یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی، ممکن است متوجه نفخ، سردرد، نوسانات خلقی یا سایر تغییرات فیزیکی و احساسی شوید. این همان سندرم پیش از قاعدگی است.
این علائم ماهانه به عنوان سندرم پیش از قاعدگی یا PMS شناخته میشود. حدود ۸۵ درصد از زنان درجاتی از PMS را تجربه میکنند. تعدادی از آنها علائم شدیدتری دارند که باعث اختلال در روابط کاری یا شخصی میشود که به عنوان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) شناخته میشود.
علائم PMS: هوس
بسیاری از زنان هنگام بروز سندرم پیش از قاعدگی، اغلب هوس غذاهای شیرین یا شور مانند کیک شکلاتی میکنند. دلایل این امر واقعاً روشن نیست. سایر زنان ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند یا دچار ناراحتی معده شوند. نفخ و یبوست نیز شایع است.
علائم PMS: آکنه
آکنه یکی از شایعترین علائم PMS است و فقط نوجوانان را تحت تأثیر قرار نمیدهد. تغییرات هورمونی میتوانند باعث شوند غدد در پوست سبوم بیشتری تولید کنند. این ماده روغنی ممکن است منافذ را مسدود کند و باعث ایجاد جوش شود. این نشان میدهد که عادت ماهانه شما در راه است.
علائم PMS: درد
PMS میتواند باعث ایجاد طیف وسیعی از دردها شود، از جمله:
- کمر درد
- سردرد
- سینههای حساس
- درد مفاصل
علائم PMS: نوسانات خلقی
برای بسیاری از زنان، بدترین بخش PMS تأثیر غیرقابل پیشبینی آن بر خلق و خو است. تحریکپذیری، عصبانیت، گریه بیدلیل، افسردگی و اضطراب ممکن است در روزهای منتهی به قاعدگی ظاهر شوند و از بین بروند. حتی برخی از زنان در این دوران با حافظه و تمرکز مشکل دارند.
چه کسانی PMS میگیرند؟
هر خانمی که پریود میشود ممکن است به سندرم پیش از قاعدگی مبتلا شود؛ اما برخی از زنان بیشتر احتمال دارد علائم PMS را داشته باشند. برخی از این افراد عبارتند از:
- احتمال PMS در اواخر دهه ۲۰ تا اواسط دهه ۴۰ بیشتر است.
- نوجوانان نسبت به نوجوانان با سن کمتر، تمایل به PMS شدیدتری دارند.
- PMS ممکن است در دهه ۴۰ شدیدتر باشد.
- زنانی که حداقل یک بار بارداری داشتهاند بیشتر در معرض ابتلا به PMS هستند.
- زنان با سابقه افسردگی یا سایر اختلالات خلقی ممکن است علائم PMS بیشتری داشته باشند.
چگونه PMS بر سایر شرایط تأثیر میگذارد؟
PMS میتواند علائم برخی بیماریهای مزمن را بدتر کند، از جمله:
- آسم و آلرژی
- افسردگی و اضطراب
- اختلالات تشنجی
- میگرن
اگر وضعیت شما درست قبل از قاعدگی بدتر شد، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
چه چیزی باعث PMS میشود؟
علت دقیق PMS مشخص نیست؛ اما ما میدانیم که سطح استروژن و پروژسترون در طول هفته قبل از قاعدگی کاهش مییابد. بسیاری از پزشکان بر این باورند که این کاهش سطح هورمون باعث ایجاد علائم PMS میشود. تغییرات در مواد شیمیایی مغز یا کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی نیز ممکن است در این میان نقش داشته باشند. مصرف زیاد غذاهای شور، الکل یا کافئین نیز ممکن است علائم را بدتر کند.
علائم تجربه شده ناشی از PMS هستند یا چیز دیگری؟
علائم سندرم پیش از قاعدگی میتواند مشابه شرایط دیگر باشد یا با سایر شرایط همپوشانی داشته باشد، از جمله:
- قبل از یائسگی
- افسردگی یا اضطراب
- سندرم خستگی مزمن
- بیماری تیرویید
- بیماری روده تحریکپذیر
تفاوت اصلی این است که علائم PMS ماه به ماه در یک الگوی مشخص ظاهر میشوند و میروند.
تشخیص PMS: ردیابی علائم
برای تشخیص اینکه آیا PMS دارید یا خیر، علائم خود را در فرم ردیابی ثبت کنید. ممکن است PMS داشته باشید اگر:
- علائم در طول پنج روز قبل از قاعدگی شما رخ میدهند.
- پس از شروع قاعدگی، علائم در عرض چهار روز پایان مییابند.
- علائم برای حداقل سه دوره قاعدگی باز میگردند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فکر آسیب رساندن به خود دارید، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا مراقبتهای پزشکی اورژانسی دریافت کنید. همچنین اگر علائم شما باعث ایجاد مشکل در شغل، روابط شخصی یا سایر فعالیتهای روزانه شما میشود، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانهای از شکل شدیدتر PMS به نام PMDD باشد.
اختلال ناخوشی پیش قاعدگی
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) از همان الگوی PMS پیروی میکند؛ اما علائم بیشتر مخرب هستند. زنان مبتلا به PMDD ممکن است حملات پانیک، گریه زیاد و بیدلیل، افکار خودکشی، بیخوابی یا سایر مشکلات غیر از تداخل در زندگی روزمره را تجربه کنند. خوشبختانه، بسیاری از همان استراتژیهایی که PMS را تسکین میدهند میتوانند در برابر PMDD مؤثر باشند.
عوامل خطر برای PMDD شامل سابقه شخصی یا خانوادگی افسردگی، اختلالات خلقی یا تروما است.
درمان PMS: ورزش کنید
ورزش میتواند به تقویت خلق و خو و مبارزه با خستگی کمک کند. برای بهرهمندی از فواید ورزش، باید بهطور منظم ورزش کنید، نه فقط زمانی که علائم PMS ظاهر میشود. در بیشتر روزهای هفته ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط را هدف قرار دهید. ورزش شدید نیز میتواند مؤثر باشد.
درمان PMS: رژیم غذایی غنی از ویتامین B
غذاهای غنی از ویتامین B ممکن است به مبارزه با PMS کمک کنند. در یک مطالعه، محققان بیش از ۲ هزار زن را به مدت ۱۰ سال تحت نظر گرفتند. آنها دریافتند زنانی که غذاهای سرشار از تیامین (گوشت خوک، آجیل برزیلی) و ریبوفلاوین (تخم مرغ، لبنیات) مصرف میکنند کمتر در معرض ابتلا به PMS هستند. مصرف مکملها تأثیر مشابهی نداشت.
درمان PMS: کربوهیدراتهای پیچیده
کربوهیدراتهای پیچیده، مانند نانها و غلات سبوسدار، مملو از فیبر هستند. خوردن فیبر زیاد میتواند قند خون شما را یکنواخت نگه دارد که ممکن است نوسانات خلقی و هوس غذایی را کاهش دهد. محصولات غلات کامل غنی شده همچنین دارای ویتامینهای B، تیامین و ریبوفلاوین برای مبارزه با PMS هستند.
درمان PMS: غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید
ممکن است بتوانید علائم PMS را با کاهش مصرف این مواد غذایی تسکین دهید:
- نمک: میتواند نفخ را افزایش دهد.
- کافئین: میتواند باعث تحریکپذیری شود.
- شکر: میتواند هوس را بدتر کند.
- الکل: میتواند بر خلق و خوی تأثیر بگذارد.
درمان PMS: تسکین استرس
از آنجایی که PMS میتواند باعث تنش، اضطراب و تحریکپذیری شود، یافتن راههای سالم برای مقابله با استرس مهم است. استراتژیهای مختلف برای زنان مختلف کار میکنند. ممکن است بخواهید یوگا، مدیتیشن، ماساژ، نوشتن در یک مجله یا به سادگی صحبت با دوستان خود را امتحان کنید. همچنین به اطمینان از خواب کافی کمک میکند.
درمان PMS: داروهای بدون نسخه
مسکنهای بدون نسخه میتوانند برخی از علائم فیزیکی PMS مانند حساسیت سینهها، سردرد، کمردرد یا گرفتگی عضلات را کاهش دهند. داروهای بدون نسخهای که برای این علائم خوب عمل میکنند عبارتند از:
- آسپرین
- ایبوپروفن (ادویل، موترین، میدول کرامپ)
- ناپروکسن (Aleve)
درمان PMS: درمانهای هورمونی
قرصهای ضد بارداری با تنظیم هورمونها از تخمکگذاری جلوگیری میکنند. این معمولاً منجر به پریودهای سبکتر میشود و ممکن است علائم PMS را کاهش دهد. سایر درمانهای هورمونی ممکن است شامل آگونیستهای GnRH لوپرون یا نافارلین یا استروئیدهای مصنوعی مانند دانازول باشد. ممکن است لازم باشد بیش از یک نوع را امتحان کنید تا پی ببرید کدام یک علائم شما را تسکین میدهد.
درمان PMS: سایر داروها
داروهای ضد افسردگی ممکن است به زنان مبتلا به نوسانات خلقی شدید یا PMDD کمک کنند. متداولترین داروها به نام SSRI شناخته میشوند. با اینحال، انواع دیگر داروهای ضد افسردگی اغلب برای درمان PMDD تجویز میشوند. برخی از داروهای ضد افسردگی ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از هر قاعدگی یا در طول چرخه قاعدگی مصرف شوند. مواردی که برای درمان PMS تجویز میشوند عبارتند از:
- فلوکستین (پروزاک، سارافم)
- پاروکستین HCI (Paxil CR)
- سرترالین (Zoloft)
- نفازودون (سرزون)
- کلومیپرامین (آنافرانیل)
سایر درمانهای PMS شامل داروهای ضد اضطراب (Xanax، Buspar) و دیورتیکها (HCTZ، Aldactone) است.
درمان PMS: مکملها
مطالعات نشان میدهند که مکملهای ویتامین و مواد معدنی زیر ممکن است علائم PMS را کاهش دهند:
- اسید فولیک (۴۰۰ میکروگرم)
- منیزیم (۴۰۰ میلیگرم)
- ویتامین E(400 IU)
- کلسیم (۱۰۰۰ میلیگرم تا ۱۳۰۰ میلیگرم)
- ویتامین B6 (۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم)
درمان PMS: عصارههای گیاهی
داروهای گیاهی برای PMS به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفتهاند؛ اما برخی از زنان با استفاده از روغن عسل، کوهوش سیاه و روغن گل مغربی تسکین مییابند. قبل از استفاده از این گیاهان با پزشک خود مشورت کنید. آنها ممکن است با داروها تداخل داشته باشند یا برای افراد مبتلا به بیماریهای مزمن خاص مضر باشند.