یا گرهها
آکنه ندولار شکل شدید آکنه است که با برجستگیهای بزرگ و سخت در زیر سطح پوست مشخص میشود. این نوع آکنه باکتریها را نیز درگیر میکند و زمانی که دیوارههای منافذ شکسته میشوند، ایجاد میشوند. در نتیجه، باکتریها و روغن به عمق پوست نفوذ میکنند و بر دیگر منافذ پوست تأثیر میگذارند. ندولها دردناک هستند و میتوانند باعث ایجاد جای زخم دائمی شوند.
کیست
به گفته دکتر هارت، آکنه کیستیک نیز در اعماق زیرین پوست ایجاد میشود و این بدترین شکل آکنه است. کیست زمانی اتفاق میافتد که یک واکنش التهابی شدید در منافذ شما باعث ایجاد ندولهای جوش مانند و پر از مایع میشود و معمولاً در زنان پریود دیده میشود. سطوح مختلف استروژن در سطح فولیکول عمل میکنند و باعث ایجاد کیست در عمق زیر پوست میشوند.
چه زمانی برای درمان آکنه باید به پزشک مراجعه کرد؟
آکنه ممکن است مستلزم مراجعه به پزشک باشد یا نباشد. برخی از افراد میتوانند با درمانهای بدون نسخه و سایر اقدامات خود مراقبتی لکههای خود را کنترل کنند، در حالی که برخی دیگر احساس میکنند آکنه آنقدر جدی است که نیاز به کمک پزشکی دارد.
تصمیم برای مراجعه به پزشک احتمالاً به میزان توانایی شما در مدیریت برآمدگیها و همچنین شدت آکنه بستگی دارد.
همیشه در نظر داشته باشید برای آکنههای مداوم که از بین نمیروند، به پزشک مراجعه کنید. آنچه شما فکر میکنید آکنه رایج است در واقع میتواند یک بیماری پوستی دیگر مانند روزاسه، کراتوز پیلاریس یا درماتیت اطراف دهان باشد.
برای تشخیص آکنه و تعیین نوع آکنه و درمانی که نیاز دارید، متخصص پوست به صورت بصری پوست شما را بررسی میکند.
برای آکنههای خفیف تا متوسط، قبل از مراجعه به پزشک با داروهای بدون نسخه درمان را شروع کنید. این داروها شامل کرمهای موضعی (رتینوئیدها) و شویندههای صورت ضد آکنه هستند که حاوی مواد ضد آکنه مانند اسید سالیسیلیک و بنزوئیل پراکسید هستند.
رتینوئیدها و داروهای شبه رتینوئید از مسدود شدن منافذ جلوگیری میکنند، در حالی که آنتی بیوتیکهای موضعی باکتریهای روی پوست را از بین میبرند. شستشوی صورت با اسید سالیسیلیک با لایهبرداری، سلولهای مرده پوست را از بین میبرد. برخی از این محصولات ممکن است برای استفاده در دوران بارداری بیخطر نباشند. برای اطمینان با پزشک خود مشورت کنید.
دکتر هارت هشدار میدهد که برای مشاهده بهترین نتایج، مطمئن شوید که این داروها با شدت آکنه و نوع پوست شما مطابقت دارند. اگر این داروها به درستی استفاده شوند، میتوان انتظار بهبود اولیه در چهار هفته و کاهش قابل توجه آکنه در هفته ۱۲ را داشت.
اگر آکنه به خود درمانی پاسخ ندهد چه باید کرد؟
به گفته دکتر هارت، ممکن است برای خلاص شدن از شر آکنههای سرسخت به چیزی قویتر نیاز داشته باشید. افراد مبتلا به آکنه شدید و افرادی که آکنههای متوسط دارند که پس از سه ماه درمان با داروهای بدون نسخه بهبود نمییابند، باید برای دریافت داروهای خوراکی قویتر به متخصص پوست مراجعه کنند.
داروهایی که به اندازه کافی برای درمان آکنه متوسط تا شدید قوی هستند شامل آنتی بیوتیکها هستند که باکتریها را از بین میبرند و با عفونتها مبارزه میکنند. هنگامی که آنتی بیوتیکها مؤثر نیستند، پزشک ممکن است یک عامل ضد آندروژن (یک درمان هورمونی که فقط برای زنان و دختران نوجوان در دسترس است) یا ایزوترتینوئین (یک رتینوئید که برای درمان آکنه ندولر یا کیستیک استفاده میشود) را پیشنهاد کند.
پزشک ممکن است بسته به شدت آکنه، استخراج جوش سرسفید یا سر سیاه یا تزریق استروئید را نیز توصیه کند.
پیش از هر چیزی، علائم آزاردهنده آکنه را با پزشک عمومی خود در میان بگذارید و پزشک ممکن است حتی درمانهای بدون نسخه مؤثرتری را توصیه کند.
اگر این درمانها مؤثر نبودند و پزشک عمومی به شما توصیه میکند که به متخصص پوست مراجعه کنید، با یادداشت کردن سؤالات یا نگرانیهایی که ممکن است داشته باشید، برای این ویزیت آماده شوید.
سعی کنید سوالات زیر را از متخصص پوست بپرسید:
- عوارض جانبی یک درمان خاص آکنه چیست؟
- آیا دارو علت آکنه من را درمان میکند یا فقط علائم را درمان میکند؟
- دلایل احتمالی آکنه چیست و چگونه میتوانم از ایجاد جوشها در آینده جلوگیری کنم؟
- آیا داروی آکنه با سایر داروهایی که مصرف میکنم تداخل خواهد داشت؟
- آیا استفاده از داروهای آکنه در دوران بارداری یا شیردهی بیخطر است؟
- چگونه میتوانم ظاهر زخم به جا مانده از آکنه را کاهش دهم؟
کلام آخر: با تمام قوا به آکنه حمله کنید
آکنه یک مشکل رایج است که افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار میدهد؛ اما این دلیل بر آن نیست که حتماً دچار آکنه میشوید. برخی از آکنهها خفیف هستند و فقط به شکل جزئی آزار میدهند، در حالی که آکنههای شدید میتوانند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارند.
اگر پوست شما با خوددرمانی بهبود نیافت، در صحبت با پزشک خود تردید نکنید. درمان مناسب نه تنها آکنه را از بین میبرد، بلکه از ایجاد آکنههای جدید نیز جلوگیری میکند.