عوارض واکسن کرونا چیست؟ جمع بندی عوارض تمام واکسن‌های موجود

چند ماهی است که واکسیناسیون گسترده کرونا در ایران و سراسر جهان شروع شده و پس از این مدت عوارض واکسن کرونا به خوبی مشخص شده است.

در حال حاضر، در مناطق مختلفی از جهان، ۲۳ واکسن کووید ۱۹ مجوز استفاده را دریافت کرده‌اند. در این مطلب ما قصد داریم که نوع این واکسن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم و با عوارض جانبی هریک از آن‌ها آشنا شویم. با مجله دانستنی کیمازی مگ همراه باشید.

در این مطلب، عوارض جانبی شناخته شده ۲۳ واکسن مجاز به‌طور خلاصه بیان می‌شود و در مورد خطراتی که پژوهش‌گران هنوز در حال بررسی آن‌ها هستند، بینشی کلی به شما ارائه می‌شود.

واکسن‌های مجاز فعلی علیه کووید ۱۹

در جدول زیر، یک نمای کلی از ۲۳ واکسن مجاز ارائه شده است که بر اساس نوع و بر اساس نحوه عملکرد طبقه‌بندی شده‌اند. همچنین میزان اثربخشی آن‌ها نیز ذکر شده است.

هر یک از واکسن‌های زیر حداقل در یک کشور مجوز استفاده دریافت کرده‌اند.

*TAK-919 واکسن مدرنا تولید شده برای ژاپن است.

**Covishield واکسن آکسفورد-آسترازنکا است که برای هند تولید می‌شود.

برای واکسن‌های Ad5-nCov، Sputnik Light، Covaxin، CoronaVac، CIGB-66 (Abdala) و ZyCoV-D، داده‌های اثربخشی گزارش‌شده هنوز در یک مجله معتبر منتشر نشده است.

واکسن فایزر کووید ۱۹ در حال حاضر اولین و تنها واکسنی است که تأییدیه کامل یک مرجع پزشکی در هر کشوری را دریافت کرده است. سازمان غذا و دارو (FDA) این تأییدیه را در ۲۳ آگوست ۲۰۲۱ اعطا کرد.

عوارض جانبی رایج

واکسن‌ها به بدن اجازه می‌دهند تا با فعال کردن لنفوسیت‌های T و B، ایمنی ایجاد کند. این‌ها سلول‌هایی هستند که به ترتیب ویروس هدف را شناسایی کرده و برای مبارزه با آن آنتی‌بادی تولید می‌کنند.

واکسن نمی‌تواند باعث کووید ۱۹ شود. هیچ واکسنی حاوی شکل کاملی از ویروس مسئول این بیماری نیست.

مادامی که واکسن مصونیت ایجاد می‌کند، طبیعی است که فرد عوارض جانبی جزئی را تجربه کند.

با توجه به اطلاعات ارائه شده از سوی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سازمان بهداشت جهانی (WHO)، عوارض جانبی رایج واکسن کووید ۱۹ عبارتند از:

• تب
• خستگی
• سردرد
• بدن درد
• لرز
• حالت تهوع

همچنین ممکن است فرد در اطراف محل تزریق، که معمولاً بالای بازو است، دچار عوارض جانبی شود. این‌ عوارض جانبی ممکن است شامل تورم، درد، قرمزی، بثورات خارش‌دار و سایر اشکال خفیف تحریک باشد.

مقامات بهداشتی تشخیص داده‌اند که تمام ۱۵ واکسن مجاز کووید ۱۹ می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. این‌ عوارض اغلب خفیف هستند و فقط چند روز طول می‌کشند و چندان هم غیر منتظره نیستند.

هر مرکز تزریق واکسن در ایالات متحده، باید علائم خاص پس از واکسیناسیون را که به عنوان عوارض جانبی شناخته می‌شوند، به سیستم گزارش دهی رویداد‌های نامطلوب واکسن دولتی (VAERS) گزارش کند. افراد همچنین می‌توانند از طریق پورتال VAERS گزارش عوارض جانبی را ارسال کنند.

CDC و FDA و سایر آژانس‌های نظارتی، به دقت VAERS را زیر نظر دارند تا ایمنی واکسن‌های مورد استفاده در ایالات متحده را بررسی کنند.

سیستم‌های مشابهی در کشور‌های دیگر وجود دارد. به‌عنوان مثال، در انگلستان، این طرح کارت زرد نامیده می‌شود. اتحادیه اروپا از مردم می‌خواهد عوارض جانبی مشکوک را به پزشکان خود گزارش دهند یا فرم‌های اختصاصی آنلاین را پر کنند.

در ایران نیز مردم می‌توانند با مراجعه به پورتال وزارت بهداشت، عوارض جانبی خاصی که پس از واکسیناسیون تجربه کرده اند را گزارش کنند.

واکنش‌های آلرژیک و آنافیلاکسی

به‌ندرت، یک فرد واکنش آلرژیک به یک یا چند ماده تشکیل‌دهنده واکسن را تجربه می‌کند. آن‌ها ممکن است دچار کهیر یا نوع دیگری از بثورات پوستی، تورم و علائم تنفسی شوند.

یک واکنش آلرژیک شدید می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود و شامل فشار خون پایین، حالت تهوع و مشکل در تنفس و سایر علائم است.

آنافیلاکسی یک عارضه جانبی بسیار نادر واکسیناسیون است. بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی CDC، حدود ۲ تا ۵ نفر در هر میلیون، یا کمتر از ۰.۰۰۱ درصد از افرادی که در ایالات متحده واکسینه شده‌اند، پس از آن آنافیلاکسی را تجربه کرده‌اند.

واکنش‌های آلرژیک به واکسن‌های mRNA نگران‌کننده بوده است؛ زیرا آن‌ها حاوی ماده‌ای شیمیایی به نام پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) هستند که قبلاً در واکسن‌های تأیید شده استفاده نشده بود. PEG در بسیاری از دارو‌هایی وجود دارد که گهگاه باعث تحریک آنافیلاکسی می‌شوند. در این واکسن‌ها، PEG مولکول mRNA را می‌پوشاند و نفوذ به داخل سلول‌ها را تسهیل می‌کند.

نگرانی‌های مشابهی در مورد واکسن جانسون اند جانسون وجود دارد که حاوی پلی‌سوربات ۸۰ است. پلی‌سوربات ۸۰ یک ماده شیمیایی است که از نظر ساختاری با PEG مرتبط است.

مطالعه‌ای روی داده‌های مربوط به واکنش‌های آلرژیک به واکسن‌های mRNA نشان داد که اکثر افرادی که پس از آن آنافیلاکسی را تجربه کردند، سابقه آلرژی و این واکنش شدید خاص را داشته‌اند.

داده‌ها نشان می‌دهند که خطر ابتلا به آنافیلاکسی در نتیجه واکسن‌های mRNA کم است. صرف نظر از این، CDC توصیه می‌کند که مسئولان تزریق واکسن، برای واکنش‌های آلرژیک خاص، پیش غربال‌گری را انجام دهند. این واکسن‌ها برای افراد مبتلا به آلرژی‌های رایج مانند آلرژی به غذا‌ها، حیوانات خانگی، عناصر محیطی، لاتکس و دارو‌های خوراکی بی‌خطر هستند.

CDC همچنین توصیه می‌کند که هر کسی که واکنش آلرژیک به یک دوز واکسن داشته است، دوز دوم از همان نوع واکسن را دریافت نکند.

فراوانی عوارض جانبی واکسن در زنان

به نظر می‌رسد عوارض جانبی در زنان بیشتر از مردان گزارش می‌شود. یک مطالعه توسط محققان CDC نشان می‌دهد که ۷۸.۷ درصد از گزارشات عوارض جانبی ارسال شده در ماه اول واکسیناسیون در ایالات متحده، مربوط به زنان است.

مطالعه دیگری نشان داد که از هر ۱۶ زنی که آلرژی داشتند و واکسن را دریافت کرده بودند، ۱۵ نفر علائم آنافیلاکسی را گزارش دادند.

این یافته‌ها با مطالعه سال ۲۰۱۳ که روی واکسن H1N1 در طول همه‌گیری آنفولانزای ۲۰۰۹ انجام شد، مطابقت دارد. مطالعه‌ی سال ۲۰۱۳ نشان داد که که نرخ واکنش‌های آلرژیک شدید در میان زنان در سنین باروری نسبت به سایر گروه‌های جمعیت بیشتر بوده است.

هورمون‌های مرتبط با تولید مثل مانند استروژن و تستوسترون ممکن است در این اختلاف جنسی نقش داشته باشند. مطالعه‌ای روی موش‌ها نشان می‌دهد که استروژن باعث می‌شود بدن آنتی‌بادی‌های بیشتری تولید کند که منجر به پاسخ ایمنی شدیدتر می‌شود.

عوارض جانبی بالقوه هر واکسن

اخیراً نگرانی‌های جدیدی در مورد عوارض جانبی جدی واکسن‌های کووید ۱۹ به‌وجود آمده است.

این عوارض ممکن است تصادفی باشند و در حال حاضر شواهد قطعی کافی برای اثبات ارتباط این عوارض با واکسن‌های خاص وجود ندارد. با این‌حال، آژانس‌های نظارتی اقدامات پیشگیرانه را برای بررسی این نگرانی‌های ایمنی انجام می‌دهند. در ادامه به بررسی عوارض جانبی هر واکسن می‌پردازیم.

عوارض واکسن‌های فایزر-بیون‌تک و مُدرنا

واکسن‌های فایزر-بیون‌تک و مُدرنا هر دو واکسن‌های mRNA دو دوزی هستند. افراد عوارض جانبی مشابه و رایجی را پس از دوز دوم هر کدام گزارش کرده‌اند.

این واکسن‌های کووید ۱۹، اولین واکسن‌هایی هستند که برای استفاده در انسان تأیید شده‌اند و از فناوری mRNA استفاده می‌کنند. در نتیجه، نگرانی‌هایی در مورد اثرات طولانی مدت و خطر تغییر اطلاعات ژنتیکی بدن وجود دارد.

مردم ممکن است از این موضوع غافل باشند که پژوهش‌گران سال‌های زیادی را صرف مطالعه پتانسیل فناوری واکسن mRNA کرده‌اند. در گذشته تلاش‌هایی برای ساخت واکسن‌های mRNA صورت گرفته است که یکی از آن‌ها آزمایش انسانی مُدرنا برای واکسن mRNA ویروس زیکا بود.

علاوه بر این، بعید است که واکسن mRNA بتواند اطلاعات ژنتیکی را تغییر دهد. mRNA موجود در یک واکسن، وارد هسته سلولی که DNA در آن ذخیره می‌شود، نخواهد شد و پس از رسیدن به هدف خود به سرعت در بدن تجزیه می‌شود.

با این‌حال، بسیاری از مردم از گزارش‌های کشور نروژ مبنی بر این‌که ۲۳ نفر بلافاصله پس از دریافت واکسن فایزر-بیون‌تک جان خود را از دست داده‌اند، نگران شدند. تا به این لحظه، هیچ مدرکی وجود ندارد که تأیید کند این مرگ‌ها نتیجه مستقیم واکسن هستند.

دکتر استینار مدسن، مدیر پزشکی آژانس دارویی نروژ می‌گوید:

این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی رایج (که در بیماران جوان‌تر و با آمادگی جسمانی خطرناک نیستند) بتوانند بیماری زمینه‌ای را در افراد مسن تشدید کنند. اکنون از پزشکان می‌خواهیم که واکسیناسیون را ادامه دهند؛ اما در مورد افراد بسیار بیمار که ممکن است واکسن شرایط زمینه‌ای آن‌ها را تشدید کند، ارزیابی بیشتری انجام دهند.

مرگ دیگری که در ایالات متحده رخ داد، با داشتن تعداد پلاکت خون پایین یا ترومبوسیتوپنی همراه بود. تاکنون، ۲۰ مورد ترومبوسیتوپنی به دنبال تزریق واکسن فایزر یا مدرنا ایجاد شده است. با این‌حال، در حال حاضر هیچ شواهد علّی این موارد را با واکسن‌ها مرتبط نمی‌کند.

نگرانی‌های دیگر مربوط به بارداری و باروری است. بیانیه‌ای که در فوریه ۲۰۲۱ از سوی کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان، انجمن پزشکی باروری آمریکا و انجمن پزشکی مادر و جنین منتشر شد، در مورد مسائل مربوط به باروری و بارداری این‌چنین گفت:

مسئله‌ی باروری به‌طور خاص در کارآزمایی‌های بالینی واکسن مورد مطالعه قرار نگرفته است؛ اما در میان شرکت‌کنندگان در کارآزمایی یا در میان میلیون‌ها نفری که واکسن‌ها را دریافت کرده‌اند، گزارشی مبنی بر از دست رفتن قدرت باروری ارائه نشده است و هیچ نشانه‌ای از ناباروری در مطالعات حیوانی مشاهده نشد. از دست دادن قدرت باروری از نظر علمی بعید است.

مطالعه‌ای که توسط CDC انجام شد، نشان داد که واکسن‌های mRNA هیچ خطر قابل اثباتی برای افراد باردار ندارد.

CDC همچنین خاطرنشان می‌کند که در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر این‌که واکسن‌های کووید ۱۹ باعث ناباروری در زنان یا مردان می‌شوند، وجود ندارد.

پس از دریافت واکسن‌های mRNA، برخی گزارش‌ها از میوکاردیت یا التهاب عضله قلب و پریکاردیت یا التهاب پوشش بیرونی قلب گزارش شده است.

به دنبال این گزارش‌ها، در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۱، سازمان FDA ویرایش‌هایی را برای واکسن‌های فایزر-بیون‌تک و مُدرنا به هر دو برگه اطلاعات بیمار و ارائه‌ دهنده مراقبت‌های بهداشتی اضافه کرد تا یادداشتی درباره احتمال تجربه این عوارض جانبی مرتبط با قلب اضافه کند.

در برگه اطلاعات بیمار، سازمان FDA بیان می‌کند که برای افرادی که پس از واکسن خود دچار میوکاردیت یا پریکاردیت شده‌اند، علائم در عرض چند روز پس از دریافت دوز دوم واکسن mRNA شروع شده است.

با این‌حال، آژانس فدرال همچنین می‌افزاید که احتمال وقوع این اتفاق بسیار کم است. علاوه بر این، CDC خاطرنشان می‌کند که این عوارض جانبی به احتمال زیاد در نوجوانان و بزرگسالان جوان رخ می‌دهند و اکثر کسانی که به دنبال مراقبت فوری هستند و به سرعت به مراکز پزشکی مراجعه می‌کنند، به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند.

علائم میوکاردیت و پریکاردیت که افراد باید پس از تزریق واکسن mRNA مراقب آن‌ها باشند عبارتند از: درد قفسه سینه، تنگی نفس و احساس تپش قلب یا کوبیدن قلب است.

عوارض واکسن جانسن (جانسون و جانسون)

واکسن جانسن نیز می‌تواند عوارض جانبی رایج را ایجاد کند.

سند اطلاعات محصول واکسن، جزئیاتی را در مورد اقدامات احتیاطی و عوارض مورد انتظار ارائه می‌دهد.

به دنبال گزارش هشت مورد ترومبوز همراه با سندرم ترومبوسیتوپنی یا TTS (یک اختلال نادر و شدید لخته شدن خون و تعداد کم پلاکت‌های خون) سازمان‌های CDC و FDA به‌طور خلاصه توصیه کردند که توزیع واکسن جانسن کووید ۱۹ در‌آوریل ۲۰۲۱ متوقف شود.

پس از انجام یک بررسی ایمنی، دو آژانس فدرال توقف موقت را لغو کردند و به این نتیجه رسیدند که مزایای شناخته شده و بالقوه واکسن از خطرات شناخته شده و بالقوه آن در افراد ۱۸ سال و بالاتر بیشتر است و خطر ابتلا به TTS پس از واکسیناسیون بسیار کم بوده است.

کمیته ایمنی آژانس دارویی اروپا (EMA) نیز به جانسن توصیه کرد که هشداری در مورد TTS در اطلاعات محصول برای واکسن کووید ۱۹ خود لحاظ کند.

از ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۱، آژانس FDA به نوبه خود هشداری اضافه کرده است که برخی از افرادی که واکسن جانسون اند جانسون را دریافت می‌کنند ممکن است به سندرم گیلن باره مبتلا شوند. سندرم گیلن باره یک اختلال عصبی و خودایمنی نادر است که باعث ضعف و فلج عضلانی می‌شود.

طبق گفته FDA، علائم این سندرم می‌تواند در ۴۲ روز اول پس از واکسیناسیون ظاهر شود. با این‌حال، آژانس همچنین خاطرنشان می‌کند که احتمال وقوع این اتفاق بسیار کم است.

عوارض واکسن آسترازنکا و Covishield

EMA و اداره بهداشت دانمارک مشاهده کردند که واکسن آکسفورد-آسترازنکا با حوادثی از جمله لخته شدن خون همراه شده است. از ۵ میلیون نفری که این واکسن را دریافت کردند، ۳۰ مورد لخته شدن خون گزارش شده است. یک مورد نیز در دانمارک منجر به مرگ شد.

در ۷ ‌آوریل ۲۰۲۱، آژانس EMA به این نتیجه رسید که واکسن آسترازنکا باید حاوی هشداری درباره TTS به عنوان یک عارضه جانبی بسیار نادر باشد.

چندین کشور از جمله دانمارک، نروژ، آلمان و فرانسه در ابتدا توزیع واکسن آسترازنکا را به‌عنوان یک پاسخ احتیاطی به گزارش‌های اولیه لخته شدن خون متوقف کردند. دانمارک در ۱۴ ‌آوریل ۲۰۲۱ تصمیم گرفت توزیع این واکسن را به‌طور کامل متوقف کند.

در ۱۵ آوریل، مؤسسه بهداشت عمومی نروژ به دلیل خطر لخته شدن خون، توقف توزیع هر دو واکسن آکسفورد-آسترازنکا و جانسن را در این کشور توصیه کرد.

هم آلمان و هم فرانسه تزریق واکسن آسترازنکا را از سر گرفته‌اند. با این‌حال، توزیع این واکسن ممکن است در نهایت به‌طور کلی متوقف شود؛ زیرا اتحادیه اروپا سفارش دوز‌های واکسن آسترازنکا خود را پس از ژوئن ۲۰۲۱ تمدید نکرده است.

Covishield، نسخه تولید شده بومی واکسن آسترازنکا توسط مؤسسه سرم کوویشیلد هند است. هند هیچ حادثه‌ای از لخته شدن خون مربوط به Covishield گزارش نکرده است و در حال حاضر برنامه‌ای برای توقف توزیع آن ندارد.

با این‌حال، آژانس‌های تنظیم‌کننده دارو در هند هنوز به دقت این داده‌ها را بررسی می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که هیچ پیوندی میان واکسن و لخته شدن خون وجود ندارد.

همانند واکسن جانسون اند جانسون، گزارش‌هایی مبنی بر ایجاد سندرم گیلن باره در برخی از افرادی که واکسن آکسفورد-آسترازنکا را دریافت کرده‌اند، ارائه شده است.

به همین دلیل، در ۹ جولای ۲۰۲۱، آژانس EMA توصیه کرد که یک هشدار به برچسب واکسن اضافه شود تا این خطر بالقوه را منعکس کند. با این‌حال، آژانس همچنین خاطرنشان کرد که هنوز به‌طور کامل تأیید نشده است که واکسن آسترازنکا مستقیماً مسئول ایجاد این اختلال در افرادی است که آن را تجربه کرده‌اند.

عوارض واکسن‌ اسپوتنیک V، اسپوتنیک لایت و CanSino

واکسن‌های اسپوتنیک V، اسپوتنیک لایت و CanSino از آدنوویروس نوع ۵ (Ad5) به‌عنوان وسیله انتقال خود استفاده می‌کنند. تحقیقات انجام شده در مورد آزمایش‌های این واکسن‌ها نشان داد که این واکسن‌ها عوارض جانبی رایجی را ایجاد می‌کنند که هیچ کدام جدی نبودند.

با این‌حال، تیمی شامل دکتر جولیانا مک‌الراث، مدیر بخش واکسن و بیماری‌های عفونی در مرکز تحقیقات سرطان فرد هاچینسون، نگرانی‌هایی را در مورد استفاده از Ad5 در واکسن‌های کووید ۱۹ مطرح کرد.

یک مطالعه در سال ۲۰۰۸ نشان داد که واکسن Ad5 HIV-1 با افزایش حساسیت به عفونت HIV مرتبط است. چندین مطالعه پیگیری نتایج مشابهی برای حمایت از این پیوند پیدا کردند.

پژوهش‌گران رویکرد محتاطانه‌ای را برای واکسن‌های کووید ۱۹ مبتنی بر Ad5، به ویژه در مناطقی که بیشتر تحت تأثیر اپیدمی HIV قرار دارند، توصیه می‌کنند.

عوارض جانبی واکسن باهارات بیوتک

داده‌های منتشر شده از آزمایشات فاز ۱ و ۲ واکسن کوواکسین باهارات بیوتک، هیچ عارضه جانبی جدی را نشان نمی‌دهد. این نکته نیز شایان ذکر است که اطلاعات کمی در مورد خطر عوارض جانبی این واکسن وجود دارد.

عوارض جانبی واکسن سینوفارم: پکن و ووهان

سینوفارم دو واکسن تولید کرده است که به ترتیب با همکاری مؤسسه محصولات بیولوژیکی در پکن و ووهان ساخته شده‌اند.

داده‌های آزمایشی منتشر شده در فاز ۱ و ۲ برای واکسن‌های BBIBP-CorV و Inactivated (Vero Cell) نشان می‌دهد که بیشتر عوارض جانبی، رایج بوده و هیچ‌یک جدی نبودند.

عوارض جانبی واکسن سینوواک

داده‌های آزمایشی فاز ۱ و ۲ برای واکسن CoronaVac نشان می‌دهد هیچ گزارشی از عوارض جانبی جدی وجود ندارد.

جالب توجه است که نویسندگان مطالعه اعلام کردند افرادی که این واکسن را تزریق کرده‌اند، گزارش‌های کم‌تری از تب را در مقایسه با افرادی که واکسن‌های فایزر-بیون‌تک، آسترازنکا و CanSino، گزارش داده‌اند.

عوارض جانبی واکسن‌های CoviVac و QazCovid-in

در حال حاضر هیچ اطلاعاتی به‌صورت بین‌المللی در مورد عوارض جانبی احتمالی واکسن‌های CoviVac و QazCovid-in وجود ندارد.

تا آن‌جا که به واکسن QazCovid-in مربوط می‌شود، توسعه‌دهندگان آن به مردم اطمینان داده‌اند که واکسن بی‌ضرر است. هنگامی که از دانشمندان قزاقستانی در مورد کمبود داده‌های منتشر شده در مورد واکسن سؤال شد، آن‌ها ادعا کردند که زمان برای نوشتن مقاله ندارند.

عوارض جانبی واکسن Anhui Zhifei Longcom

در حال حاضر هیچ داده بررسی شده‌ای در مورد ایمنی یا اثربخشی واکسن پیوند گیرنده دیمری یا RBD-dimer وجود ندارد. یک مقاله پیش چاپ بیان می‌کند که هیچ عارضه جانبی جدی در طول کارآزمایی گزارش نشده است.

عوارض جانبی واکسن FBRI

EpiVacCorona، دومین واکسن تأیید شده کووید ۱۹ روسیه است و آزمایشات برای تعیین ایمنی و اثربخشی آن در حال انجام است.

تاتیانا گولیکووا، معاون نخست‌وزیر کشور روسیه، خاطرنشان می‌کند که برخلاف اولین واکسن روسی، یعنی اسپوتنیک V که یک واکسن ناقل است و بر اساس آدنوویروس تولید می‌شود، واکسن جدید شامل قطعات کوتاه پروتئین‌های ویروسی است که به‌طور مصنوعی سنتز شده‌اند. پپتید‌ها، از طریق آن‌ها سیستم ایمنی را آموزش می‌دهد و سیستم ایمنی نیز متعاقباً ویروس را می‌شناسد و خنثی می‌کند.

عوارض جانبی سایر واکسن‌ها

در مورد سایر واکسن‌ها اطلاعات معتبر بین‌المللی در دسترس نیست. در صورت منتشر شدن اطلاعات مربوط به آن‌ها، این مطلب به‌روزرسانی می‌شود.

آیا باید واکسن کووید ۱۹ را دریافت کنم؟

هر شکلی از درمان پزشکی خطراتی را به همراه دارد؛ اما در بسیاری از موارد، مزایا بر آن‌ها غلبه می‌کنند. CDC توصیه می‌کند که افراد برای جلوگیری از انتشار ویروسی که باعث بیماری کووید ۱۹ می‌شود، واکسینه شوند؛ اما اگر شرایط خاص و خطرناکی دارند، بهتر است فعلاً دست نگه دارند.

دریافت واکسن، محافظت کامل در برابر کووید ۱۹ را تضمین نمی‌کند؛ زیرا هیچ‌یک از واکسن‌های موجود اثربخشی ۱۰۰ درصدی ندارند. مردم باید به پیروی از دستورالعمل‌هایی نظیر فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک در اماکن عمومی و شستن مکرر دست‌های خود و دیگر اقدامات احتیاطی ادامه دهند.

در همین حال، بیش از ۵۰ واکسن دیگر کووید ۱۹ در حال حاضر در مرحله آزمایش‌های بالینی فاز ۱ تا ۳ هستند. با پیشرفت‌های جدیدی که هر روز گزارش می‌شوند، بسیاری از مردم به آینده‌ای بدون کووید ۱۹ امیدوار شده‌اند.