نایاب‌ترین گروه خونی کدام است؟

گروه خونی روشی برای دسته‌بندی خون‌ها بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی‌ژن‌های موروثی خاصی روی سطح گلبول‌های قرمز خون است.

برای دسته‌بندی خون چند روش وجود دارد؛ اما مهم‌ترین آن‌ها، خون را به ۴ گروه O ،B ،A و AB تقسیم می‌کند و هر گروه نیز به دو بخش مثبت و منفی تقسیم می‌شود. به‌طور کلی، گروه خونی AB منفی نایاب‌ترین گروه خونی در جهان است و گروه خونی درصد بالایی از افراد O مثبت است. در میان این گروه‌های خونی، O منفی جایگاه ویژه‌ای دارد و در واقع باارزش‌ترین گروه خونی به‌شمار می‌رود و در زمینه پیوند اعضای داخلی، کلیه O منفی قیمت بسیار بیشتری در مقایسه با سایرین دارد.

بر اساس آمار جدید ارائه شده از سوی صلیب سرخ آمریکا، آمار مربوط به گروه‌های خونی مختلف در ایالات متحده آمریکا به شرح زیر است:

گروه خونی O مثبت

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۴۷ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۳۹ درصد
• سفیدپوستان: ۳۷ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۵۳ درصد

گروه خونی O منفی

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۴ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۱ درصد
• سفیدپوستان: ۸ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۴ درصد

گروه خونی A مثبت

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۲۴ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۲۷ درصد
• سفیدپوستان: ۳۳ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۲۹ درصد

گروه خونی A منفی

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۲ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۰.۵ درصد
• سفیدپوستان: ۷ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۲ درصد

گروه خونی B مثبت

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۱۸ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۲۵ درصد
• سفیدپوستان: ۹ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۹ درصد

گروه خونی B منفی

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۱ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۰.۴ درصد
• سفیدپوستان: ۲ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۱ درصد

گروه خونی AB مثبت

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۴ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۷ درصد
• سفیدپوستان: ۳ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۲ درصد

گروه خونی AB منفی

• شهروندان آفریقایی آمریکایی: ۰.۳ درصد
• شهروندان آسیایی‌تبار: ۰.۱ درصد
• سفیدپوستان: ۱ درصد
• مهاجران آمریکای جنوبی: ۰.۲ درصد

چگونگی تشخیص گروه خونی

بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی مؤسسه ملی سلامت، گروه خونی یک فرد را مولکول‌ها یا پروتئین‌هایی (آنتی‌ژن‌ها) تعیین می‌کنند که روی سطح گلبول‌های قرمز قرار گرفته‌اند. دو نوع خاص از آنتی‌زن‌ها به نام‌های آنتی‌ژن A و آنتی‌ژن B برای تعیین نوع گروه خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. افرادی که گروه خونی آن‌ها A است، روی سطح گلبول‌های قرمز خود فقط آنتی‌ژن A دارند و افرادی که گروه خونی آن‌ها B است، روی سطح گلبول‌های قرمز خود فقط آنتی‌ژن B دارند. افرادی با گروه خونی AB، هر دو آنتی‌ژن را روی گلبول‌های قرمز خود دارند و آن دسته از افرادی که گروه خونی‌ آن‌ها O است، هیچ کدام از آنتی‌ژن‌ها را روی سطح گلبول قرمز خود ندارند.

پروتئین دیگری نیز وجود دارد که با نام «عامل Rh-D» شناخته می‌شود. این عامل که سیستم رزوس نام دارد همانند آنتی‌ژن‌های A و B روی سطح گلبول‌های قرمز وجود دارد یا ندارد. اگر پروتئین Rh-D روی گلبول قرمز فرد وجود داشته باشد، گروه خونی مثبت و اگر وجود نداشته باشد، گروه خونی فرد منفی خواهد بود.

بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی صلیب سرخ آمریکا، گروه خونی مسئله‌ای ژنتیکی بوده و از والدین به فرزند به ارث می‌رسد.

انتقال خون چگونه است؟

هنگامی که بحث انتقال خون به میان می‌آید، گروه خونی عاملی بسیار مهم خواهد بود؛ زیرا آنتی‌ژن‌های موجود روی گلبول‌های قرمز خون می‌توانند سیستم ایمنی بدن را فعال کرده تا به خون اهدا شده حمله کند و جان فرد را تهدید کند. افرادی که Rh-D خون آن‌ها منفی است فقط می‌توانند خون‌هایی را دریافت کنند که Rh-D منفی دارند؛ اما افرادی که Rh-D خون آن‌ها مثبت است، می‌توانند خون‌هایی با Rh-D مثبت یا منفی را دریافت کنند.

علاوه بر این، فردی با گروه خونی A می‌تواند هم به گروه خونی A و هم AB خون اهدا کند. فردی با گروه خونی B می‌تواند هم به گروه خونی B و هم AB خون اهدا کند. فردی با گروه خونی AB می‌تواند فقط به گروه خونی AB خون اهدا کند. در مقابل، فردی با گروه خونی O می‌تواند به همه‌ی گروه‌ها خون اهدا کند.

افرادی با گروه خونی O با عنوان «اهدا کنندگان جهانی» شناخته می‌شوند؛ زیرا از این گروه خونی می‌توان در تمام افراد استفاده کرد. بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی صلیب سرخ جهانی، بیمارستان‌ها در سراسر جهان با کمبود خون O مواجه هستند؛ زیرا این خون را می‌توان برای تمام بیماران استفاده کرد. به‌طور خاص، گروه خونی O منفی نایاب‌ترین خون در بیمارستان‌ها است؛ زیرا می‌توان در مواقع اورژانسی که فرصت تعیین گروه خونی بیمار وجود ندارد از آن استفاده کرد.

نایاب‌ترین گروه خونی

اگرچه گروه‌های ABO و Rh-D برای انتقال خون بسیار مهم هستند؛ اما روی سطح گلبول‌های قرمز خون صدها آنتی‌ژن دیگر نیز وجود دارد که دانشمندان توانسته‌اند آن‌ها را شناسایی کنند. گروه خونی یک فرد نایاب است اگر آنتی‌ژنی را که دیگران دارند، نداشته باشد یا این‌که آنتی‌ژنی را داشته باشد که دیگران ندارند. گروه خونی زمانی نایاب می‌شود که از هر ۱۰۰۰ نفر فقط یک نفر آن را داشته باشد.

گروه‌های خونی AB منفی و O منفی به ترتیب جزو نایاب‌ترین گروه‌های خونی در جهان هستند؛ اما نایاب‌ترین گروه خونی در جهان با نام «Rh-null» یا «خون طلایی» شناخته می‌شود. دلیل نام خون طلایی این نیست که رنگ خون طلایی باشد، بلکه به معنای نایاب بودن و گران‌بها بودن آن است. در جهان فقط ۵۰ نفر هستند که گروه خونی Rh-null دارند و فقط ۹ اهدا کننده در سراسر جهان هستند که به‌طور منظم از این خون اهدا می‌کنند. در گروه خون طلایی، فرد فاقد همه آنتی ژن‌های Rh است و این در حالی است که یک فرد با گروه خونی Rh منفی فقط فاقد آنتی ژن Rh-D است.

نکته جالی که باید بدانید این است که امکان تغییر گروه خونی یک فرد وجود دارد! معمولاً گروه خونی در طول زندگی خود به خود تغییر نمی‌کند و فقط زمانی امکان تغییر آن وجود دارد که فرد به بیماری عفونی خاص، سرطان یا دیگر بیماری‌ها مبتلا شده باشد یا این‌که به‌طور دائم خون دریافت کند.

گروه خونی و بارداری

اگر Rh-D جنین مثبت و Rh-D مادر منفی باشد، آن‌گاه در دوران بارداری به مشکل تبدیل می‌شود (جنین می‌تواند عامل Rh‌را از پدر یا از مادر به ارث ببرد). وقتی که چنین اتفاقی رخ دهد، سیستم ایمنی بدن مادر نسبت به خون مثبت بچه واکنش نشان می‌دهد. به همین دلیل لازم است که زنان باردار حتماً گروه خونی خود را بدانند. آن‌ دسته از زنان بارداری که Rh خون منفی دارند، باید از دارویی به‌نام ایمونوگلوبین Rh استفاده کنند تا از وارد شدن آسیب مخرب به جنین توسط سیستم ایمنی بدن جلوگیری کنند.

اگر هنوز گروه خونی خود را نمی‌دانید، می‌توانید از پزشک بخواهید که آزمایش مربوط به تعیین گروه خونی را برای شما انجام دهد. همچنین می‌توانید هنگام اهدای خون نیز از گروه خونی خود مطلع شوید. به‌تازگی ابزارهایی خانگی به بازار عرضه شده‌اند که به کمک آن‌ها می‌توانید ظرف مدت زمان چند دقیقه از گروه خونی خود مطلع شوید.