فهرست...
آهن از عناصر ضروری برای رشد و نمو کودکان است. بدن به مقدار معینی آهن نیاز دارد تا اکسیژن از طریق هموگلوبین خون به بافت ها منتقل شود و بسیاری از آنزیم های بدن به درستی عمل کنند.کم خونی فقر آهن از مشکلات شایع سلامت کودکان است زیرا اغلب آهن کافی از غذا دریافت نمی کنند یا ممکن است به دلایل مختلف و بیماری خون از دست بدهند.
برای شناسایی کم خونی فقر آهن، انجمن کودکان آمریکا توصیه می کند تمام کودکان در سن 12 ماهگی باید آزمایش کم خونی فقر آهن انجام دهند تا از این مهم مطلع شویم که آیا کودک به مکمل آهن نیاز دارد یا خیر؟
نوزادان، کودکان نوپا و کودکان بزرگتری که در معرض خطر کم خونی فقرآهن قرار دارند:
- نوزاد نارس یا کم وزن
- کودک شیر مادر خوار که غذای کمکی غنی شده با آهن یا سایر منابع غذایی حاوی آهن را در سن 4 ماهگی دریافت نکرده است.
- نوزادانی که قبل از سن 12 ماهگی به جای شیر مادر یا شیرخشک از شیر گاو یا شیر بز غنی نشده تغذیه شده اند.
- کودکان 5-1 ساله که بیش از 3 لیوان در روز شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا می نوشند.
- کودکانی که در شرایط اجتماعی اقتصادی ضعیفی زندگی می کنند.
- کودکانی که به دلیل اسهال مزمن، زخم یا بیماری التهابی روده، خون از دست می دهند.
- کودکان بیمار یا نیازمند به مراقبت های ویژه و یا کودکانی که رژیم غذایی محدودی دارند مانند برنامه غذایی فاقد گلوتن یا برنامه غذایی محدود برای درمان آلرژی غذایی.
- کودکان گیاهخوار که غذاهای غنی از آهن یا مکمل غذایی آهن دریافت نمی کنند.
- کودکانی که در معرض سرب هستند.
- کودکان چاق یا دارای اضافه وزن
نیاز آهن در کودکان
نوزاد تازه متولد شده مقداری آهن ذخیره در بدن دارد اما دریافت آهن اضافی برای رشد و نمو سریع کودک مورد نیاز است. مقدار نیاز آهن بر مبنای توصیه مجاز روزانه (RDA) به شرح زیر است:
| گروه سنی | مقدار نیاز روزانه آهن |
| 12-7 ماه | 11 میلی گرم |
| 3-1 سال | 7 میلی گرم |
| 8-4 سال | 10 میلی گرم |
| 13-9 سال | 8 میلی گرم |
| دختران 18-14 سال | 15 میلی گرم |
| پسران 18-14 سال | 11 میلی گرم |
علائم کم خونی فقر آهن در کودکان
کمبود آهن، عملکرد طبیعی بدن کودک را دچار اختلال می کند. با این وجود، علائم کمبود آهن تا بروز کم خونی فقر آهن در کودک بروز نمی کند. اگر کودک شما عوامل خطر کمبود آهن را دارد با پزشک خود مشورت کنید:
- پوست رنگ پریده
- خستگی
- دست و پای سرد
- کاهش سرعت رشد و نمو کودک
- کاهش اشتها
- تنفس سریع غیرطبیعی
- مشکلات رفتاری
- عفونت مکرر
- میل غیرطبیعی به مواد غیرمغذی مانند یخ، خاک، رنگ یا نشاسته
چگونه از کم خونی فقر آهن در کودکان پیشگیری کنیم؟
اگر از شیرخشک غنی شده با آهن استفاده می کنید احتمالا کودک شما آهن کافی دریافت می کند. اگر نوزاد شما شیرمادر خوار است در مورد دریافت قطره آهن با پزشک مشورت کنید. در اینجا به برخی توصیه های عمومی اشاره می کنیم:
نوزادان کامل: برای این نوزادان قطره آهن را در 4 ماهگی شروع کنید. مصرف قطره آهن را ادامه دهید تا زمانی که کودک شما روزانه دو وعده یا بیشتر از غذاهای غنی از آهن، مانند غلات غنی شده یا گوشت خالص استفاده کند. اگر کودک از شیر مادر و شیرخشک غنی از آهن استفاده می کند ولی بیشتر غذای دریافتی او از شیرخشک است، مصرف قطره آهن را متوقف کنید.
نوزادان نارس: قطره آهن را در 2هفتگی شروع کنید و مصرف آن را تا یک سالگی ادامه دهید. اگر کودک از شیر مادر و شیرخشک غنی از آهن استفاده می کند ولی بیشتر غذای دریافتی او از شیرخشک است، مصرف قطره آهن را متوقف کنید.
سایر توصیه هایی که به پیشگیری از کمبود آهن کمک می کنند:
از غذاهای غنی از آهن استفاده کنید: زمانی که غذای جامد را برای کودک شروع می کنید _معمولا بین سن 4 ماهگی تا 6 ماهگی_ از غذاهای غنی از آهن مانند غلات غنی شده، پوره گوشت و پوره حبوبات استفاده کنید. برای کودکان بزرگتر از منابع خوب آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و اسفناج استفاده کنید.
به کودک زیاد شیر ندهید: در 1 تا 5 سالگی اجازه ندهید کودک شما بیش از 3 لیوان شیر در روز بنوشد.
جذب آهن را افزایش دهید: ویتامین C به جذب آهن غذا کمک می کند. از مرکبات، طالبی، توت فرنگی، فلفل دلمه ای، گوجه فرنگی و سبزیجات برگ سبز در کنار غذای کودک استفاده کنید.
