چه ارتباطی میان اضطراب و رفلاکس معده وجود دارد؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که اضطراب دارند یا افسرده هستند نسبت به رفلاکس معده حساسیت بیشتری دارند.

برای همه‌ی ما پیش می‌آید که گاهی دچار سوزش سر دل می‌شویم؛ اما اگر این سوزش سر دل مزمن شود (دو یا چند بار در هفته) ممکن است به بیماری رفلاکس معده (GERD) مبتلا باشید.

GERD یک بیماری بسیار رایج است، به‌طوری که کالج آمریکایی گوارش تخمین می‌زند که تقریباً 20 درصد از جمعیت ایالات متحده تحت تأثیر این بیماری قرار دارند.

پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از افراد مبتلا به GERD نیز دارای اضطراب هستند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ در مجله Neurogastroenterology and Motility منتشر شد، داده‌های سلامتی بیش از ۱۹ هزار نفر را تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که سطح اضطراب در افراد مبتلا به GERD به‌طور قابل توجهی بالاتر بود. مطالعه دیگری که در نوامبر ۲۰۱۹ در مجله Cureus منتشر شد، به این نتیجه رسید که سطح اضطراب در افراد مبتلا به GERD، به ویژه آن‌هایی که درد قفسه سینه را گزارش می‌کنند، به‌طور قابل توجهی بالاتر است.

کارشناسان می‌گویند که رابطه بین GERD و اضطراب پیچیده و دایره‌ای است (به‌طور دو طرفه با هم ارتباط دارند).

استفن لوپ، روان‌شناس گوارش و مدیر طب رفتاری در بخش گوارش، کبد و تغذیه در کلینیک کلیولند در اوهایو، می‌گوید:

اگر در هر جایی از بدن خود احساس ناراحتی کنید، استرس‌زا است و این استرس می‌تواند آن چه را که در حال حاضر از نظر فیزیکی در حال وقوع است، تشدید کند.

رفلاکس معده و اضطراب: چه چیزی باعث ایجاد پیوند می‌شود؟

پژوهش‌گران می‌گویند زمانی که صحبت از اثرات استرس بر دستگاه گوارش می‌شود، عوامل زیادی می‌توانند در  ایجاد ارتباط بین اضطراب و GERD نقش داشته باشند.

نویسندگان مجله Journal of Neurogastroenterology and Motility چند مورد از این مکانیسم‌های اساسی را توصیف می‌کنند. اولین مورد این است که اضطراب ممکن است فشار روی اسفنکتر تحتانی مری (نواری عضلانی در انتهای مری که اجازه می‌دهد غذا و مایعات به معده بروند) را کاهش دهد. هنگامی که این اسفنکتر به‌طور غیر طبیعی شل می‌شود، اسید معده می‌تواند از طریق مری به سمت بالا جریان یابد و باعث سوزش سر دل شود.

فشار ناشی از اضطراب نیز ممکن است بر انقباضات رخ داده در مری که غذا را به سمت معده سوق می‌دهند، تأثیر بگذارد. اگر این انقباضات نامنظم شوند، می‌تواند منجر به رفلاکس معده شود. در نهایت، سطوح بالای استرس و اضطراب ممکن است تولید اسید معده را افزایش دهد.

پژوهش دیگری نشان می‌دهد که بیماران مبتلا به مسائل مربوط به سلامت روان مانند اضطراب، ممکن است نسبت به تغییرات کوچک در دستگاه گوارش خود حساس‌تر باشند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در فوریه ۲۰۱۹ در مجله Surgical Endoscopy منتشر شد، بیش از ۲۰۰ بیمار را که مشکوک به GERD بودند مورد بررسی قرار داد. به هر بیمار یک پرسش‌نامه ۱۴ سؤالی برای تست اضطراب و افسردگی داده شد. مشخص شد که برخی از بیماران این مشکلات روانی را داشتند و برخی دیگر نداشتند.

سپس پژوهش‌گران مقادیر pH را در مری هر بیمار مورد بررسی قرار دادند؛ زیرا مقدار pH اسیدی، یک شاخص رایج GERD است. آن‌ها دریافتند که تقریباً نیمی از بیمارانی که اضطراب و افسردگی را گزارش کرده‌اند، مقادیر pH طبیعی در مری خود دارند که نشان می‌دهد به احتمال زیاد به GERD مبتلا نیستند.

آیا بیماران علائمی را که احساس می‌کردند اغراق می‌کردند یا واقعاً علائم را شدیدتر احساس می‌کردند؟ پژوهش‌گران معتقدند گزینه دوم درست است. دکتر فرناندو هربلا، متخصص گوارش در دانشگاه فدرال سائوپائولو در برزیل و نویسنده این مطالعه، می‌گوید:

بیماران مبتلا به اضطراب و افسردگی یا سایر مشکلات سلامت روان، هوشیاری یا حساسیت مفرط نسبت به احساس درد نشان می‌دهند.

اختلالات روان‌پزشکی و درک درد

دکتر ویک ولانوویچ، جراح دستگاه گوارش و یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید که این یک پدیده مجزا نیست، بلکه بخشی از یک مشکل گسترده‌تر در ارزیابی شدت بیماری است. او می‌گوید:

همبستگی علائم درک شده توسط بیمار با اقدامات فیزیولوژیکی واقعی همیشه بسیار دشوار است.

دکتر ولانوویچ برای این همبستگی یک توضیح عصبی ارائه می‌دهد. او می‌گوید:

به آن شبکه مدولاسیون درد می‌گویند. درد به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شود که به مغز می‌رسد. در آن‌جا توسط قشر فرونتال (پیش‌پیشانی) تفسیر می‌شود؛ بنابراین هر چیزی که در قشر پیشانی رخ می‌دهد، از جمله اختلالات روانی، درک درد را بدتر می‌کند.

با این‌حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که این تقصیر بیمار نیست و آن‌ها عمداً درد خود را شدید توصیف نمی‌کنند؛ بلکه اتفاقی که در بدن رخ می‌دهد عامل این درد شدیدتر است.

دکتر لوپ می‌گوید:

انسان‌ها واقعاً پیچیده هستند. زمانی که سیستم بدن را تحت استرس قرار می‌دهید، به‌طور کلی اختلال در عملکرد سیستم بیشتر می‌شود و این یعنی چیز‌هایی را که در بدن ما می‌گذرد به عنوان نشانه‌ای تهدید‌کننده‌تر تفسیر خواهیم کرد. این بدان معنا نیست که شما عمداً اغراق می‌کنید، این‌ها مشکلات واقعی هستند که در بدن ما رخ می‌دهند.

دکتر لوپ بدن را به موتوری تشبیه می‌کند که با سرعت ۵ هزار دور در دقیقه کار می‌کند. او می‌گوید که وقتی موتور با سرعت معمولی شروع به کار می‌کند هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد مشکلی پیش آمده است. ولی در سرعت ۵ هزار دور در دقیقه، به موتور و اجزای آن فشار وارد می‌شود و می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. داخل بدن انسان هم همین است. استرس همانند آن فشاری است که به موتور وارد می‌شود و به همین دلیل است که می‌بینیم استرس با همه شرایط سلامتی مرتبط است.

نکاتی برای مدیریت رفلاکس معده و اضطراب

روش‌های درمانی برای بیماری که هم از رفلاکس معده و هم از اضطراب رنج می‌برد، باید بر مراقبت از کل فرد متمرکز باشد.

این شامل درمان‌های پزشکی رایج مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون، آنتی اسید‌ها و مسدودکننده‌های H2 است. این‌ها درمان‌هایی هستند که در واقع با هر چیزی که می‌تواند باعث اختلال در تنظیم اسید یا اختلال در عملکرد معده شود، مبارزه می‌کنند.

برخی تغییرات سبک زندگی نیز می‌توانند به کاهش علائم رفلاکس معده کمک کنند. این تغییرات عبارتند از:

• اجتناب از غذا‌ها و نوشیدنی‌های محرک رایج مانند غذا‌های چرب یا سرخ شده، مرکبات، شکلات، نعناع، ​​سیر، پیاز، کافئین و الکل
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر
• حفظ وزن سالم
• پرهیز از دراز کشیدن بعد از غذا
• نپوشیدن لباس‌های تنگ
• بالا بردن قسمت بالایی تخت‌خواب
• ترک سیگار

دکتر لوپ می‌گوید که علاوه بر این مراحل برای درمان علائم فیزیکی، یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس و اضطراب نیز باید بخشی از برنامه درمانی باشد. این‌ها ممکن است شامل درمان شناختی رفتاری، مدیتیشن ذهن آگاهی، تکنیک‌های آرام‌سازی و هیپنوتیزم باشد.

این مداخلات می‌توانند بار روی سیستم عصبی مرکزی را کاهش دهند و به تنظیم مجدد تشخیص علائم کمک کنند؛ زیرا اگر بیمار چیز‌هایی را تشخیص دهد که لزوماً به دلیل ایجاد حساسیت مفرط اتفاق نمی‌افتند، دارو‌های GERD به اندازه کافی مؤثر نخواهند بود.

او می‌گوید یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که یک بیمار می‌تواند انجام دهد این است که با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد همه علائم خود صادق باشد. بیماران باید به دقیق به پزشک بگویید چه خبر است. بیماران باید هر کاری که می‌توانند برای رفاه خود انجام دهند، هر کاری که می‌توانند برای مراقبت از خود انجام دهند؛ زیرا این کارها به‌طور کلی به عملکرد بهتر بدن کمک می‌کنند.