درمان شالازیون چگونه است؟

شالازیون به غده‌ای به نام میبومیوس ارتباط دارد که در ناحیه پلک‌ها وجود دارد و وظیفه ترشح چربی را در قسمت ریشه مژه‌ها بر عهده دارد.

گاهی پیش می­‌آید که مجاری غده‌ها مسدود می‌شوند و چربی‌ها نمی‌توانند خارج شوند، در چنین حالتی چربی‌ها انباشته می‌شوند و در همان نقطه باعث ایجاد این توده‌ی قرمز رنگ می‌شوند.

شالازیون از انسداد مجرای خروجی غدد ترشح کننده مانند چربی پلک و تجمع مواد ترشح شده در غده به‌وجود می‌آید که ناشی از ضخیم شدن مایع در غدد چربی پلک (غدد میبومین) است. شالازیون، متداول‌ترین نوع توده پلکی است و اگر تعداد آن‌­ها بیش از یکی باشد، به آن شالازیا (chalazia) می‌گویند.

این بیماری با متورم شدن پلک همراه است. این بیماری به صورت برجستگی کوچکی در زیر پوست و روی پلک و نزدیک به لبه آن نمایان می‌شود و معمولا بر پلک فوقانی به وجود می‌آید. گاهی هم بر روی هر دو پلک دیده می‌شود، و یا بر روی پلک پایین ایجاد می‌شود.

از عوارض این بیماری چشمی می‌توان، به سوزش خفیف و جاری شدن اشک اشاره کرد که اگر بزرگ شود، باعث سنگینی پلک شده و در نهایت دید را مختل می‌کند. با گذشت چند روز بدون این‌که دردی داشته باشد، رشد می‌کند و به اندازه یک نخود بزرگ می‌شود. این بیماری اغلب به صورت رفت و برگشت نمایان می‌شود.

آیا شالازیون همان گل مژه است؟

معمولا این بیماری را با گل مژه اشتباه می‌گیرند یا این‌که همان گل مژه می دانند؛ اما بین این دو نوع بیماری چشمی تفاوت وجود دارد. مثلا گل مژه درد بسیاری دارد.

در این نوع بیماری یک نوع باکتری عامل می‌شود؛ اما در گل مژه ما با یک بیماری عفونی روبرو هستیم که تقریبا شبیه شالازیون توده‌ای بوده و با درد همراه است. بنابراین با تعریفی که از این دو نوع بیماری چشمی داشتیم، متوجه می‌شویم که درمان این دو نوع نیز با هم متفاوت است.

علت به وجود آمدن شالازیون

منشا این بیماری یک نوع باکتری است که به‌طور عامیانه باید بدانیم که از عدم رعایت بهداشت چشم‌ها و تماس دست آلوده با چشم‌ها ایجاد می‌شود؛  اما اگر بخواهیم ازعلت‌های علمی وجود این نوع باکتری در بدن بگوییم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• روزاسه آکنه
• بلفاریت مزمن (در این حالت به دلیل وجود باکتری، التهاب پلک‌ها رخ می‌دهد.)
• پوست پوست شدن سطح پاک
• عفونت‌های ویروسی چشم

و در مواردی بسیار نادر ممکن است، این توده نشانه‌ای از بیماری سرطان پوست باشد.

گاها نیز این عارضه با هوردئولوم اشتباه گرفته می‌شود که یک بیماری عفونی است که توده ای قرمز رنگ و دردناک است به هیچ عنوان نباید با فشار دادن سعی کنیم تا آن را تخلیه کنیم.

درمان شالازیون کوچک

اگر توده ایجاد شده روی پلک به تازگی ایجاد شده و کوچک باشد، احتمال دارد درمان خانگی و سنتی تا حدی باعث التیام بیماری شود.

مثلا اگر بعد از دیدن توده صورت و چشم‌ها را با شوینده‌های ملایم بشویید، می‌توانید تا حد زیادی از پیشروی بیماری جلوگیری کنید همچنین شما می‌توانید با ماساژی که به صورت آرام و با حوصله انجام می‌شود، تا حدودی التیام بخش این عارضه باشید. برای درمان شالازیون و همچنین شستشوی چشم‌ها و رعایت کردن بهداشت چشم می‌توانید از محصولات آرگوسول استفاده کنید. یکی از این محصولات شامپوی شستشوی چشم آرگوسول است. این شامپو در دو نوع ۷۰ و ۱۴۰ میلی‌لیتری تولید شده است. این شامپو از عصاره‌های بابونه و روغن درخت چای تشکیل شده است. از دیگر محصولاتی که می‌توانید استفاده کنید پک ۱۴ عددی پد تمیز کننده چشم آرگوسول است که می‌توان از آن برای پاک‌سازی چشم‌ها و درمان بیماری‌هایی نظیر شالازیون، بلفاریت و گل مژه استفاده کرد.

البته استفاده از داروهای گیاهی نیز خالی از لطف نیست. برای درمان این بیماری به گیاهانی نیاز داریم که خاصیت ضد التهابی داشته باشند. به طور مثال ژل آلوئه‌ورا، روغن کرچک و سیر خاصیت ضد التهابی دارند که می‌توانند در درمان این بیماری بسیار موثر باشند.

روش‌هایی که تا این مرحله گفته شدند، به شالازیون‌های کوچک مربوط می‌شوند. این نوع شالازیون‌ها خوش خیم بوده و خود به خود خوب می‌شوند.

درمان شالازیون بزرگ

شالازیون‌­های بزرگتر به دو علت اساسی باید درمان شوند:

• بزرگترها ظاهری ناخوشایندتر دارند که از لحاظ ظاهری مشکل ساز هستند و اگر درمان اصولی نشوند، چندین ماه زمان لازم است تا بهبود پیدا کند.
• اگر از نوع بزرگ این توده روی قرنیه فشار بیاورد، باعث تغییر شکل قرنیه می‌شود و آستیگماتیسم و تاری دید به همراه دارد.

معمولا اولین قدم‌ها در درمان بیماری چشمی شالازیون، درمان‌هایی است که در خانه و به‌صورت ساده و سنتی انجام می‌گیرد که شامل کمپرس گرم و ماساژ پلک با حوله تمیز و سفید است.

معمولا اگر کمپرس گرم را روزانه ۲ تا ۳ بار به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه انجام دهیم، ممکن است باعث جذب توده شود و در نتیجه غده چربی سر باز کرده و تخلیه می‌شود و عمل بهبود بیماری تسریع می‌شود.

اگر هم برای این بیماری به پزشک مراجعه کنید، پزشک معالج برای درمان بیماری شما ممکن است پماد یا قطره آنتی بیوتیک تجویز کند.

اگر هم بیماری چشمی شما شدت پیدا کرده باشد و به دلیل بزرگی توده به درمان کمپرس و ماساژ و پماد و قطره آنتی بیوتیک پاسخ داده نشود، پزشک می‌تواند با تخلیه ضایعه اقدام به درمان بیماری کند. البته گاهی این تخلیه را می‌توان بدون برش پوستی و از طریق داخل پلک خارج کرد.

چه زمانی برای درمان شالازیون به پزشک مراجعه کنیم؟

با بروز شالازیون احتمالا ریزش اشک و سوزش چشم نیز پیدا می‌کنید. زمانی که درمان و مراقبت را شروع کنیم، عوارض ناشی از این بیماری کاهش می‌یابد.

گاهی به دلیل بزرگی و علائم دیگر ناشی از توده باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنیم. یعنی اگر از شیوه‌های سنتی و خانگی نتیجه‌ای حاصل نشد، حتما باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنیم و از او در مورد درمان مشاوره بگیریم.

عوارضی که در این نوع بیماری ما را مجاب می‌کند تا به پزشک مراجعه کنیم:

• ریزش و تغییر شکل مژه‌ها دیده می‌شود.
• دیدتان تار می‌شود.
• تورم و قرمزی شدید بر روی پلک دیده می‌شود.
• پیشرفت بیماری کاملا مشهود است.

چگونه از بروز شالازیون جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از این بیماری چشمی هیچ راه مطمئنی وجود ندارد، اما آن‌چه که مسلم است، با رعایت بهداشت و رعایت برخی نکات مرتبط می‌توانیم تا مقدار قابل توجهی از ابتلا به آن جلوگیری کنیم.

به طور مثال شما می‌توانید قبل از این‌که دست‌های خود را بشویید. از تماس آن‌ها با چشم پرهیز کنید. زمانی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، رعایت بهداشت چشم‌ها بسیار اهمیت دارد. اگر عادت دارید که همیشه از مواد آرایشی استفاده کنید، حتما قبل از خواب به صورت کامل مواد آرایشی را از صورت پاک کنید و هرگز لوازم آرایشی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

شالازیون‌های مکرر

متاسفانه برخی مدام درگیر شالازیون می‌شوند و مکرر با این بیماری چشمی دست و پنجه نرم می‌کنند. به اصطلاح، این بیماری مدام در چشم آن‌­ها عود می‌کند.

در این حالت، حتما باید به فکر درمان بیماری از طریق پزشکان و درمان اصولی باشیم تا بتوانیم از عود مکرر این بیماری در چشم جلوگیری کنیم.

علت این‌که توصیه می­‌کنیم در صورت تکرر این بیماری پیگیری جدی داشته باشید این است که گاهی بیماری‌های جدی چشم، مانند تومورهای بدخیم پلک به صورت شالازیون‌های مکرر ظاهر می‌شوند. گاهی هم برخی بیماری‌های چشمی مثل التهاب لبه پلک (بلفاریت) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی لبه پلک باعث ایجاد شالازیون‌های مکرر می‌شوند که در این حالت نیز باید بیمار توسط چشم پزشک معاینه شود تا از عود مجدد بیماری جلوگیری شود.