بیماری گل مژه در واقع نوعی بیماری چشمی است که ربطی به سن و سال و همچنین جنسیت ندارد.
گل مژه (Stye)، یک برآمدگی قرمز رنگ است که در قسمت خارجی پلک شکل میگیرد. در پلک و به ویژه در اطراف مژه تعداد زیادی غدد بسیار کوچک چربی وجود دارد. پوست مرده، گرد و خاک یا چربی چشم میتواند خروجی مجاری غدد چربی را مسدود کند. زمانی که این مجاری مسدود میشوند، باکتریها درون مجاری رشد کرده و گل مژه ایجاد میشود.
این بیماری معمولا نزدیک به چشمها و روی پلک به صورت یک توده دردناک و متورم ظاهر میگردد. درواقع بیماری گل مژه همان غدد چربی هستند که ملتهب و عفونی شده و آبسههایی را در اطراف چشم به وجود میآورند که در نهایت همین آبسهها به بیماری گل مژه تبدیل میشوند.
علت به وجود آمدن بیماری گل مژه چیست؟
- باکتریها
- بیماریهای زمینهای
- نقص در سیستم ایمنی بدن
باکتریها
یکی از علتهای اصلی به وجود آمدن بیماری گل مژه باکتریها هستند؛ زیرا ما در طول روز ممکن است که بارها با دستانی آلوده چشمان خود را بمالیم و همین امر موجب ورود باکتریها به چشم میشود. اما با این حال بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند که تجمع غدد چربی در پلکها باعث به وجود آمدن چنین بیماری هستند.
بیماریهای زمینهای
یکی از شایعترین بیماریهای زمینهای چشمی بیماری بلفاریت بوده که ناشی از تغییرات هورمونی است. افرادی که دچار این نوع از بیماری هستند معمولا زیاد به بیماری گل مژه مبتلا میشوند؛ این گونه افراد باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنند.
نقص در سیستم ایمنی بدن
یکی دیگر از علتهایی که موجب میشود افراد به صورت مداوم به بیماری گل مژه دچار شوند نقص در سیستم ایمنی بدن است. به همین علت ممکن است که آبسههای عفونی زیادی در اطراف چشم به وجود آیند که در نهایت همین آبسهها باعث به وجود آمدن بیماری گل مژه میشوند.
علائم بیماری گل مژه:
- ورم چشم
- درد چشم
- آبریزش مداوم چشم
- پوست پوست شدن اطراف پلکها
- خارش چشم
- سوزش چشم
- اذیت شدن چشم در برابر نورهای روشن و تیز
- احساس کردن یک جسم در چشم
اگر برآمدگی تشکیل شده دردناک نباشد احتمالا به شالازیون مبتلا هستید. درمان شالازیون و گل مژه مشابه یکدیگر است اما ممکن است طول دوره درمان شالازیون بیشتر باشد.
انواع بیماری گل مژه
هوردئولوم (Hordeolum): این نوع از بیماری گل مژه معمولا بر اثر مسدود شدن یک غدد عرقی در گوشه چشم و یا یک غدد چربی در پایین چشم بهوجود می آید.
شالازیون (Chalazion): یک نوع غده مخصوص روغنی که معمولا در نزدیکی پلکها وجود دارد و به صورت ردیفی در بین پلکها قرار گرفته غده میبومین است که انسداد این غده منجر به وجود آمدن بیماری گل مژه میشود.
انواع گل مژه از نظر جایگاهی
گل مژه خار خارجی: این نوع از گل مژه معمولا به صورت لکهایی در پایین مژه ظاهر میشوند.
گل مژه داخلی: معمولا یک نوع لکه است که در داخل غدههای چربی پلک وجود دارد.
چگونه بیماری گل مژه را تشخیص دهیم؟
معمولا همه پزشکان اعم از عمومی و متخصص میتوانند که بیماری گل مژه را تشخیص دهند؛ اما شما بهتر است که به یک متخصص چشم مراجعه کنید زیرا متخصصان چشم ابتدا پلکهای شما را معاینه کرده و اگر گرفتگی غدد چربی پلک در شما مشاهده کنند، بیماری گل مژه چشم شما را تشخیص میدهند.
معمولا متخصصان چشم به دنبال یافتن غدد عفونی چشم هستند تا از این طریق بتوانند نوع بیماری گل مژه شما را تشخیص داده و برای درمان گل مژه چشم شما اقدام کنند.
درمان گل مژه چشم
توجه داشته باشید که بیماری گل مژه چشم بیماری خطرناکی نیست و در اغلب موارد بدون نیاز به هیچ گونه درمانی برطرف میشود؛ اما از این رو که بیماری گل مژه معمولا شباهت بسیاری به جوش دارد، اغلب افراد این غدهها را فشار میدهند که همین امر باعث بروز مشکلاتی میشود. بنابراین توصیه میشود هیچ گونه غددی را در اطراف چشم فشار ندهید و سعی کنید با تمیز نگهداشتن چشم و رعایت بهداشت، بیماری گل مژه چشمتان را درمان کنید. اما یک نکته مهم که شما باید به آن توجه کنید این است که معمولا بیماری گل مژه به دنبال بیماری چشمی بلفاریت بهوجود میآید و شما باید در صورت مشاهده بیماری گل مژه به صورت مداوم تا زمان درمان و بهبودی کامل به پزشک مراجعه کنید.
راههای درمان گل مژه به صورت خانگی
در اینجا به راهکارهایی اشاره می کنیم که روند درمان را تسریع می کنند:
کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم باعث میشود که غدد چرکی به سطح پوست راه یابند و به راحتی تخلیه شوند. همچنین شما میتوانید یک حوله تمیز را با آب گرم خیس کرده و چشم خود را با استفاده از آن به آرامی ماساژ دهید تا غدد شما تخلیه شوند.
شستن پلک با آب وصابون: شستن پلکها با استفاده از آب و صابون میتواند کمک زیادی به درمان گل مژه چشم کند؛ اما از این رو که ممکن است استفاده از صابون باعث سوزش چشم شما شود، می توانید با استفاده از شامپو یا فوم شستشوی چشم آرگوسول و آب گرم پلکهای خود را به صورت مداوم شستشو دهید تا از تجمع باکتریها در اطراف چشم جلوگیری کرده و همین امر باعث میشود که غدد چرکی چشم شما تخلیه شوند.
شستن دستهای خود: سعی کنید همیشه قبل و بعد از لمس چشمان و مژهها، دستان خود را تمیز با استفاده از آب و صابون بشویید و همچنین تمامی لوازم شخصی خود را اعم از حوله ضد عفونی کنید تا از ورود باکتری به چشم جلوگیری شود.
استفاده از کیسه چای: چای سیاه دارای خاصیت ضد باکتریایی و همچنین کاهش تورم چشم است. به همین خاطر شما میتوانید به جای استفاده از کمپرس گرم کیسههای چای نپتون را همانند مواقعی که میخواهید چای دم کنید در آب جوش قرارداده تا خیس شوند سپس صبر کنید تا سرد شوند و آنها را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پلکهای خود قرار دهید.
اجتناب از آرایش: توجه کنید اگر چشم شما دچار بیماری گل مژه شده است بهتر است برای درمان بیماری گل مژه تا زمان بهبودی بیماری خود از هرگونه آرایشی اجتناب کنید؛ زیرا آرایش چشم باعث تحریک بیماری شده و همچنین ممکن است که لوازم آرایشی شما به باکتریها آلوده شوند و چشم دیگر شما را نیز در گیر کنند.
استفاده نکردن از لنز: یکی از موارد دیگر که هنگام بیماری گل مژه باید به آن توجه کرد تا درمان گل مژه سریعتر انجام شود این است که به هیچ وجه از لنزهای تماسی استفاده نکنید؛ زیرا این لنزها خود میتوانند حمل کننده باکتری به داخل چشم شما باشند.
ماساژ دادن چشم: شما میتوانید برای درمان گل مژه با استفاده از یک دستمال مرطوب به صورت بسیار آرام اطراف چشم را ماساژ دهید تا چرک غدد تخلیه شود سپس با استفاده از یک دستمال تمیز اطراف چشم خود را تمیز کنید تا از پخش شدن باکتریها جلوگیری کنید.
استفاده از وازلین: یکی از بهترین روشهای درمان خانگی گل مژه استفاده از وازلین است؛ زیرا این کرم باعث نرم کنندگی و همچنین مرطوبیت چشم شما شده و درد ناشی از این بیماری را کاهش میدهد.
با پزشک مشورت کنید: برای درمان عفونت ممکن است پزشک کرم یا پماد آنتی بیوتیک تجویز کند. برای التهاب از داروهای استروئیدی استفاده میشود. گاهی برای خروج چرک و چربی به ویژه اگر داخل پلک را درگیر کرده باشد یا بر بینایی اثر کرده باشد به مداخلات پزشکی نیاز است.
از فشردن یا سوراخ کردن ناحیه ملتهب خودداری کنید. فشردن گل مژه موجب انتشار عفونت میشود.
چگونه از بروز مجدد گل مژه پیشگیری کنیم؟
بروز گل مژه خطر شکل گیری مجدد آن را افزایش میدهد. شمار زیاد باکتریهای موجود در چرک میتواند موجب تشکیل گل مژه دیگر در داخل پلک، چشم دیگر یا حتی فرد دیگری شود.
پیشگیری از گل مژه
- به چشمان خود دست نزنید یا قبل از تماس، دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- پلکها را با شامپوی ملایم بدون سولفات و آب گرم بشویید.
- قبل از خواب آرایش چشم را به طور کامل پاک کنید.
- از حوله شخصی یا حوله یکبار مصرف استفاده کنید.
گل مژه چقدر به طول میانجامد؟
تورم گل مژه تا ۳ روز ادامه دارد و نهایتا باز شده و محتویات آن خارج میشود. اما طول دوره درمان ۷ الی ۱۰ روز به طول میانجامد. گل مژه به ندرت به مشکل پزشکی جدی تبدیل میشود اما میتواند آزاردهنده باشد.