پوکی استخوان و راه های جلوگیری از بروز و پیشرفت آن

استخوان بافت زنده است و به طور پیوسته شکسته و ساخته می شود. پوکی استخوان (Osteoporosis) زمانی رخ می دهد که ساخت استخوان جدید با از بین رفتن بافت فرسوده همخوانی ندارد.

در مراحل اولیه از دست دادن بافت استخوان معمولا علائمی وجود ندارد. اما زمانی که استخوان به مرور زمان ضعیف می شود با علائمی مانند درد پشت، کاهش قد و شکستگی های استخوانی مواجه می شوید.

در طول درمان، برخی داروها به حفظ استحکام استخوان ها کمک می کنند. اما به موازات درمان دارویی به برخی از ویتامین ها و املاح نیاز دارید تا مواد مغذی لازم برای ساخت و حفظ استحکام استخوان تامین شود.

گاهی محدودیت رژیم غذایی، کاهش اشتها، اختلالات هضم و جذب غذا یا سایر عوامل بر توانایی بدن در جذب انواع مواد مغذی مورد نیاز شما اثر می گذارند. در این شرایط استفاده از مکمل های ویتامین و املاح به بهبود دریافت مواد مغذی کمک می کنند.

اگر به پوکی استخوان مبتلا شده اید، بدن شما دچار کمبود تعدادی از مواد مغذی است که نمی توانید به مقدار کافی از رژیم غذایی دریافت کنید. این مواد مغذی عبارتند از:

کلسیم

کلسیم یکی از مهمترین مکمل های مورد نیاز شما در دوره ابتلا به پوکی استخوان است. دریافت مکمل کلسیم برای زنانی که تحت درمان پوکی استخوان هستند توصیه شده است.

در رژیم غذایی ایده آل کلسیم کافی وجود دارد. با این وجود اگر کلسیم مورد نیاز روزانه را از رژیم غذایی دریافت نمی کنید، مکمل کلسیم کمک کننده است.

انواعی از مکمل های کلسیم در بازار وجود دارند. بدن شما انواع کلسیم را به یک روش جذب نمی کند. به طور مثال، شلات کلسیم مانند سیترات کلسیم، لاکتات کلسیم یا گلوکونات کلسیم به راحتی در بدن جذب می شود. شلات (Chelated) یعنی ترکیباتی که به مکمل اضافه می شوند تا جذب آن را افزایش دهند. کربنات کلسیم رایج ترین شلات مورد استفاده در مکمل هاست و حاوی 40% کلسیم المنتال می باشد.

بدن شما نمی تواند در هر وعده بیش از 500 میلی گرم کلسیم جذب کند. بنابراین باید مصرف مکمل را به چند وعده در روز تقسیم کنید. مصرف مکمل به همراه غذا جذب آن را افزایش می دهد.

ویتامین D

اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید، همراه با کلسیم باید ویتامین D کافی دریافت کنید. ویتامین D برای جذب کلسیم در بدن و ساخت استخوان ضروری است. علاوه بر کلسیم، دریافت مکمل ویتامین D برای زنانی که تحت درمان پوکی استخوان هستند توصیه می شود.

منابع غذایی ویتامین D محدود است. تماس با نور خورشید به ساخت ویتامین D در بدن کمک می کند اما شرایط فصلی ساخت این ویتامین در بدن را محدود می کند.

بزرگسالان بالای 50 سال باید روزانه 1000-800 واحد بین المللی (IU) ویتامین D دریافت کنند.

منیزیم

منیزیم یک عنصر طبیعی است که در غذاهایی مانند غلات کامل، سبزیجات برگ سبز و مغزدانه ها وجود دارد. منیزیم و کلسیم در کنار یکدیگر برای حفظ استحکام استخوان مورد نیاز هستند.

نیاز منیزیم 500-300 میلی گرم در روز است. اما اگر در برنامه غذایی خود مقدار زیادی غذای آماده مصرف می کنید به مکمل منیزیم نیاز خواهید داشت.

تعادل مصرف کلسیم به منیزیم 2 به 1 است بدین معنی که به ازای دریافت 1000 میلی گرم کلسیم در روز باید 500 میلی گرم منیزیم دریافت کنید.

روی

عنصر روی در مقدار کم در ساخت پروتئین های ساختاری و ایجاد بستر مناسب برای تشکیل استخوان نقش دارد. علاوه براین، روی در فرآیند بازسازی استخوان مورد نیاز است و از استخوان ها در مقابل روند کاهش بافت استخوانی محافظت می کند.

نیاز روزانه روی 8 میلی گرم برای زنان و 11 میلی گرم برای مردان است. این عنصر در تخم مرغ، ماهی، حبوبات، شیر، گوشت قرمز، ماکیان و غلات کامل وجود دارد.

مصرف زیاد الکل ذخایر روی بدن را کاهش می دهد.

کمبود دریافت غذایی عنصر روی با مصرف مکمل آن قابل جبران است.

چه کسانی به مکمل نیاز دارند؟

اگر از رژیم غذایی سالم و متنوع شامل غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و پروتئین خالص استفاده می کنید احتمالا مواد مغذی مورد نیاز روزانه را دریافت خواهید کرد. با این وجود، افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند به مکمل کلسیم و سایر عناصر مورد نیاز استخوان سازی نیاز دارند.

دلایل دیگری که ممکن است به مکمل کلسیم نیاز داشته باشید:

• گیاهخواری
• عدم تحمل لاکتوز
• مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها
• بیماری های گوارشی مانند بیماری التهابی روده یا بیماری سلیاک که جذب مواد غذایی را مختل می کنند.
• افرادی که تحت درمان پوکی استخوان هستند.