علائم غیرمعمول فقر آهن را بشناسید

ریزش مو، خستگی و زبان متورم از علائم فقر آهن هستند؛ اما آیا این علائم غیرمعمول هستند؟

آهن یک ماده معدنی است که نقش حیاتی در سلامت و تندرستی دارد. بدون آن، بسیاری از عملکرد‌های بدن دچار اختلال می‌شوند.

بتنی تایر، مدیر مرکز ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها در سیستم بهداشت هنری فورد در دیترؤیت می‌گوید:

نقش اصلی آهن حمل اکسیژن در خون و رساندن آن به تمام سلول‌های بدن است.

آهن جزء مهمی از هموگلوبین است. هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را از ریه‌ها حمل می‌کند و آن را به سراسر بدن منتقل می‌کند.

اگر بدن شما آهن کافی نداشته باشد، نمی‌تواند گلبول‌های قرمز خون حامل اکسیژن سالم را به تعداد کافی تولید کند. کمبود آهن می‌تواند باعث کم خونی شود، به این معنی که هموگلوبین بسیار کمی دارید.

زنان در سنین باروری به دلیل از دست دادن خون در دوران قاعدگی، بیشتر در معرض خطر کمبود آهن هستند. با توجه به اطلاعات ارائه شده از سوی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، میزان توصیه شده روزانه آهن برای اکثر زنان ۱۹ تا ۵۰ ساله، ۱۸ میلی‌گرم است.

زنان باردار باید ۲۷ میلی‌گرم آهن در روز مصرف کنند. از سوی دیگر، مردان بالغ تنها به ۸ میلی‌گرم آهن در روز نیاز دارند.

مریلین مور، استادیار پزشکی خانواده و جامعه در دانشکده پزشکی مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تگزاس در هیوستون، می‌گوید:

زنانی که باردار هستند به بیشترین مقدار آهن نیاز دارند. کودک در حال رشد به عنوان یک انگل عمل می‌کند که آهن را از مادر دریافت می‌کند و مادر حجم خون خود را افزایش می‌دهد تا در نوزاد گردش کند و حجم خون کودک را ایجاد می‌کند.

دو نوع آهن وجود دارد: آهن هِم (heme) در منابع حیوانی وجود دارد و آهن غیر هِم (non-heme) که در منابع گیاهی یافت می‌شود. آهن هِم با سهولت بیشتری توسط خون جذب می‌شود. غذا‌های غنی از آهن عبارتند از: گوشت گاو، جگر، صدف، لوبیا، غلات غنی شده و سبزیجات دارای برگ تیره مانند اسفناج.

سطح ناکافی آهن می‌تواند کل بدن را به‌هم بریزد. در این مطلب ۷ نشانه‌ی غیرمعمول فقر آهن آورده شده است که وجود آن‌ها نشان می‌دهد شما به فقر آهن مبتلا هستید.

خستگی و بی‌حالی شدید

خستگی یکی از رایج‌ترین نشانه‌های فقر آهن است؛ زیرا نشان می‌دهد که بدن شما در حمل اکسیژن به سلول‌هایتان مشکل دارد و به همین دلیل این موضوع بر سطح انرژی بدن شما تأثیر می‌گذارد.

افرادی که در خون خود آهن کافی ندارند، اغلب احساس تنبلی، ضعف و ناتوانی در تمرکز دارند. اگرچه خستگی می‌تواند نشانه بسیاری از شرایط باشد؛ اما اگر با استراحت کافی برطرف نشد، سطح آهن خود را بررسی کنید.

عفونت‌های مکرر

آهن نقشی کلیدی در سیستم ایمنی سالم دارد؛ بنابراین سطوح پایین این ماده معدنی می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌ها کند. گلبول‌های قرمز خون به انتقال اکسیژن به طحال کمک می‌کنند و طحال جایی است که می‌توان با عفونت‌ها مبارزه کرد.

گلبول‌های قرمز خون نیز اکسیژن را به غدد لنفاوی می‌رسانند که گلبول‌های سفید ضد عفونت را در خود جای داده‌اند. زمانی که فردی دچار کمبود آهن است، گلبول‌های سفید خون نیز تولید نمی‌شوند و چون اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، قوی نیستند و این فرد را مستعد ابتلا به عفونت‌ها می‌کند.

رنگ پریدگی پوست

هموگلوبین به پوست رنگ گلگون می‌دهد؛ بنابراین سطوح پایین آن باعث روشن شدن پوست می‌شود.

وقتی گلبول‌های قرمز دچار کمبود آهن می‌شوند، مرکز آن‌ها کوچک‌تر و کم‌رنگ‌تر می‌شود؛ بنابراین پوست نیز رنگ پریده‌تر می‌شود. این ممکن است در افرادی که پوست روشن‌تری دارند، آسان‌تر تشخیص داده شود؛ اما صرف نظر از رنگ پوست شما، اگر ناحیه داخل پلک پایین از حد معمول روشن‌تر باشد، ممکن است نشانه‌ای از کمبود آهن باشد.

زبان متورم

تغییرات زبان، از جمله درد یا تورم، می‌تواند نشانه کمبود آهن باشد. ترک‌های کناری دهان نیز در بین افراد مبتلا به کمبود آهن شایع است.

سندرم پای بی‌قرار

برخی از افرادی که کمبود آهن دارند به سندرم پای بی‌قرار مبتلا می‌شوند. سندرم پای بی‌قرار اختلالی است که باعث می‌شود میل شدیدی برای حرکت دادن پا‌های خود داشته باشید. این میل اغلب با احساس خزیدن ناخوشایند در پا‌ها همراه است که خوابیدن را سخت می‌کند.

پیکا

افراد مبتلا به کمبود آهن ممکن است به خوردن مواد غیر غذایی مانند خاک رس، خاک معمولی، گِل یا گچ تمایل پیدا کنند. این وضعیتی است که به عنوان پیکا شناخته می‌شود.

با این‌حال، تسلیم شدن به هوس و خوردن این مواد می‌تواند مضر باشد؛ زیرا ممکن است منجر به بلع سموم و مواد مضر شود. خوردن خاک رس، گچ و گِل در واقع می‌تواند در جذب آهن اختلال ایجاد کند.

ریزش مو

فقر آهن، به خصوص زمانی که به کم خونی تبدیل شود، می‌تواند باعث ریزش مو شود. وقتی فولیکول‌های مو اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، وارد مرحله استراحت می‌شوند و مو میریزد و تا زمانی که کم‌خونی بهبود نیابد، رشد نمی‌کند. ریزش حدود ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است. با این‌حال، اگر متوجه شدید ریزش موی شما بیش از حد است و دوباره رشد نمی‌کند، ممکن است نشانه فقر آهن باشد.

اگر این علائم را تجربه می‌کنید و فکر می‌کنید ممکن است فقر آهن داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید. او می‌تواند به شما کمک کند تا به علت اصلی فقر آهن خود پی ببرید، راه‌هایی را برای گنجاندن غذا‌های غنی از آهن در رژیم غذایی خود بیابید و تعیین کنید که آیا نیاز به مصرف مکمل آهن دارید یا خیر.