پس از ترک سیگار چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

سیگار کشیدن، یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است و هر روز تعداد بیشتری سعی می‌کنند آن را ترک کنند.

اگر پاکت سیگار را از نزدیک دیده باشید، حتماً می‌دانید که روی آن نوشته شده «سیگار عامل اصلی سرطان بوده و برای سلامتی زیان‌آور است». در واقع سیگار محصولی است که روی پاکت آن تبلیغی منفی بر علیه خود دارد اما با وجود این، بسیاری از مردم روزانه میلیاردها دلار پول را صرف خرید سیگار می‌کنند. پیش‌تر در مطلبی جداگانه راه‌های جدید ترک سیگار را به شما معرفی کردیم اما اکنون می‌خواهیم بدانیم که پس از ترک سیگار چه اتفاقی در بدن رخ خواهد داد.

بسیاری از افراد سیگاری بر این باور هستند که پس از ترک سیگار، بدن به زمانی طولانی نیاز دارد تا مجدداً خود را بازسازی کرده و به حالت عادی برگردد و به همین دلیل از ترک سیگار سر باز می‌زنند. بر خلاف تصور عموم جامعه، جدول زمانی رویدادهای پس از ترک سیگار، بسیار سریع‌تر از آن‌چه که همگان فکر می‌کنند رخ می‌دهند. مزایای سلامتی حتی چندین ساعت پس از ترک سیگار نمایان می‌شوند و با گذشت زمان بهبود می‌یابند.

ترک سیگار یعنی شکستن زنجیره‌ی اعتیاد به این کالای دخانی و بازسازی سیم‌کشی عصبی مغز جهت دست برداشتن از نیاز به نیکوتین. افراد سیگاری اگر می‌خواهند در ترک سیگار موفق باشند باید برنامه‌ای جایگزین داشته باشند تا بتوانند بر وسوسه‌ی خود غلبه کنند. معمولاً مزایای سلامتی ترک سیگار یک ساعت پس از کشیدن آخرین نخ سیگار نمایان می‌شوند و اگر شخص سیگاری زودتر اقدام به ترک سیگار کند، خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و ریوی و دیگر بیماری‌ها و رویدادهای مرتبط با سیگار کشیدن، کاهش می‌یابد.

جدول زمانی

مزایای سلامتی ترک سیگار خیلی سریع خود را نشان می‌دهند. بدن انسان پس از ترک سیگار از طریق روش‌های مختلفی شروع به بازسازی می‌کند. در ادامه، زمان و رویدادهای مرتبط با ترک سیگار را بررسی خواهیم کرد.

پس از ۱ ساعت

۲۰ دقیقه پس از کشیدن آخرین نخ سیگار، ضربان قلب آهسته می‌شود و به حالت عادی باز می‌گردد. فشار خون کاهش می‌یابد و جریان خون در بدن به حالت عادی باز می‌گردد.

پس از ۱۲ ساعت

سیگار از مواد سمی شناخته شده‌ی بسیاری تشکیل شده است. یکی از این مواد سمی، کربن مونواکسید است که در دود سیگار وجود دارد. اگر شخصی در مدت زمان کوتاه کام‌های سنگین از سیگار بگیرد، این گاز خطرناک شده و مانع از ورود اکسیژن به درون ریه‌ها و خون می‌شود. به دلیل کمبود اکسیژن، ممکن است حالت خفگی رخ دهد. ۱۲ ساعت پس از ترک سیگار، بدن خود را از مونواکسید کربن اضافه‌ی ناشی از دود سیگار پاکسازی می‌کند و میزان مونواکسید کربن موجود در بدن به حالت عادی باز می‌گردد و سطح اکسیژن بدن بالا می‌رود.

پس از ۱ روز

تنها یک روز پس از ترک سیگار، خطر وقوع حمله‌ی قلبی کاهش می‌یابد. سیگار کشیدن باعث کاهش سطح کلسترول خوب در بدن شده و موجب توسعه‌ی بیماری کرونر قلب می‌شود و این یعنی قلب عمل تپش همیشگی خود را با سختی بیشتری انجام می‌دهد. سیگار کشیدن باعث افزایش فشار خون و ایجاد لخته‌های خونی می‌شود که همین موضوع احتمال وقوع سکته را بالا می‌برد.

تنها یک روز پس از ترک سیگار، فشار خون فرد کاهش می‌یابد و به حالت طبیعی باز می‌گردد و احتمال حمله‌ی قلبی ناشی از فشار خون بالا کاهش می‌یابد. در یک بازه‌ی زمانی کوتاه، سطح اکسیژن خون فرد بالا می‌رود و انجام تمرینات فیزیکی برای فرد آسان‌تر می‌شود که همین موضوع نوید قلبی سالم را می‌دهد.

پس از ۲ روز

سیگار کشیدن به انتهای سلول‌های عصبی بویایی و چشایی آسیب می‌زند. تنها ۲ روز پس از ترک سیگار، این عصب‌ها شروع به بازسازی می‌کنند و فرد متوجه افزایش کیفیت بویایی و چشایی می‌شود.

پس از ۳ روز

۳ روز پس از ترک سیگار، نیکوتین موجود در بدن فرد از بین می‌رود. اگرچه نداشتن نیکوتین در بدن موجب سلامتی افراد می‌شود؛ اما این تخلیه‌ی ناگهانی اولیه، می‌تواند موجب هوس افراد شود و آن‌ها برای جذب نیکوتین مجدداً به سراغ مصرف سیگار بروند. تنها ۳ روز پس از ترک سیگار، اکثر افراد دچار تحریک‌پذیری و بدخلقی می‌شوند و از آن‌جایی که بدن برای نیکوتین تقلا می‌کند، ممکن است سردردهایی نیز به سراغ این افراد بیاید.

پس از ۱ ماه

تنها یک ماه پس از ترک سیگار، عملکرد ریه‌ی افراد بهبود می‌یابد. مادامی که ریه‌ها خود را بازیابی می‌کنند و ظرفیت آن‌ها افزایش می‌یابد، افراد متوجه می‌شوند که دیگر مانند سابق سرفه نمی‌کنند و فاصله‌ی نفس کشیدن‌های آن‌ها بیشتر شده است و تنگی نفس ندارند. استقامت ورزشی افزایش می‌یابد و افراد ممکن است توانایی‌های جدید مرتبط با قلب و عروق مانند دویدن یا پریدن را به‌دست آورند.

پس از ۱ الی ۳ ماه

در این بازه‌ی زمانی چند ماهه، سیم‌کشی مغزی افراد بهبود می‌یابد و بازسازی می‌شود.

پس از ۹ ماه

۹ ماه پس از ترک سیگار، ریه‌ها به شکل چشمگیری خود را بازسازی کرده‌اند. در ریه ساختارهایی ظریف و شبیه مو وجود دارد که به «مژه» معروف هستند، دود سیگار باعث تخریب این ساختارهای حیاتی شده و آن‌ها را از بین می‌برد؛ اما ۹ ماه پس از ترک سیگار، مژه‌های ریه همگی بازسازی می‌شوند. مژه‌ها به خروج بلغم از ریه‌ها و همچنین مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند.

۹ ماه پس از ترک سیگار، افراد سیگاری سابق متوجه می‌شوند که کمتر بیماری‌های عفونی ریوی به سراغ آن‌ها می‌آید و دلیل این موضوع نیز مشخص است: مژه‌ها اکنون بازسازی شده‌اند و کار خود را به خوبی و آسانی انجام می‌دهند.

پس از ۱ سال

یک سال پس از ترک سیگار، خطر ابتلا به بیماری کرونر قلب ۵۰ درصد کاهش می‌یابد و این خطر همچنان روبه کاهش خواهد بود.

پس از ۵ سال

همان‌طوری که گفته شد، سیگار حاوی مواد سمی شناخته شده‌ی بی‌شماری است. این مواد سمی باعث تنگ شدن عروق و رگ‌های خونی می‌شوند. همچنین این مواد احتمال ایجاد لخته‌های خونی را نیز بالا می‌برند. ۵ سال پس از ترک سیگار، بدن خود را بازسازی می‌کند و عروق و رگ‌های خونی حالا می‌توانند گشادتر شوند. گشاد شدن عروق و رگ‌های خونی یعنی خطر ایجاد لخته‌ی خونی از بین می‌رود و در نتیجه احتمال سکته کردن در این افراد نیز کاهش خواهد یافت.

خطر سکته کردن تا ۱۰ سال بعد نیز همچنان کاهش می‌یابد زیرا بدن خود را بیشتر بازسازی می‌کند.

پس از ۱۰ سال

پس از ۱۰ سال، خطر توسعه‌ی سرطان ریه و مرگ و میر ناشی از آن در افراد سیگاری سابق، ۵۰ درصد کمتر از افراد سیگاری خواهد بود. احتمال ابتلا به سرطان دهان، گلو و لوزالمعده نیز به‌طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

پس از ۱۵ سال

۱۵ سال پس از ترک سیگار، خطر ابتلا به بیماری کرونر قلبی با یک فرد سالم تفاوتی نخواهد داشت. همچنین خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده نیز با یک فرد سالمی که هیچ‌گاه سیگاری نبوده برابری خواهد کرد.

پس از ۲۰ سال

پس از ۲۰ سال، خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های مرتبط با مصرف سیگار کاملاً از بین خواهد رفت. احتمال ابتلا به سرطان ریه و بیماری‌های ریوی نیز کاملاً به گونه‌ای خواهد بود که گویی آن فرد در طول زندگی هرگز سیگار نکشیده است. همچنین خطر توسعه‌ی سرطان لوزالمعده نیز به شکل قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

مزایای ترک سیگار

سیگار کشیدن عملی پر خطر بوده که موجب بروز انواع بیماری‌ها می‌شود و مرگ افراد را به دنبال دارد. وقتی که یک فرد سیگار کشیدن را ترک می‌کند، بدن شروع به پاکسازی خود کرده و در طول سال‌ها به حدی می‌رسد که گویی آن فرد هرگز سیگاری نبوده است.

برخی از اثرات ترک سیگار مانند کاهش فشار خون، بلافاصله در روزهای اول خود را نشان می‌دهند. اما اثرات دیگر ترک سیگار، مانند خطر ابتلا به سرطان ریه، بیماری‌های قلبی و ریوی، تا چند سال همچنان رو به کاهش خواهند بود تا این‌که در نهایت به سطحی می‌رسند که با افراد غیرسیگاری برابری می‌کنند.

هر سالی که از ترک سیگار بگذرد، سلامتی کلی بهبود می‌یابد و خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها نیز کاهش خواهد یافت. ترک سیگار، یکی از بهترین تصمیماتی است که افراد برای سلامتی خود می‌گیرند.